Hz. Ali (ra) “Sükût, sana vak’a kazandırır ve seni özür dileme zahmetinden kurtarır. Sükûtla, senden daha cahil olan birinin cahilliğini ve edepsizliğini defedersin ve yine sükût sayesinde, senden daha âlim olan birinden ilim öğrenirsin.” diyerek bazı hallerde susmanın faydaları saymıştır.

Yine aynı şekilde Lokman da (as) sükûtun faydasını şu veciz cümlesi ile ortaya koyuyor. “Ey oğlum, söz gümüş ise sükût altındır. Söz söyleyince pişman olursun, fakat sükût etmekten pişman olmazsın.”

“Söz gümüş ise sükût altındır” deyimi hakkında Abdullah bin Mübarek (ra) şunları söylemiştir; “Allah’a itaat yolunda bir söz söylemek gümüş ise masivadan kurtulmak için sükût altındır.”

İnsanlar konuşa konuşa anlaşırlar bilindiği gibi. Bilgilenme bir şeyler öğrenme ve eğitimin bir yolu da konuşmaktır. Konuşmanın ve sohbetin bu şekilde faydaları da olabilmekte, bazen.

Fakat “Güzel konuşmayı öğrendiğin gibi, susmasını da öğren. Hiç şüphesiz güzel söz seni hayra ulaştırdığı gibi, sükût da seni kötülüklerden korur.” (La edri) denmiştir.

İnsanlar cemiyet hayatında birbirleriyle konuşarak anlaşabildiği gibi bazen susmak da anlaşmanın bir yolu olabilir.

Bunun örneğini Bediüzzamanın son dönem birinci talebelerinden, Z. Gündüzalp, “Her sohbette dinleyici ol, daima öğrenmeye çalış. Yetişmeye muhtaç olduğunun şuurunu muhafaza et. Mevzu hakkında malûmatın olsa da sus. Sana, bana, ona faydalı ise, konuş.” diyerek bizlere örnek oluyor.

“Susmak sabırdandır. Konuşan susandan daha fazla vera sahibi olamaz. Şu var ki âlim kişi bazı yerde konuşur, bazı yerde susar.” (Bişr-i Hafi (ks)

Peki konuşunca nasıl konuşmalıyız. Bunu da Üstad Said Nursî şöyle özetlemiş; “Her söylediğin hak olsun. Fakat her hakkı söylemeye senin hakkın yoktur. Her dediğin doğru olmalı. Fakat her doğruyu demek doğru değildir.”

Peygamberimiz de (asm) şöyle buyurmuş; “Kim Allah’a ve ahiret gününe inanıyorsa, ya hayır söylesin ya da sussun.”