Bu kitap, çok ehil ve liyâkatlı bir isim ve imzayı taşıyor: Dr. Osman Arı... 1990’lara kadar, bu eseri en çok tanıtan, yayan, satış ve pazarlamasını yapanlardan biriyim. Hatta, bu noktada birinci olduğumu da iftiharla söyleyebilirim.

Kitabı yeniden okuyunca iyice fark ettim ki, aslında çok hayırlı bir iş yapmışız.

Tam bir ilmî araştırma mahsulü olan bu harikulâde eser, baştan sona her bölümü ve hatta her sayfası ile dolu dolu bir şekilde yayına hazırlanmış. Ama, el’an piyasada mevcudu bulunmuyor ne yazık ki...

İşte, bir uzmanın kaleminden çıkan bu kitabı tekraren okurken, arada bazı notlar aldım ve bazı özetler çıkardım. Bilvesile, bunları bu sütunlarda herkesin istifadesine sunmak istedim. İnşaallah maksat hasıl olur.

Bu arada temenni edelim ki, Sigara ve İnsan isimli bu kitap güncellenerek yeniden yayınlansın ve umumun istifadesine sunulsun.

Bir süre devam edecek olan bu seri yazının ana kaynağının Dr. Osman Arı’ya ait söz konusu yayın olduğunu tekrar hatırlatarak, kitabın muhtevasındaki bilgileri muhtelif başlıklar halinde, ama çoğunu kısaltıp özetleyerek aziz okuyucularımıza takdim ediyoruz.

Ölüm oltasında mutluluk yemi

Sigara ve İnsan isimli kitabın arka kapağında hayli dikkat çeken bir karikatür var. Vehip Sinan imzasını taşıyan o karikatürün bir kopyasını aşağıda görmektesiniz. Bunu ayrıca anlatmaya gerek yok. Kapağın alt kısmında ise, çarpıcı bazı sözler var. Bir tanesi şudur: Hastalıklar, acılar, düş kırıklıkları ve sıkıntılarla dolu dünyada, SİGARA, ölüm oltasında mutluluk vaad eden bir yem gibidir.

Zararlı-zehirli bir keyif maddesi

Sigara ile insan arasında enteresan bir ilişki var. Değişik problemleri içine alan sigara bağımlılığı, psikolojik bir tutsaklığı andırmakta.

Çağımızda çoğu insanın günlük ihtiyaçları arasına girmiş bulunan sigara, kısa sürede alışkanlık yapabilen, ekonomik değeri oldukça yüksek, ihtiva ettiği ve yakıldığında meydana getirdiği zehirli (toksit) maddeleri sebebiyle, sağlık açısından son derece zararlı bir keyif nesnesidir... Dünyanın her yerinde kolayca bulunabilen ve bolca tüketilen sigara, özellikle gençler ve hanımlar arasında maalesef “salgın bir iptilâ”ya dönüşmüş durumda.

Bu lezzetin sonu mutlak elemdir

Sigaranın insan sağlığı üzerindeki zararlı etkisi hemen görünmüyor. Sürekli damlayan su damlacıklarının taşları aşındırması, yahut sarkıtlar-dikitler meydana getirmesi gibi, etkilerinin yavaş ve uzun süreli olarak belirmesi sebebiyle, kendince psikolojik destek bulan tiryakiler, bunun feci zararlarını o an düşünmüyor, düşünmek bile istemiyor.

Ne var ki, almış olduğu hazır hazzın fiyatını, ileriki zamanlarda derin bir üzüntü ve pişmanlık içinde, durumunda kalır. Tabiî, çoğu kimse için iş işten geçmiş olur. Sebebiyet verdiği bazı hastalıkların izleri silinemez, kapatılamaz, telâfi edilemez bir hale gelir.

Hürriyet ile esaret arasında

Sigaranın üretim ve tüketimini yasaklarla ve cezalandırmalarla önlemek mümkün görünmüyor. Kısmen caydırıcı olmakla beraber, köklü ve güvenilir bir metot değildir.

Buna göre, insanların çocukluktan itibaren tütün ve sigara konusunda yeterince bilgilendirilmesi, şuurlandırılması lâzım. Ayrıca, tiryakilerin de hürrriyetini kısıtlamadan, herhangi bir dayatmada bulunmadan ciddî tedbirlerin alınması cihetine gidilmesi gerekiyor.

Özensiz, dikkatsiz şekilde sigara içenler, çoğu zaman başkasının hürriyetini kısıtlıyor. Bazen de yakınında bulunanları dumanaltı etmek sûretiyle onları adeta esaret altında bırakıyor. Tabiî, en başta kendisi zaafının esiri oluveriyor.