"Ümitvar olunuz, şu istikbal inkılâbı içinde en yüksek gür sada İslâm'ın sadası olacaktır."

Piyasalar

Çakmak’ı götüren, Orbay’ı deviren, Valiyi öldüren cinayet ve entrikalar (4)

M. Latif SALİHOĞLU
15 Ocak 2019, Salı
Haşmet’in annesinden gelen tehditvâri talep üzerine, İsmet Paşa’nın hanımı Mevhibe İnönü Vali Tandoğan'ı arar ve "Lütfen bu işi halledin" der. Tandoğan, cinayet çarkının içine bu şekilde girer.

* Nevzat Tandoğan, Haşmet'in Robert Kolej"den arkadaşı olup onunla aynı evi paylaşan Reşit Mercan'ı ayağına getirtir ve ona bu cinayeti mutlaka üstlenmesi gerektiğini söyler. Mercan da, çaresiz istenileni yapar ve ertesi gün karakola gidip teslim olur. "Cinayeti ben işledim" der.

* Mahkeme kurulur. Duruşmada "Katil benim" diyen Reşit Mercan'a 20 yıl, Haşmet Orbay'a da "Ona silâhı ben verdim" dediği için, sadece 1 yıl ceza verilir.

* Ancak, basın hadisenin peşini bırakmaz. Ayrıca, hapse giren Reşit Mercan'ın “gerçek katil” olmadığına dair dedikodular yayılır. (Hapishanedeki sahici katiller, adamı dinlerken yalanını tesbit ile ona ikrar ettirmişler.)

* Yaşanan bu gelişmeler üzerine, Yargıtay Başsavcılığı, mahkemenin ilk kararını bozar ve dâvayı da Ankara'dan Bolu Ağır Ceza Mahkemesine nakleder. (Muhtemelen, 17 yıllık Ankara Valisi Tandoğan’dan çekinmişlerdir.)

* Mahkemenin kararını Yargıtay'da bozduran ve gelişmelerin seyrini Tandoğan aleyhine olacak şekilde değiştirmeye sebep olan dönemin Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Fahrettin Karaoğlan, 16 Haziran1946’da otomobili içinde ölü halde bulunur. (Vali Tandoğan, yine şaibe altında...)

* Bolu'daki yargılamada, özellikle duruşmalar esnasında, katilin Haşmet Orbay olduğu anlaşılır. Aynı anda, cinayetin Vali Tandoğan tarafından kasten örtbas edildiği, hatta cebren başkasına yüklenildiği ortaya çıkar. Nihaî cezalar, haliyle yeni gelişmeye göre yenibaştan belirlenir.

* Kendisinin deşifre edilmesine kahırlanan Başkent’in zorba valisi, (Aynı zamanda belediye başkanlığı ile CHP İl Başkanlığı da yapmış) Vali Tandoğan, 9 Temmuz 1946 gecesi kafasına kurşun sıkarak intihar eder.

* İntihar vak’asından bir süre sonra, bu kez 2. Genelkurmay Başkanı Org. Kâzım Orbay, 30 Temmuz’da görevinden istifa eder. 

Arşiv’den bir iktibas

Haşmet Orbay, 1986’da Erkekçe dergisi'nden Avni Özgürel'e şunları anlattı:

Daha evvel, Erzurum'da pederim Kâzım Orbay 3. Ordu Müfettişi iken, ben de Millî İstihbarat Teşkilâtı'nda vazifeliydim.

Sonra Ankara'ya gelince, bu vazifeme devam ettim. Aynı zamanda, Vilayet Hususi Kâtibi idim. (Yani, hem MİT görevlisi, hem Vali Tandoğan’ın Özel Kalem Müdürü.)

Erzurum'dayken, haricî kısım vardı. Haricî kısımda, birçok sızıntı oluyor- du; hudutta... Mâlûmat alıp sorgularını yapıyorduk.

Ankara'da, dahilî bir vazife almıştım. Ama, yine de benim vazifem ecnebilerle ilgiliydi.

Biz MİT'te çalışanlar, memlekete yaptığımız vazifeleri mezara beraber götürürüz.

* * *

Hiç şüphe edilmesin ki, Haşmet Orbay ve onun gibi birçok kimse, mühim sırlarıyla birlikte gitti. Öyle mühim sırlar ki, şayet açıkça izah ve ifade edilebilse, yakın tarihimiz yeni baştan ele alınıp yazılacak türden sayılır.

Ümit ve temenni ederiz ki, gerçek tarihimizi hiç olmazsa yalan ve yanlışlardan kurtaracak kadar öğrenme, yazma ve anlatma fırsatı, imkânı zuhûr etsin, vücuda gelsin.

Okunma Sayısı: 6875
YASAL UYARI: Sitemizde yayınlanan haber ve yazıların tüm hakları Yeni Asya Gazetesi'ne aittir. Hiçbir haber veya yazının tamamı, kaynak gösterilse dahi özel izin alınmadan kullanılamaz. Ancak alıntılanan haber veya yazının bir bölümü, alıntılanan haber veya yazıya aktif link verilerek kullanılabilir.

Yorumlar

(*)

(*)

(*)

Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış, Türkçe karakter kullanılmayan ve tamamı büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır. İstendiğinde yasal kurumlara verilebilmesi için IP adresiniz kaydedilmektedir.
    (*)

    Namaz Vakitleri

    • İmsak

    • Güneş

    • Öğle

    • İkindi

    • Akşam

    • Yatsı