"Ümitvar olunuz, şu istikbal inkılâbı içinde en yüksek gür sada İslâm'ın sadası olacaktır."

Piyasalar

Lübnan seçimlerini anlama kılavuzu (2)

Muhammet ÖRTLEK
17 Nisan 2018, Salı 00:59
Lübnan’da Başbakan Refik Hariri’nin 14 Şubat 2005’te suikast sonucu öldürülmesinin ardından yapılan 2005 seçimlerinde, eski Finans Bakanı ve Hariri’nin bankalarının yönetiminden gelen Fuad Sinyora 19 Temmuz 2005’te Başbakanlığa getirilmişti.

Sinyora hükümeti vaad ettiği yoksulluk ve yolsuzlukla mücadele, gelir dağılımı adaletsizliğinin giderilmesi ile seçim kanunundaki değişiklikleri gerçekleştirmede başarı kaydedemedi. Hariri suikastıyla ilgili I.B. Tauris yayınlarından Nicholas Blanford’un yazdığı “The Assassination of Refik Hariri And Its Impact On The Middle East Killing Mr. Lebanon” adlı kitap okunmaya değer nitelikte.

İsrail – Hizbullah Çatışması

24 Haziran 2006’da İsrail ordusu Gazzeli iki sivili kaçırmış ve hapis etmişti. Ertesi gün Filistinliler bir İsrail askerini kaçırınca İsrail birlikleri Gazze’yi bombalamışlardı. 12 Temmuz’da İsrail Hizbullah’ın iki askerini kaçırmasını bahane ederek, güney Lübnan’ı bombalamaya başladı. 12 Ağustos’ta, Lübnan hükümeti BM Güvenlik Konseyi’nin İsrail’in Lübnan’a saldırmasından tam 1 ay sonra çıkarabildiği ateşkes çağrısını onaylamıştı. Hizbullah da bu çağrıya İsrail uyduğu takdirde hükümetin kararına saygı duyacağını açıkladı.

Hizbullah lideri Nasrallah 34 günlük savaş sonunda, Gazze’de Filistinlilerin yanında olduklarını belirtmiş ve taleplerini sıralamıştır: Birinci olarak, İsrail hapishanelerinde tutulan 9 bin kadar Lübnanlı ve Filistinli tutsakların serbest bırakılması için masaya oturmaya hazır olduklarını ve ikinci olarak da İsrail’in 2000 yılından beri Lübnan hükümetine vermeyi reddettiği güney Lübnan’daki mayınların haritasının Lübnan’a verilmesi.

Ancak bu taleplerden sadece tutsakların serbest bırakılması yönünde gelişme kaydedildi. 34 Günlük savaş hakkında Amos Harel ve Avı Issacharoff’un Palgrave Macmillan yayınlarından 2008’de çıkan “34 Days Israel, Hezbollah, And The War In Lebanon” isimli kitap bu konuda bizlere önemli bilgiler sunuyor.

2009 Seçimleri

7 Haziran 2009 Lübnan seçimlerinde 14 Mart İttifakı yüzde 45 oy oranı ile 128 sandalyeden 71’ini kazanırken, 8 Mart İttifakı da yüzde 55 oy oranı ile 57 milletvekilliğini kazanmıştır. Seçimlerden önce Hizbullah’ın iki numaralı ismi Naim Kassam “eğer muhalefet seçimi kazanırsa, onlarla birlikte ulusal birlik oluşturmayı” düşündüklerini belirtmişti. Ancak hem 14 Martçılar hem de 8 Martçılar mecliste çoğunluğu sağlayamadılar. Her iki grup da hükümette yer aldı.

Seçimlerden sonra Hizbullah lideri Nasralllah ile Dürzi lider Velid Canbolat’ın bir takım görüşmelerde bulunmaları, mezhepsel gerilimin azalmasına yardımcı olmuştu. Lübnan’daki mevcut sistemin çok kültürlü, mezhepsel ve etnik grupları ittifaklar kuramaya zorladığı görülmektedir. Hizbullah’ın hükümette yer alması gelecekte İsrail ile Lübnan ilişkilerinde rahatsızlıklara yol açması muhtemeldir. 

İstihbarat Şefi’ne Suikast

19 Eylül 2012’de İstihbarat Şefi Wissam El Hasan’ın öldürülmesi bölgesel ve küresel güçlerin dikkatlerini tekrar Lübnan’a çekmelerine neden oldu. Hasan, Şam karşıtı olmakla beraber Refik Hariri’ye yakınlığıyla da biliniyordu. El Hasan, Beşşar Esad yanlısı eski bakanlardan Michel Samaha’nın tutuklanmasına yol açan suikast ve Suriye’den Lübnan’a patlayıcı madde taşıma planlarını ortaya çıkarmıştı.

Hasan suikastından da anlaşılacağı üzere, Lübnan’daki gelişmelerin Suriye’dekilerden bağımsız düşünülemeyeceği açıktır. Suriye Lübnan’dan askerlerini geri çekmiş olsa da, bombalı saldırılar, şüpheli ölümler ve Hizbullah üzerinden siyasi varlığını devam ettirmeye çalışmaktadır.

2017’deki Gelişmeler

Lübnan’da 2017 yılı sonunda yaşanan 17 günlük Başbakan Hariri’nin 17 günlük istifa krizinden sonra, ülke gündemini 6 Mayıs 2018’de yapılması planlanan genel seçimler belirlemiştir. Ülkede 2013 yılında yapılması gereken seçimler, içeriden ve dışarıdan kaynaklı sorunlar nedeniyle seçimler neredeyse 5 yıl ertelendi. Lübnan’da Cumhurbaşkanı Michael Aoun ve Başbakan Saad Hariri’nin uyumlu çalışması sonucunda 16 Haziran 2017’de yeni bir seçim yasası yapılarak, 6 Mayıs 2018 seçimlerinin önü açılmış oldu.

Yeni Seçim Yasası ve Beklentiler

Yeni seçim yasası ile nispi temsil sistemine geçilen Lübnan’da, daha önceki seçimlerde uygulanan çoğunluk temsil sistemi terk edildi. Nispi temsil sistemi ile birlikte Parlamento’da daha fazla partinin temsiline imkân sağlanacağı, büyük siyasi partilerin sandalye sayısında gözle görünür bir azalma olacağı, muhtelif sivil toplum kuruluşları temsilcilerinin ve bağımsızların da Parlamento’ya birden çok adayla gireceği ihtimalleri yüksektir.

Lübnan’da 6 Mayıs seçimlerinin siyasi, ekonomik, sosyal, etnik, mezhepsel, bölgesel vd. sorunlara çözüm sunması beklenmektedir.

Okunma Sayısı: 3033
YASAL UYARI: Sitemizde yayınlanan haber ve yazıların tüm hakları Yeni Asya Gazetesi'ne aittir. Hiçbir haber veya yazının tamamı, kaynak gösterilse dahi özel izin alınmadan kullanılamaz. Ancak alıntılanan haber veya yazının bir bölümü, alıntılanan haber veya yazıya aktif link verilerek kullanılabilir.

Yorumlar

(*)

(*)

(*)

Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış, Türkçe karakter kullanılmayan ve tamamı büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır. İstendiğinde yasal kurumlara verilebilmesi için IP adresiniz kaydedilmektedir.
    (*)

    Namaz Vakitleri

    • İmsak

    • Güneş

    • Öğle

    • İkindi

    • Akşam

    • Yatsı