Mustafa Kemal’in sırdaşı ve çok yakın arkadaşı olarak da bilinen, ceberrut kararlarıyla meşhûr İstiklâl Mahkemelerinin “Aliler Çetesi”nin has üyesi Kılıç Ali, 14 Temmuz 1971’de İstanbul’da öldü.
Asıl ismi Emrullahzâde Asaf’tır. Köken itibariyle Çerkez’dir. Toplam dört evlilik yapmıştır. Uzun yıllar Türkiye gazetesinde köşe yazarlığı da yapan gazeteci Altemur Kılıç ile eski teknik direktörlerden Gündüz Kılıç’ın babasıdır.
* * *
Kılıç Ali ismi, daha çok İstiklâl Mahkemeleri ile meşhur olmuştur.
İstiklâl Harbi esnasında, 1920'de kurulan, 7 Mart 1927’de kapatılan ve bu yedi senelik zaman zarfında sayısız idam kararı veren gaddar İstiklâl Mahkemelerinin bir üyesi olması hasebiyle, Kılıç Ali ismi pek hayırla ve rahmetle anılmıyor. Kılıç Ali’nin diğer günah ortakları ise şunlar: Ali Çetinkaya, Ali Saip, Necip Ali ve Reşit Galip.
* * *
Kılıç Ali’nin sonradan (1950’li yıllarda, Hulusi Turgut tarafından) yayına hazırlanan bazı kitapları var. Bunlar, ağırlıklı olarak İstiklâl Mahkemesi Anıları ve M. Kemal ile ilgili hatıralardan müteşekkil.
İstiklâl Mahkemesinin kararları hakkındaki bilgilerin tek taraflı, dolayısıyla pek sıhhatli bulunmadığı bu hatıra notları arasında, bilhassa 27 Mart 1923’te katledilen Trabzon Mebusu Ali Şükrü Bey ile ilgili olan kısımlar son derece dikkat çekici.
Bir müddet M. Kemal’in yaverlerliğini de yapmış olan Kılıç Ali, söz konusu hatıralarında şunları anlatır: “Çankaya’daki yemekli sofralarda her zaman olduğu gibi açık ve samimî sohbetler oluyordu. Bir ara konuşmalar o gün Meclis'te meydana gelen olaya intikal etti. Hazır bulunan milletvekilleri, Ali Şükrü Bey'in kürsüden Meclis'in moralini bozduğunu ve yanlış bir zihniyetin savunuculuğunu yaptığını belirtmeye çalıştılar. Gazi, Ali Şükrü Bey'in konuşmasını hiç beğenmemişti. Hatta çok üzülmüş, ‘Böyle konuşan insanlar gerçekten dövülmeye lâyıktır’ demiş ve bu konu üzerinde uzun uzadıya durmuştu.”
Mustafa Kemal’in, Ali Şükrü Bey ile ilgili düşüncesini Kâzım Karabekir de Günlükler’inde şöyle naklediyor: “Muhaliflerden Ali Şükrü Ankara'ya makine getirmiş. Tan Gazetesi çıkaracakmış. Gazi, yanımda Cevat Abbas'a şöyle dedi: “Muhalifler matbaa yapıyor da siz hâlâ uyuyorsunuz. Yakmalı, yıkmalı!”
Ali Şükrü Bey'in zahirde görünen katili Topal Osman'ın nasıl bir şahıs olduğunu, Kılıç Ali, Yaver sıfatıyla şöyle anlatır: “Topal Osman, Mustafa Kemal Paşa’ya o kadar bağlıydı ki, Ethem'in şımarıklıklarına dayanamıyor, her an bir olay çıkarmak istiyordu. Beni ve Recep Zühtü'yü bir kenara çekerek şöyle dedi: ‘Uygun görürseniz ben bu Ethem'i bu gece yok edeceğim!’ Ederdi de. Pervasız bir adamdı. Fakat biz karşı çıktık.”
Ne var ki, Kılıç Ali, Ali Şükrü Beyin aynı o Topal Osman tarafından boğularak katledilmesi hadisesini, hatıralarında gayet detaylı bir şekilde anlatır. Anlatır anlatmasına da, cinayetin arka plânı hakkında hemen hiç konuşmaz, söz etmez.
Bu da, onun gibi hatıra yazanların ne derece taraflı olup, yalan söyleyen tarihe nasıl şahitlik yaptıklarını göstermiş oluyor.
* * *
Trabzon Mebusu Ali Şükrü Beyin kayıp olduğu günlerde Meclis kürsüsünden konuşan en yakın arkadaşı Erzurum Mebusu Hüseyin Avni Bey, mebuslara hitaben, içi yana yakıla şunları söylemişti: Bu şerefli kürsü, bugün elîm bir vaziyete sahne oluyor, bu şerefli milletin mebusları bugün kan ağlamış bir zavallı, bir biçare gibi birbirlerine bakıyorlar. Ey Kâbe-i millet, sana da mı taarruz? Ali Şükrü'ye tecavüz eden, milletin namusuna tecavüz etmiştir. Böyle namussuzlar yaşamamalı.
***
@salihoglulatif:
-Hiç sorgulamaz-mihenge vurmazsan, CAHİLLİĞİN ceremesini çekersin; Tahkiki imâna erdiğin yerden koparsan, VEFÂSIZLIĞIN gayyâsına düşersin; Oraya sırtını dönersen, NANKÖRLÜĞÜN tokadını yersin; Oraya karşı cephe alırsan, HIYÂNETİN cezâsını çekersin.