Kanlı darbe teşebbüsünün üzerinden 22 gün geçerken, görevden almalar 70 binin üzerine çıktı. Yaklaşık 26 bin gözaltı, 13 bin 500’e yakın tutuklama gerçekleştirildi. OHAL’in ilân edilmesinden bu yana 3 Kanun Hükmünde Kararname (KHK) yayınlandı. Yenilerinin yolda olduğunu Başbakan Yıldırım açıkladı.

* * *

Millet iradesine karşı gelmiş, millete ve seçtiklerine silâh çekmiş, demokrasiye ve insanın canına kim kast etmişse en ağır şekilde cezalandırılmasının gerektiğini teşebbüsün gerçekleştiği günden bu yana söyleyegeldik. 

Gözaltılar ve tutuklamalar yapılırken hukuk içinde kalınmasının gerekliliğine şüphe yok. Mağduriyetlerin oluşmaması için kılı kırk yararak hareket edilmesi gerektiğini söylemek lâzım. 

Bu manada Başbakan Yıldırım’ın söylediği televizyon ekranlarında, “Adaletle davranacağız. Çünkü Türkiye bir hukuk devleti. Hukuk devletinde de yargısız infaz olmaz. Onlar yargısız infaz yaptı, ama biz devletiz, bize yargısız infaz yakışmaz” sözüne öncelikle adalet mekanizmalarındaki insanların gerekli duyarlılığı göstermesi gerekir. 

Yine Yıldırım’ın, “Bu konuda işimizin kolay olmadığını söylemek isterim. Ama biz bir hukuk devletiyiz, haklı ile haksızı mutlaka birbirinden ayırt etmemiz lâzım. ‘Aman boşver, bu kadar işin arasında 3 adam da gitsin.’ deme lüksümüz yok” ifadesi de geçmiş hataların tekrarlanmaması için dikkate alınmalıdır.

Başbakan’ın gazete temsilcileriyle görüşmesinde dediği gibi “Bu dönemler karambol dönemleridir. Birbirlerine karın ağrısı olanlar piyasaya çıkar, haksızlığa neden olabilir” demesi, şikâyetlerin geldiğini gösteriyor. “Açığa alınanlarla ilgili titiz bir çalışma yürütülüyor. Haksız yere işlem görmüş olanlar olabilir, yoktur diye iddia etmiyoruz. Onun için yeni baştan ele alınacak, haklıyla haksız, suçluyla suçsuz ayırt edilecek. Yaşla kurunun birlikte yanmasına asla izin vermeyeceğiz” diyen Yıldırım’ın “intikam duygusuyla değil, adaletle hareket edecekleri” taahhüdü de yerinde ve anlamlıdır. 

Kesinlikle darbecilere ve darbeye karışanlara hesabı en ağır şekilde sorulmalıdır. Bu yapılırken de, yine Yıldırım’ın ifadesiyle, “Kılı kırk yararak, sürek avına çıkmadan, sağlam verilere dayanılarak” yapılmalıdır. Adaletin gereği de zaten budur. 

Gelen şikâyetlerden buna çok da dikkat edilmediği, ispiyon ve gammazlamanın her kurumda yaşandığı görülüyor. Devleti yönetenlerin bunlara azamî dikkat etmesi gerekiyor. 

Adil yargılama hakkına titizlikle uyulması hukuk devletinin vazgeçilmez bir gereğidir. Hukuk ve adalet demokrasinin vazgeçilmez unsurlarının başında gelir. 

* * *

Unutmamak gerekir ki, hakkın gözetilmesi ve yerine getirilmesi anlamına gelen ve haklı ile haksızın ayırt edildiği adaletin ve adalet duygusunun zedelenmesi, ülkenin birliğine, bütünlüğüne, refahına zarar verir.

Gözaltına alma, tutuklama ve yargılama aşamasında keyfî uygulamalara fırsat verilmemesi adalet duygusunun yara almaması için önemli. Yargılamaların en kısa zamanda sonuçlanması da ülkenin normalleşmesine büyük katkı sağlayacaktır.

Darbecilerin hukuka ve demokrasiye verdiği zarar hukuk içinde kalarak, adalet anlayışına uyularak giderilebilir. Adaletin tecellisi, hukukun üstünlüğü ilkesi ile insan hak ve hürriyetlerine uyulmakla olur.

İlla da adalet, illa da hukuk, illa da demokrasi…