Bahreyn’de hak arayışları, birçok Arap ülkesinden farklı olarak Arap Baharı’na değil, ülkenin bağımsızlığından 50 yıl kadar öncesine dayanır. Bir toplumsal çatışma unsuru olarak Bahreyn’deki mezhep çelişkisi ise Al-Halife ailesinin, 1782-1783 tarihlerinde İranlı Şii yöneticilerin bölgeden çıkartılmasına kadar uzanmaktadır. Ancak 2011 tarihinde başlayan ve kısa sürede etkileri tüm bölgede hissedilen Arap Baharı’nın, Bahreyn’de olayların tırmanmasında yaptığı katalizör etkisiyle ilk kez rejimin yıkılması gerektiğinin telaffuz edildiği, hatta “krala ölüm” sloganlarının atılabildiği gerçeği gözardı edilemez. Bölge politikası açısından bakıldığında ise güncel haliyle ülkedeki istikrarsızlık İran-Suudi Arabistan çekişmesi ile küresel güçlerin çıkarlarının etkisi altındadır.

Bahreyn resmi olarak 15 Ağustos 1971’de İngiltere’den bağımsızlığını ilan etti. Bağımsızlıktan bugüne kadar Sünni elitler ile Şii halk arasında mezhepsel gerginliklere sahne oldu. Bahreyn Merkezi Enformasyon Kurumu verilerine göre 1 milyon 423 bin 726 olan nüfusun, yüzde 48.9’u Bahreyn vatandaşıdır. Bahreyn vatandaşı olmayanlar ise 759 bin 19 kişidir. Bu kişiler yurtdışından işçi olarak çalışmaya gelen yerleşiklerdir.

Ülkede Şiilerin toplam nüfusa oranı yüzde 70 civarlarında olduğu ileri sürülmektedir. Mezhepsel olarak Caferi Şiilerinden olan Bahreyn Şiileri, ülkede çoğunluğu oluşturmalarına rağmen yönetici Sünni elit tarafından siyasal, ekonomik, sosyal ve mezhepsel olarak dışlanmaktadırlar. Bu dışlanmalar dolayısıyla Şiiler 1922, 1938 ve 1954-1956 arası dönemlerde yönetim karşıtı gösterilerde bulunmuşlardır. Gösterilerin en yoğun gerçekleştiği dönem 2011-2013 yıllarındaki Arap Baharı kapsamında değerlendirilebilecek ayaklanmalardır. Gösterilerde özellikle başkent Manama’daki İnci Meydanı merkez olurken, ülkenin hemen her yerinde yapılmıştır.

Bahreyn’in en büyük muhalif hareketi Al-Wefak Ulusal İslami Topluluk, ülkedeki Arap Baharı’nın 7. Yıldönümü olan 14 Şubat 2018’de “halk kitlelerinin 132 bölgede, sivil ve barışçıl daha geniş kapsamlı katılımlarla hak taleplerinin yinelendiğini” açıklamıştır. 

Al-Wefak, ayrıca, “Ayetullah Şeyh İsa Kasım’ın devam etmekte olan ev hapsinin, muhalif lider Şeyh Ali Salman’ın sürekli mezhepsel ayrımcılığa tabi tutularak ifade özgürlüğünün engellenmesi sona erdirilmesini istemektedir. Bahreyn halkının çoğunluğunun katıldığı, meşru ve barışçıl hak taleplerinin yerine getirilinceye kadar kesintisiz devam edeceğini” kaydetmiştir.

Ülkedeki başlıca muhalif yapılar Al-Wefak Partisi, Pro-Humeynici ve İran yanlısı Al-Haq Partisi, Waad Partisi ve Amal Partisi şeklinde sıralanmaktadır.

Muhalefet lideri Al-Wefak 2012 yılındaki gösterilerin yönetim güçlerince şiddetli bir şekilde bastırılması karşısında “Manama Dokümanı”nı yayınlamıştır. Manama Dokümanı’nda muhalefet “Geleceğin Bahreyn”i için siyasi partilerin kurulması, sivil toplumun güçlendirilmesi, insan haklarına saygı gösterilmesi; ifade, toplanma ve kişisel özgürlüklerin önündeki engellerin kaldırılması ve tam olarak demokrasinin geliştirilmesini istemektedir. Muhalefet ayaklanmaların 7. Yıldönümünde aynı taleplerini tekrar etmişlerdir.

Bütün bunlar için, 13 Mart 2011 tarihinde Veliaht Prens tarafından açıklanan yedi ilkeye dayanan, yönetim ve muhalefet güçleri arasında bir diyalog süreci başlatılmalıdır.

Bahreyn’deki karışıklıklardan gazeteciler de etkilenmişlerdir. Sınır Tanımayan Gazeteciler 2017 Raporu’na göre, ülkede halen 15 gazeteci tutuklu bulunmaktadır.

Ülkedeki halkın, işçilerin ve gazetecilerin uğradığı baskılar yurtdışında da değerlendirilmektedir. ABD’de Tom Lantos Kongre İnsan Hakları Komisyonu’nun çağrısı üzerine “Bahreyn’de Arap Baharı’nın 7. Yıldönümünün Değerlendirilmesi” konulu panel 16 Şubat 2018 tarihinde Rayburn House Office Building 2200 adresinde yapılmıştır.

İnsan Hakları Kıdemli Danışmanı Brian Doolay tarafından açılış konuşması yapılan panelin, Moderatörlüğünü James P. Mc Govern yapmıştır. Panelin katılımcılarını ise Bahreyn yönetimi muhalifleri oluşturmaktadır.

Panelde “Azınlıktaki Sünni monarşinin, çoğunluk Şiiler üzerinde uyguladığı her türlü baskının reddedildiği ifade edilirken, aynı zamanda ABD 5. Deniz Filosu Üssü’nün bulunduğu Bahreyn’in önemine” de değinilmiştir.

Hizbullah Genel Sekreteri Seyyid Hasan Nasrallah da, Arap Baharı’nın 7. Yıldönümünde Bahreyn yönetiminin nüfus politikasını eleştirmektedir.

Uluslararası gözlemcilerinde yakından takip ettiği Bahreyn’deki gelişmeler bölgedeki güvenlik, demokrasi, insan hakları, özgürlükler, ayrımcılığın engellenmesi ve istikrar açısından önem arz etmektedir.

Bahreynli Şiiler ülkede istikrarın sağlanması için ülke yönetiminin Manama Dokümanı’nın, Prens Salman’ın 7 Prensip olarak adlandırılan reform planının ve 23 Kasım 2011 tarihli Bahreyn Bağımsız Soruşturma Komisyonu’nun raporlarının (BICI Report) dikkate alınmasını talep etmektedirler. Bahreyn’de çoğunluğun sesine kulak vermeyen yönetimin, muhalif Şii gösterilerini izlemek zorunda kalacağa benzemektedir.