Belli sayıdaki kişiler tarafından resmî makamlara yapılan müracaatlar neticesinde teşkil edilerek kurulurlar.

Bir de, Üstad Bediüzzaman’ın tabiriyle “siyasetli cemaatler” var. Bu yazıda, bu ikincisi üzerinde biraz durmaya çalışalım.

Bir dinî cemaati düşünün ki: Eğer o cemaat, üyelerini resmî kayıt altına alıp teşkilâtlandırıyorsa... Eğer o cemaatin parti kurma gayesi ve o partiyi iktidara getirme hedefi varsa... Özetle, eğer ki bir cemaat kendini iktidarı ele geçirmeye odaklamış yahut programlamış ise... Bu durumda, hiç tereddüt etmeden diyebiliriz ki, o cemaat bir “siyasetli cemaat”tir. 

* * *

İçinde “siyasetli cemaat” tabiri geçen pek mühim ve müşkil bir suâle muhatap olan Üstad Bediüzzaman, bu suâlin hem mânevî, hem maddî cihetten geldiğini lâhikanın daha ilk cümlesinde şu ifadelerle hatırlatıyor: “Azîz, sıddîk kardeşlerim. Hem mânevî, hem maddî birkaç cihette sorulan bir suâle mecburiyet tahtında bir cevaptır.” (Tarihçe-i Hayat: 413)

Şimdi de aynı lâhikada yer alan ve meselenin can damarını teşkil eden “suâl-cevap faslı” üzerinde durmaya çalışalım. 

Aşağıda görüleceği gibi, bu fasılda, dost ve kardeş sûretindeki “siyasetli cemaatler”le temas kurulmaması, bu tarz mefkûrelere karşı mesafe konulması, hatta alâkasızlık ve içtinab ile onlardan uzak durulması gerektiği dersi veriliyor.

İşte, şaşmaz bir pusula mahiyetindeki o suâl-cevab faslındaki veciz ifadeler:

“Sual: Neden, ne dahilde, ne hariçte bulunan cereyanlara ve bilhassa ‘siyasî cemaatler’e hiçbir alâka peydâ etmiyorsun? Ve Risâle-i Nur ve şâkirtlerini mümkün olduğu kadar o cereyanlara temastan men’ ediyorsun?..

“Elcevap: Bu alâkasızlık ve içtinâbın en ehemmiyetli sebebi, mesleğimizin esâsı olan ihlâs bizi menediyor. Çünkü, bu gaflet zamanında, husûsan tarafgirâne mefkûreler sahibi, herşeyi kendi mesleğine âlet ederek, hattâ dînini ve uhrevî harekâtını da o dünyevî mesleğe bir nevî âlet hükmüne getiriyor. 

“Hakaik-ı îmâniye ve hizmet-i Nuriye-i kudsiye, kâinatta hiçbir şeye âlet olamaz; rızâ-i İlâhîden başka bir gayesi olamaz. Halbuki, şimdiki cereyanların tarafgirâne çarpışmaları hengâmında bu sırr-ı ihlâsı muhâfaza etmek, dînini dünyaya âlet etmemek müşkülleşmiş. 

“En iyi çare, cereyanların kuvveti yerine, inâyet ve tevfîk-ı İlâhiyeye dayanmaktır. 

“İçtinâbımızın çok sebeplerinden bir sebebi de, Risâle-i Nur’un dört esâsından birisi olan şefkat etmek, zulüm ve zarar etmemektir.” 

* * *

Evet, Risâle-i Nur’da, doğru ve yanlış siyasetin birçok yerde tarifi, izahı yapılıyor. Fakat, siyasî parti kurmaya ve iktidara gelmek için siyasî bir dâvâ gütmeye, Risâle-i Nur, hiçbir şekilde cevaz vermiyor, müsaade etmiyor: “Hak ve hakîkat olan hizmet-i Kur’âniye, şimdiki zamanda çoğu yalancılıktan ibâret ve bid’a ve dalâlet olan siyasetten beni katiyen menediyor.” (Mektubat: 50, 51, 479) 

İşte bu hakikate binâen, Nur Talebeleri, bir vatandaşlık görevi icabı siyasî tercihini yapan, sandığa gidip oyunu da verir; ancak, parti kurmaz ve bizzat siyasetin başına geçip iktidara oynamaz.

Nurlu hakikatler bize bu dersi verdiği gibi, Risâle-i Nur’a istinad eden meşveret ve şûrâ da aynı istikamette kararlar alıp hareket eder. Yani, kişi dâvâ adına parti kuramaz ve fakat “doğru siyaset” çizgisinde gördüğü bir fikir ve misyon partisine gidip oyunu verebilir, o partiye istinad noktası olma vazifesini görebilir.

Zaten, bunun başka türlüsü de olmaz, olamaz. Zira, cihanşümûl bir dâvâ, değil bir partiye, değil bir ülkenin sınırlarına, dünyevî hiçbir cereyanın şümûlüne ve tesir sahasına sığmaz ve sığdırılamaz.

Nur dairesinde görünüp de başka türlü hareket edenlere gelince... Bunlar; 

1) Ya, şahsî veya hissî sebeplerin;

2) Ya, ferdî içtihadına itibar ettiği şöhretli zâtların;

3) Doğru ile yalana yer değiştirir mahiyetteki dehşetli siyasî propagandanın;

4) Yahut da, dahilde veya hariçte teşkilâtlanmış “siyasetli cemaatler”in tesiri altına girmiş ve öyle de hareket ediyor demektir.