Bu anlamda İsrail’le ilk normalleşen ülke 1978’de Enver Sedat liderliğindeki Mısır olmuştu. Hatta İsrail’le yapılan barış, Sedat’a Nobel Barış Ödülü’nün verilmesini sağlamıştır. İsrail’le normalleşen sonraki ülke 1994’te Ürdün olmuştu. Daha sonra 13 Ağustos 2020’de BEA (Birleşik Arap Emirlikleri) ve 16 Eylül 2020’de de Bahreyn şeklinde sıralanıyor.

Bununla birlikte Fas Dışişleri Bakanı Nasser Bourita’nın 12 Aralık 2020’de, İsrail Kamu Yayın Kurumu’na bağlı TV Kanalı KAN’a verdiği demeçte “Fas ve İsrail ilişkilerinde iyileşmeye” atıf bulunularak normalleşme sinyali verilmişti. Sudan’ın da benzer bir anlaşma imzalayacağı ihtimaller arasında.

İsrail ve Suudi Arabistan arasında görünürde diplomatik ilişkilerin olmadığına dikkat çekiliyor. Ancak her iki ülke güvenlik ve istihbarat hususunda işbirliğini geliştirmek için görüşmelere devam ettiği de biliniyor.

İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu’nun 3 Mart 2020 Çarşamba günü, internet üzerinden Likud Partisi’nin düzenlediği konferansta normalleşmelerden bahsetmiştir. Netanyahu konuşmasında “geçen yıl 4 Arap devletinin, İsrail’le normalleşmesinin en önemli  sebepleri arasında ekonomik avantajlar ve ortak güvenlik hedefleri” olduğunu vurguladı. Netanyahu bir de “normalleşme ile Arap devletlerinin, İsrail’i düşman olarak görmeyi bırakıp, bizi ekonomik ve güvenlik açısından müttefik olarak görmeye başlamalarıdır” ifadesini sarf etmiştir.

ABD eski Başkanı Donald Trump, 2015 yılında imzalanan İran Nükleer Anlaşması’ndan çekilmişti. Ancak yeni seçilen Başkan Joe Biden, İran Nükleer Anlaşması’na geri döneceklerini belirtmişti. Netanyahu’nun güvenlik konusuna dikkat çekmesi ise, İran’la ilgili. Çünkü Netanyahu, ABD’nin Anlaşmayı tekrar yürürlüğe koymasının, İran’ı nükleer bomba ve silâh yapımından alı koymayacağı düşüncesinde. İsrail basınında, Netanyahu’nun, İran’a karşı başta BAE, Bahreyn ve Suudi Arabistan’la işbirliğini genişletme niyetinde olduğunu bildiriyor. Bu anlamda Netanyahu’nun, Bahreyn Veliaht Prensi ve Savunma Bakanı Benny Gantz’ın da Ürdün Kral Abdullah ile görüşmelerde bulunduğu aktarılıyor. Bir de Dışişleri Bakanı Gabi Ashkenazi’nin de Ürdün, BAE ve Ummanlı mevkidaşlarıyla görüştüğü kaydediliyor.

Netanyahu ve İsrailli yetkililerin görüşmeleri savunma ve işbirliği alanında yoğunlaşıyor. Görüşmelerde bulunan ülkelerin, ortak / kolektif bir savunmayı taahhüt ettiği fikir düzeyinde bir çeşit “Ortadoğu NATO’su”ndan bahsediliyor. Bu ülkelerden ortak savunma fikrine BAE, Bahreyn ve İsrail’in daha yakın durduğu belirtilirken; Suudi Arabistan’ın pozisyonunu tam netleştirmediği basında yer alıyor.

Diğer taraftan Suudi Arabistan’ın günlük İngilizce gazetesi Arab News’in 1 Mart 2021 tarihli sayısında, Dünya Yahudi Kongresi Başkanı Ronald S. Lauder’in “Ortadoğu İçin Bir NATO (A NATO For The Middle East)” başlıklı yazısı dikkat çekiyor. Lauder’in “Ortadoğu NATO’su çağrısı yapması”, Suudi Arabistan’ın, İsrail’i resmen tanıyacağına yorumlanıyor. Yine Lauder, “Arap ülkelerindeki bağlantılarının, İsral’in, İran’a karşı tek güvenilir müttefik olarak Arapları gördüğünü” belirtiyor. Lauder “Covid-19 salgınının vurduğu bir dünyanın, kötü niyetli İran’ın hızlanan tehdidini durdurmada zayıf kalacağı ve Ortadoğu’yu yaklaşmakta olan aşırılık ile nükleerleşme felâketinden kurtarmak için Araplar ve İsrail birlikte çalışmalıdır” şeklinde yazıyor. Buna ek olarak Lauder, “Ortadoğu NATO’su”nun kurucu ülkelerinin, hal-i hazırda İsrail’le bir anlaşması veya açık ilişkisi olan Mısır, Ürdün, BAE, Bahreyn, Sudan ve Fas gibi ülkeler olabilir. Arap uluslarının yakında İbrahim Anlaşmaları’na katılabileceği konusunda iyimserim. İstikrarı korumak ve hızlı ekonomik kalkınmayı teşvik etmek amacıyla Yunanistan, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi ve bazı Afrika ülkeleri ile yakın ilişkilerin de sürdürülebileceğinin” altını çiziyor.

Lauder’in makalesinin yayınlandığı Arab News Gazetesi, Kral Selman’ın oğlu ve Veliaht Prens’in kardeşi Prens Turki Bin Salman El-Suud’dur. Yani gazete hakkında, bir bakıma Suudi yönetiminin resmi görüşlerini de yayınlıyor denilebilir.

İsrail ve Arap ülkeleri arasındaki güvenlik alıgılamaları İran’ın nükleer tehdidinin gölgesinde büyüyerek, Lauder’in “Ortadoğu NATO’su” fikrine kadar gelindiği görünüyor. İsrail ve bazı Arap ülkeleri öncülüğünde muhtemel “Ortadoğu NATO’su”nun kurulması, bölgedeki mevcut sorunları derinleştirmesi, yeni problemler ve yeni çekinceler meydana getirmesi de kuvvetle muhtemeldir.