Gönül gözü açık olanlar Allah’ın bildirmesiyle geleceği görenler; Nurs’ta dünyaya gelecek bir çocuğun milyonlarca insanın fikir ve inanç dünyasını etkileyeceğini görerek birbirlerine ve sonrakilere müjdelemişti.
Bediüzzaman asrın değil, asırların beklediği adamdı belki de. İnsanları görmek için Nurs’a çeken sırrın sırrı da burada gizliydi kimbilir!
***
Bu yıl içinde ikinci defa gitmek nasip oldu Nurs Köyü’ne. Önceki ziyaret sonrası Nurs’un güzelliklerinin yanı sıra; sıkıntılarını ve siyasilerin icraat ve vaadlerini yazmıştık. Kadim dostum Hüseyin Beyin talep ve teşvikiyle bir yaz seferi daha göründü Nurs’a doğru. Güzergâhımızın ana hatlarını belirleyip; teferruatını zuhurata bıraktık. Ben İstanbul’dan, dostum Batman’dan yola çıkmıştı. Muş’ta buluştuk. Yanında Türkiye Petrolleri’nden emekli, Nurlar’a gönül vermiş, evlâtlarını bu şuurla yetiştirmiş, muhterem babası Hacı Mehmet Abimiz de vardı. Hem yeni yerler görmek, hem de Batman’ın sıcağından bir kaç gün kurtulmak istemişti.
BURASI MUŞ MU, HUŞ MU?
‘Burası Huş’tur / Yolu yokuştur / Giden gelmiyor / Acep ne iştir?’ Bir dönemin hasret ve acısını terennüm eden meşhur Yemen Türküsü’nde Muş ile Huş hep karıştırılır. Çünkü Muş’un yolu yokuş değildir; düzdür, ama delik deşiktir! Yeniden yapmak niyetiyle sokakları bile kazılmıştır. Inşallah kış gelmeden çalışmalar biter. Yoksa milletin hali perişandır!
Muş, Güney Doğu Toros Dağları’nın uzantısı olan Haçreş Dağları’nın önemli zirvelerinden Kurtik Dağı’nın kuzeye bakan yamaçlarında, Çar ve Karni Dereleri’nin aktıkları vadiler arasında kuruludur. Muş’un ilk çağ tarihi Urartu’larla başlar; ancak yeterli araştırma yapılmamıştır.
Muş ilindeki vadiler Murat Irmağı ve kollarınca açılmıştır. Bu vadilerin en önemlisi Murat Vadisi’dir. Muş il alanının yüzde 27,2’sini ovalar oluşturur. En önemlisi Muş, Bulanık, Malazgirt ve Liz Ovaları’dır. Rakım, genellikle 1250 metrenin üzerindedir. Genç ve verimli alüvyonlarla örtülü ovalar, gerçek manada değerlendirilmeyi bekliyor. Murat Vadisi il topraklarını doğu-batı doğrultusunda parçalamıştır. Genellikle 1500-1700 metre rakımlı platolar harikadır.
Sıcakkanlı ve samimî insanların şehri Muş daha fazla hizmeti hakediyor. Yatırım ve tanıtım yapılırsa tarım ve hayvancılığın yanı sıra turizmde de önemli pay alabilir. Muş sınırları içinde kalan Haçlı (Bulanık), Hamurpet (Akdoğan), Küçük Hamurpet, Gaz (Kaz) Gölleri görülmeye değer.
MUŞ LÂLESİ
Kudretin nazlı çiçeği Muş Lâlesi bir sezon açıp, güzelliğini görenlere sergileyip kayboluyor. Kozmetik, ilâç veya boya sanayiinde değerlendirilebilir. Muş Lâlesi Zambakgillerden olan ve güzel çiçekler veren bir süs bitkisidir. Muş Lâlesi hemcinsleri gibi soğandan yetişir ilkbaharda, Nisan sonu ile Mayıs başlarında çiçek açar. 15 gün gibi kısa bir ömrü vardır. İşte bu dönem içerisinde Muş Ovası’nda nefesleri kesecek güzellikte bir manzara oluşur.
