Darbenin gerekçesi net olmamakla birlikte, geri görevlere tayin edilen eski Cumhurbaşkanlığı muhafızlarının darbeyi başlatmış olabileceği üzerinde duruluyor. Ayrıca bölgedeki diğer darbelerde olduğu gibi, Anayasa dışı eylemi meşrulaştırmak için güvenlik ve yoksulluk şikâyetleri öne çıkartılıyor.

Nijer’de, göstericiler darbe taraftarları ve karşıtları olarak ikiye bölündüler. Muhtelif yağma olaylarına karışan protestocuların, meydanlardaki gösterilerde Rusya bayrağını bulundurmaları akıllara farklı soru işaretlerini getiriyor. Meydanlarda Fransa karşıtı sloganlar da atılıyor.

Darbeciler, 10 Ağustos’ta yeni kurdukları hükümetle, karşı karşıya kaldıkları uluslararası baskıyı hafifletme çabasındalar. Yeni hükümete Ali Mahaman Lamine Zeine savunma ve içişleri bakanlıklarına, askerî yönetim konseyinden generallerin getirileceği 21 üyeli hükümetin başbakanlığını yapacak.

ECOWAS (Batı Afrika Ülkeleri Ekonomik Topluluğu), diplomatik çözüm arayışında ve krizi sonlandırmak için güç kullanmayı da seçenekler arasında bulunduruyor. ECOWAS’ın 30 Temmuz’da Nijerya’nın başşehri Abuja’daki zirvesinde “Nijer’de iktidarı ele geçiren darbecilere, devrik Cumhurbaşkanı Bazoum’un görevine iade edilmesi için 06 Ağustos’a kadar süre verilmişti.” Ancak darbeciler, ECOWAS’ın bildirisini dikkate almadı.

Bununla birlikte askerî rejimlerce yönetilen Mali ve Burkina Faso hükümetlerinden yapılan ortak açıklamada, iki ülke “Nijer’e yönelik herhangi bir askerî müdahalenin, kendi ülkelerine savaş ilanı kabul edileceğini” açıkladılar. Böylece bölge ülkelerinin dış müdahaleleri veya Batı merkezli müdahaleleri uygun görmedikleri anlaşılıyor. Fakat zikredilen ülkelerde askerî yönetimlerin iktidar olması da ikircikli bir durum arz ediyor.

Diğer taraftan ECOWAS, BM ve Afrika Birliği temsilcilerinden oluşan bir heyetin Nijer’e gönderilme teklifi, Niamey’in darbecileri tarafından reddedilmişti. Nijerya’nın Kano şehri eski mülkî idarecilerinden Sanusi Lamido Sanusi, Nijer’deki darbe lideri General Abdurrahman Tiani ile gayr-i resmi görüşmede bulundu. Sanusi, Tiani’nin mesajını Nijerya Devlet Başkanı Bola Tinubu’ya ileteceğini söylemişti. Ancak görüşmenin muhtevası kamuoyuyla henüz paylaşılmadı.

ECOWAS’ın dönem başkanı Nijerya, Nijer’de Fransa’dan bağımsızlığını aldığı 1960’tan beri beşinci defa darbe yapılmasını şiddetle eleştiriyor. Gine-Bissau Devlet Başkanı Umaro Sissoco Embalo da “ECOWAS’ın geleceğinin Mali’de 2020 ve 2021’de, Gine’de 2021’de, Burkina Faso’da 2022’de ve Nijer’de 26 Temmuz 2023’teki darbelerin ardından tehlikede olduğunu” vurguluyor.

Sahel Bölgesi olarak adlandırılan Afrika’nın bu bölgesinde Mali’de 2012’de başlayan, Nijer ve Burkina Faso’ya 2015’te yayılan ve hâl-i hazırda Gine Körfezi’ndeki şehirlerde silahlı çatışmaya varan, sözde cihatçı diye tanımlanan gruplarla da mücadele ediliyor.

Bazoum’un 2021’deki seçimleri kazanmasıyla birlikte, Nijer’de büyük askerî üsler kuran Fransa ve ABD ile yakın ilişkilerini geliştirmişti. Fransa 2022’de anlaşmazlığa düştüğü Mali ve Burkina Faso’daki kuvvetlerini geri çekmişti. Bunun üzerine silahlı gruplar tarafından Nijer’deki yabancı üsler hedef haline geldi.

Sahel ülkelerinde sömürge geçmişine sahip Batı ve Fransa karşıtlığı yükselişe geçerken, St. Petersburg’da 27-28 Temmuz 2023’te Rusya-Afrika Ülkeleri Zirvesi’nde Afrika ülkelerine “ücretsiz tahıl ihracatı, silah sevkiyatı ve enerji işbirliği” sözü veren Rusya’ya sempati/yakınlık arttığı kuvvetle muhtemeldir.