Ruh; genellikle insan ve hayvanlarda varlığı kabul edilen, “Emir âleminden olup, beden ülkesini idare etmesi için kendisine müstakil bir varlık verilen bir kanun. Bedenden ayrılınca da varlığını devam ettirebilen lâtif bir cisim.”2 diye tarif edilmektedir.

Yukarıdaki cümlede ise bir ağacın ruh programından bahsedilmektedir. İşte böyle bir ağacın ruh programını ve diğer çiçek ve ağaç çeşitlerinin ruh programının “Kudret ve kader kalemiyle ahsen-i suret üzere” yazıldığını görüyoruz. Bir çiçeğin, bir sebzenin, bir ağacın programı diğer programa mani olmaz. “Teşkilce, suretçe birbirinden ayrı, hiç şaşırtmaz yanlış yazılmaz,”3 uygulanmaz, işlemez.

Bu ruh programlarının uygulanması esnasında, “Eğer, farz-ı muhal olarak, şu işleri çeviren, şu misafirleri ve misafirhaneleri değiştiren Sultan-ı Sermedî’nin daire-i memleketinde daimî menziller, âlî mekânlar, sabit makamlar, bâkî meskenler, mukîm ahali, mes’ut ibadı bulunmazsa, ziya, hava, su, toprak gibi kuvvetli ve şümullü dört anasır-ı maneviye olan hikmet, adalet, inayet, merhametin hakikatlerini nefyetmek ve o anasır-ı zahiriye gibi görünen vücutlarını inkâr etmek lâzım gelir.”4

Aksi halde bütün bu harika işlerin ya kendi kendine olmasını veya yukarıda sayılan 4 unsur (ziya, hava, su, toprak) tarafından yapıldığını farz etmek gerekecektir.  

Çünkü “şu kâinatta gördüğümüz icraat-ı hakîmâne ve ef’âl-i kerîmâne ve ihsânât-ı rahîmânenin sahibini hâşâ, sümme hâşâ sefih bir oyuncu, gaddar bir zalim olduğunu kabul etmek lâzım gelir ki, nihayetsiz muhal bir inkılâb-ı hakaiktir. Hattâ, her şeyin vücudunu ve kendi nefsinin vücudunu inkâr eden ahmak Sofestâîler dahi bunun tasavvuruna kolay kolay yanaşamazlar.”5

“Tabiatta görüyoruz ki, çekirdekte ne plân varsa, ağaçta ortaya çıkan dal budak odur. Tohumda ne program varsa, bitkide bize gülümseyen meyve odur. Yumurtada ne tasarım varsa, tâvûs kuşunda meydana gelen rengârenk vücut o tasarımın gerçekleşmesinden başka bir şey değildir.  O halde bu koca kâinatın da, Allah’ın âdetine ve hikmetine uygun program yüklü bir çekirdeğinin, tasarım yüklü bir tohumunun, plân yüklü bir yumurtasının, proje yüklü bir DNA’sının varlığını akıldan uzak görmemek lâzım.”6 

Şerh çalışmalarınızı mail adresimize gönderebilirsiniz.

[email protected]

Dipnotlar:

1- A. Musa. 6. Hüccet-i İmaniye.
2- http://www.sorularlaislamiyet.com/article/2535/ruh-nedir-ruhun-mahiyeti-anlasilabilir-mi-ruh-beyinden-mi-ibarettir-ruh-ile-beden-arasindaki-ilgi-nasildir.html
3- agy.
4- 10. söz.
5- agy.
6- Kösmene. 20.04.2016 Yeni Asya.