Bediüzzaman Hazretleri, ihlâs Risaleleri ile ihlâsla hizmet etmeye hazırlar. Peki, bu hazırlık nasıl olmaktadır?
Evvelâ enfüsi âlemimizde ehem mühim sıralaması yapılır. En temele muharrik unsur olarak ihlâs, bütün lüzumuyla beraber, ama usanmadan yeniden anlatılır. Hem de konunun en hassas, hayatın en hususî, nefsin en zayıf kaldığı anda, ihlâs, sürekli zinde ve müessir kılınmalıdır.
Bunun için Yirmi Birinci Lem’a’nın girişindeki şu muhteşem sıralamaya dikkat etmek gerekir:
“Bu dünyada, hususan uhrevî hizmetlerde en mühim bir esas, en büyük bir kuvvet, en makbul bir şefaatçi, en metin bir nokta-i istinad, en kısa bir tarîk-i hakikat, en makbul bir duâ-yı mânevî, en kerametli bir vesile-i makasıd, en yüksek bir haslet, en sâfi bir ubudiyet, ihlâstır.”
Bu cümledeki dokuz adet “en”lerin her biri enfüsî dünyamızın ihlâsı tesis eden prensiplerdir.
Afakî âlemimizi tanzim için; Yirminci Lem’a’nın İkinci Sebeb’inde sıralanan dokuz emir var. Hizmet tarzımıza muhalif olanlara yardımcı olma ihtiyacının hissedilmemesi ile zuhur eden ve bencillik ve enaniyetin de tahriki ile kendini haklı, muhalifini haksız görerek ihtilâf ve rekabetin ortaya çıkması sonunda ihlâsın kaçmamasına tedbir olarak sıralanan dokuz emirlere de dikkat çeker.
Sıralanan dokuz esasın, hem dünya ve hem de uhrevî hizmetlerde tatbikine dikkat çekilmesi ile iki dünyaya bakar özelliklere sahip olduğunu unutmamak gerekir.
“Hususan uhrevî hizmetlerde en mühim bir esas”1 ihlâstır. Uhrevî hizmetler, Allah rızası temel esası üzerine olmalıdır.
“İnsanlar helâk oldu-âlimler müstesna. Âlimler de helâk oldu-ilmiyle amel edenler müstesna. Amel edenler de helâk oldu-ihlâs sahipleri müstesna. İhlâs sahiplerine gelince, onlar da pek büyük bir tehlike ile karşı karşıyadırlar.” hadisi, ihlâsı esas almanın ehemmiyetine işaret eden en müessir izahtır.
İhlâsı esas almanın en birinci amir kaynak: “Muhakkak ki Biz sana kitabı hak ile indirdik. İbadetini ihlâs ile O’na yönelterek sadece Allah’a kulluk et. Bilin ki, şirkten ve riyadan uzak hâlis din Allah’a mahsustur.” 2 Âyetidir.
Âyetin son cümlesinde “Bilin ki, şirkten ve riyadan uzak, hâlis din, Allah’a mahsustur.” şeklindeki ifadede bulunan şirkten ve riyadan kelimeleri çok dikkat çekicidir. Allah’a yapılması gereken kulluğun, başka âmiri varsa, -Allah korusun- şirke gireceği tehlikesine işaret eder.
Allah rızası hedef gözetilerek değil de başkalarının gözüne iyi gözükmek için yapılması ise hem Allah indinde ve hem kul nazarında riyadır.
Bu vartalardan kurtulmanın yegâne çaresi ihlâsın yani Allah rızasının esas alınması şarttır.
Kur’ân ve iman hizmetinde ihlâsın en mühim bir esas olması; İhlâs Risalesi’nin, bizi ideal davranış şekline hazırlarken, enfüsî âlemimiz ve niyetimizinde sadece Allah rızası için hizmetin yapılmasına hazırlar.
Fitne ve ifsada uğrayan pek çok değerlerimiz gibi tebliğ hizmetinin temelindeki şirkten sakındırılan tevhid anlayışını sarsan yıkıma karşı en muhkem ve müstakim metod olarak, ihlâsın esas alınması, hakikaten çok ciddî ve gerçekten çok hayatî bir prensip olarak hayatımızda esas olmalıdır.
Dipnotlar:
1- Aclûnî, Keşfü’l-Hafâ 2:312; Gazâlî, İhyâ-u Ulûmi’d-Dîn 3:41. 2- Zümer 39/2-3.