Muş merkezde bulunan birkaç tarihî eser ise bakımsız. Kale denilen ilk yerleşim yerleri ise TOKİ tarafından zaptedilmiş (!)
Biz Selçuklulardan kalma tarihî Murat Köprüsü yanındaki tesislerde güzel bir akşam yemeği ve sivrisineklerin izin verdiği ölçüde bir çay muhabbetinden sonra geceyi Muş’ta geçiriyoruz.
“TATVAN’DA ‘AVŞOR’ İÇİLİR BEYİM!”
Ertesi sabah erkenden yola çıkıyoruz. Bir dönem Bediüzzaman’ı misafir eden ve kitaplarına geçen Nurşin ya da Norşin; yeni adıyla Güroymak’taki Abdurrahman Tağî Hazretleri’nin ruhaniyetini bir ‘Fatiha’ ile selâmlıyoruz. Hazret önceleri Nurs’a yakın olan Tağ Köyü’nde medresesini açmış, uzun yıllar sonra Nurşin’e yerleşmiş.
***
Sabahın erken saatleri. Van ‘denizi’ kıyısında kurulan Tatvan’da bir çorba içmek istiyoruz. Sevimli ve güleryüzlü garson ‘Tatvan’da avşor içilir beyim!’ diyor.
Öğrenebildiğim kadarıyla kuyu kebabı tarzında eti bütün olarak yavaş ateşte pişirirken; altına büyük bir kazanla su konuyor. Su buharlaştıkça etin yumuşak olmasını sağlıyor, etten suyun içine damlayan yağlarda suya lezzet katıyor. Baharat ve biraz et ilâvesiyle servis yapılıyor.
Etine ‘Büryan Kebabı’ suyuna ‘avşor’ deniliyor. Avşor tuzlu su anlamına geliyor. Çok lezzetli ve sağlığa faydalı. Doğuda çok yerlerde bulmanız mümkün. Fırsatınız olursa mutlaka tatmanız şiddetle tavsiye olunur!
NURS’UN NURU RİSALE-İ NURDUR!
Bir dönem ilim merkezi olan Gayda ve Hizan’ı geçip Nurs’a geliyoruz. Nurs Deresi ve ceviz ağaçları karşılıyor bizi. Fatihalar okuyarak Sofi Mirza’nın hanesine misafir oluyoruz. Manevî ikram olarak Nurlar’dan bir bölüm okunuyor bize. Hacı Mehmet Abi yılların tecrübesiyle hisli, ama vakur… Nurs’a önceki gelişini, köyün ve yolun önceki halini anlatıyor. Hüseyin Bey ise heyecanlı. O ilk defa geliyor Nurs’a.
Yedi çocuğun büyütüldüğü bu hanede hayalen küçük Said ve kardeşlerinin izini takip ediyoruz. Çok duygulanıyoruz. Babası Sofi Mirza ve annesi Nuriye Hanıma şükranlarımızı sunuyoruz. Gerekli ziyaretleri yaparak, iş sezonu olduğundan tenha olan sokaklarda karşılaştığımız mübarek Nurslular’la ayaküstü sohbet edip, istemeden ayrılıyoruz.
Kudret-i İlâhinin bu köyde tutuşturduğu Nur’un gönülden gönüle nasıl âlem-i İslâma ve insaniyete yayıldığını tefekkür ederek Nurs’a veda ediyoruz. Yazıya dökülmez, anlatılmaz, ancak yaşanılır hislerle! Bir başka baharda yine gelmek temennisiyle!
***
Müküslü Hamza’nın, Faki-i Teyran’ın memleketi; Bahçesaray’a doğru yola çıkıyoruz. Şırıl şırıl akan dereler, haşin ve hür dağlar, masmavi gökyüzündeki karbeyazı bulutlar eşliğindeki Müküs yolculuğu ise, bir başka yazı konusu inşallah!