İdeolojik bir yapıdan neşet ederek sirayet ettiği sevk ve idare mekanizması da, bu yüzden freni patlamış bir kamyon gibi istikrarsız bir seyir içinde yol alıp gitmektedir.
Bu hal ve vaziyet demokrasilerde asla tasvibi mümkün olmayan olgular olarak değerlendirilir.
Demokrasilerde resmî ideoloji olur mu?
Buna hayır diyeceğiz. 
Olunca neler olur?
İşte böylesine, olumsuz tarzlarla muhatap olursunuz ki, bunun adı, “Demokratik, sosyal ve hukuk devleti.” Unsurlarıyla bağdaşmayan bir yapılandırma olur.
Bizdeki devlet yapısına hâkim olan unsur, baştan aşağıya ideolojik sistemle özdeşleşmiştir. Onun içindir ki, ülkemizde bütün mevcut problemlerin kaynağını devleti yapılandıran ideolojik sistem teşkil etmektedir.
Siz, isterseniz bir oluşum içinde olunuz. Bu oluşumun konumu ise, bir siyasî  oluşum olsun. Ve siz, kurduğunuz oluşumun yükselme oranını yüzde ellilere vardırınız ve sevk ve idarenin başında oturunuz. Sonrada kollarınızı sıvayarak bu heves içinde ülkeyi yönetmeye koyulun. İnanınız, devleti yapılandıran ideolojik sistem, sizin karşınıza ”Utanç duvarı” gibi çıkarak dikilecek ve sizin önünüzü kesecektir. Bu defada siz ona ya dehalet edeceksiniz veya paçayı sıyırma adına, bir çok derelerden sular getirip misali bahaneler uyduracaksınız. Tabiî ki, bu durum karşısında başarılı da olmayacaksınız.
Peki ya bu durum nasıl olacaktır?
Bunun birinci yolu, Anadolu tabiriyle “Büyük sözü” dinlemekten geçer. Kimdir o büyük (!) veya nedir o sözü dinlenmesi gereken unsur? Bütün bu hususlarla alâkalı alınız size, olması gereken ve uyulması lâzım bir realite veya bir değerlendirme. 
Mahiyeti  şöyledir:
“Azamî bir istibdat ve azamî bir zulüm ve azamî bir şiddet ile hareket ettiklerinden azamî bir iktidar görünür… Evet öyle acip bir istibdat ki, kanunlar perdesinde, herkesin vicdanına ve mukaddesatına hatta elbisesine mukabele ederler. Hem öyle bir zulüm cebir ki, bir adamın yüzünden yüz köyü harab edip ve yüzer masumları tecziye ve tehcir ile perişan eder..” (Şuâlar, 513).
Ülkeyi yapılandıran ideolojik sistemin olumsuz hususiyetlerinden sadece birisini anlatır şu değerlendirme veya yukarıdaki büyük sözler..

Bu yol nasıl aşılacak?

Bu olumsuzlukların giderilmesi ve bu yapılandırmanın izalesinin yolu ise, tek kelimeyle samimî ve dürüst olmaktan geçer... Yani?
Problemlere sebep teşkil eden asıl unsurları aşmada samimiyetle ve dürüstlükle mukabelede bulunmak. Münafıkane hareket tarzı zaten ideolojik yapılandırmanın özünü teşkil etmektedir. Tahribatlarına mukabil, müsbet hareket tarzını esas alarak tamirine çalışmak…
Problemlerin giderilmesi adına, takiyye yapılmadan. Samimî olunması halinde, dosdoğru olunması gereği mukaddes kitabımızca da emrolunmaktadır. Yani, şu değerlendirme dahi bir ölçüdür.
“Bütün mekteplerde ve dairelerde ve halkta o ölmüş gitmiş adamın muhabbeti telkin ediliyor. Bu hal ise, âlem-i İslâma ve istikbale pek elim ve acı bir tesiri olacaktır. (a.g.e., s.178)
Evet, bütün problemlerin kaynağı, devleti yapılandıran ideolojik sistemdir.
Mevcut fotoğrafa çok iyi bakılsın.
Anlaşılması ve aşılması dileğiyle...