Bunların başında Çin’e karşı Avustralya (A), İngiltere (Birleşik Krallık-UK) ve ABD (US) arasında 16 Eylül 2021’de AUKUS Güvenlik Paktı’nın kurulması geliyor. 

Birde 2004’te ABD, Japonya, Hindistan ve Avustralya tarafından kurulan Dörtlü Grup da Çin’e karşı konsolide vaziyette. Ancak son toplantısını 24 Eylül 2021’de gerçekleştiren Dörtlü Grup hakkındaki “Pekin karşısında demokratik siper” yorumu, onu, askerî ağırlıklı AUKUS’tan ayrılıyor. Yine Dörtlü Grup üyeleri arasında tatbikat ve güvenlik hususlarında ilişkiler de mevcut.

Ayrıca Hint-Pasifik’te Batı merkezli en önemli güvenlik tedbir ve arayışlarından en sonuncusu Camp David’de 18 Ağustos 2023’te yapılan ABD-Japonya-Güney Kore liderlerinin katıldığı zirvedir.

Daha da önemlisi NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’in 31 Ocak 2023’te Tokyo’yu ziyaretidir. Ziyaret, NATO üyelerinin güvenliğinin Hint-Pasifik’teki ortaklarının güvenliğinden ayrı olmadığına yorumlanmıştı. Birde NATO-Japonya arasında siber ve ekonomik güvenlikten diğer muhtelif alanlarda işbirliğinin derinleştirilmesi yolları arandı.

Elbette Çin, Hint-Pasifik’te ABD ve NATO üyelerinin güvenlik arayışlarının bölgedeki gerilimi arttırma riski taşıdığı iddiasında. AUKUS, Dörtlü Grup, Stoltenberg’in Tokyo ziyareti ve Camp David zirvesi gibi gelişmeler, Çin’in bölgede “Pasifik NATO’su” istemediği uyarısı yapmasının nedenidir.

Diğer taraftan NATO-Japonya yakınlaşmasının, Tokyo için önemi “Japon caydırıcılık temelli stratejisini güçlendirmek ve kurumsallaştırmak” yolunda atılan adımdır. Zaten NATO-Japonya ilişkilerinin geçmişi 20 yıla dayanıyor. NATO, Japonya’yı uluslararası düzeni sürdürme çabalarının savunulmasının temel unsuru görüyor. Fakat Japonya Aralık 2022’den itibaren Ulusal Güvenlik Stratejisi (UGS)’nde, savunma bütçesini GSYİH’nın yüzde 2’sine çıkarmak için değişikliğe gitti. Bu değişiklik, NATO üyelerinin beklenen katkı düzeyi şeklinde değerlendiriliyor.

Bununla birlikte Japonya’nın UGS’deki değişikliğin Batı merkezli olmaktan ziyade Rusya’nın Ukrayna’yı işgali, Kuzey Kore’nin füze denemeleri ve Çin’in artan militarizasyonundan kaynaklandığı da muhtemeldir.

Japonya’nın demokrasi ve kurallara saygılı şekilde uluslararası sisteme bağlılığı ile UGS’deki değişikliği NATO’nun dikkatini çekiyor. Japonya’nın Ukrayna’ya desteği, Doğu Asya’daki güvenlik tehditleri için işbirliğine açık tavrı ve Japonya’nın İngiltere’yle birlikte savaş uçağı üretmeyi planlaması vb. NATO’yu Japonya’ya yaklaştırıyor.

Japonya, ABD’nin önemli ekonomik ortaklardandır. Yine ABD, Japonya’yı demokratik Tayvan’ı Çin’e karşı savunulmasının sürdürülmesinde önemli bir aktör olarak görüyor.

Japonya’nın ise, NATO’yla ilişkilerinde caydırıcılık, deniz savunması, siber güvenlik, hibrit ve asimetrik savaş gibi konulara odaklanıyor. Yine Japonya’nın konumlandığı coğrafya, sınırların ötesinde işbirliğini zorunlu kılıyor.

Böylece NATO’nun Atlantik dışındaki işbirliğine yönelik bazı coğrafî sınırlayıcı ilkeleri de gözden geçirmesi gerecek. Hâl-i hazırda Japonya, Estonya’nın başşehri Tallinn’deki NATO Siber Güvenlik Mükemmeliyet Merkezi’nin çalışmalarına katılıyor. Aynı zamanda NATO müttefikleriyle siber savunma tatbikatlarında eğitim alıyor.

Görüldüğü üzere, ekonomiden siber güvenliğe kadar birçok konuda Avrupa-Atlantik ve Hint-Pasifik bölgelerinin güvenliği birbirine bağlı. Dolayısıyla NATO-Japonya işbirliği gelişmeye ve kurumsallaşmaya doğru ilerliyor. Ancak şu anda Japonya’nın NATO üyeliğinden ve Çin’in iddia ettiği “Pasifik NATO’su”ndan bahsetmek için oldukça erkendir.