Üstad Said Nursî’nin deyişiyle, Nur Talebelerinden hizmette kusur, hata yapan, ihmalkâr davranan veya tembellik yapanlara gelen belâ, musîbetlere veya aksaklıklara denmektedir.

Şefkat tokatları için, Lem’alar kitabında özel bir bölüm (10. Lem’a) vardır. Üstad Said Nursî, bu Lem’ada Âl-i İmran Sûresi, 30. âyetinin açıklamasını vererek konuyu açıyor; “Herkes hayır olarak ne işlemiş, kötülük olarak ne işlemişse, kıyamet gününde hepsini önünde hazır bulur. O zaman ister ki, işlediği kötülüklerle kendisi arasında büyük bir mesafe bulunsun. Allah, sizi kendisinden gelecek bir azaptan sakındırıyor. Çünkü Allah kullarına çok şefkatlidir.” 

İlgili âyette son cümledeki ‘Allah kullarına çok şefkatlidir’ ifadesi ışığında “..hizmet-i Kur’âniyede arkadaşlarının beşeriyet icabı olarak yanlış ve hatalarının neticesinde..” başlarına gelen bazı belâ ve musîbetlere “şefkat tokadı” diye isimlendirmektedir. Bazen başa gelen musîbetler ağırlaştığında ise, bu, ‘zecr tokadı’ diye de isimlendiriliyor.

Şefkat tokatları hizmet dairesi içinde iyi tutunmak için atılmış İlâhî bir uyarı iken, zecr tokadı daireden belirgin bir şekilde uzaklaşması için atılmış bir cezadır. Yani zecr tokadına, insanların kasti hatalarına atılmış şefkatsiz bir tokattır, denebilir. 

Şefkat tokatları hizmette samimî olup, tembellik eden veya bilerek bilmeyerek hata işleyenlere gelir. Fakat zecr tokadı, hizmette samimî olmayan ve hizmete bilerek zarar vermeye çalışanlara gelir. 

İman ve Kur’ân hizmetinde bulunan ve çalışan kişilerin başlarına gelen bazı olaylar da keramet nevindendir. Bunu Üstad Bediüzzaman, Gavs-ı Azama dayandırarak şu şekilde ifade ediyor; “Bu hizmet-i kudsiyenin kerameti üç nevidir. 

Birinci nevi: O hizmeti ihzar etmek ve hadimlerini (hizmetçilerini) o hizmete sevk etmek cihetidir. 

İkinci kısım: Mânileri bertaraf etmek ve muzırların şerrini def edip onları tokatlamaktır. 

Üçüncü kısım şudur ki: Hizmette hâlisen çalışanlara fütur geldiği vakit şefkatli bir tokat yerler, intibaha gelerek yine o hizmete girerler.”  

Şefkat tokadı yiyen ve bunu anlayan bir Nur Talebesi ne düşünmeli, ne yapmalıdır?

Şefkat tokatları insanları intibaha getirip uyandırmalı. Aksi halde kişi ve hizmet için bir faydası olmaz.

Konuyu biraz daha açmak için yine 10. lemaya müracaat edelim. Burada bizim sorduğumuz benzer soruyu örneklerin arkasından Üstad da soruyor ve cevaplıyor;

“Sual: Has dostlarınıza gelen musîbetleri, tokat eseri deyip hizmet-i Kur’ânîyede füturları cihetinde bir itab (ceza) telâkki ediyorsun. Hâlbuki size ve hizmet-i Kur’ânîyeye hakikî düşmanlık edenler selâmette kalıyorlar. Neden dosta tokat vuruluyor, düşmana ilişilmiyor?

Elcevap: “Zulüm devam etmez, küfür devam eder.” sırrınca, dostların hataları, hizmetimizde bir nevi zulüm hükmüne geçtiği için, çabuk çarpılıyor. Şefkatli tokat yer, aklı varsa intibaha gelir.

Düşman ise, hizmet-i Kur’ânîyeye zıddiyeti, mümânaati, dalâlet hesabına geçer. Bilerek veya bilmeyerek hizmetimize tecavüzü zındıka hesabına geçer. Küfür devam ettiği için, onlar ekseriyetle çabuk tokat yemiyorlar.

Şefkat tokadı yiyen, tekrar uyanıp hizmete devam ederse, kurtulur. Tokat yediği halde anlamayıp, hizmet etmeyip, hizmete ters hareketlere devam eder, risale-i nura muhalefet ederse zecr tokadı yiyerek Allah muhafaza daire dışına çıkabilir.