Gündem maddeleri gereği, sıralanan konular üzerinde fikir teatisi ve değerlendirilmelerimizde, mevcut sistem üzerine düşüncelerimizi izhar etmiştik. Eğitimde bir takım maddî kriterlerin yanı sıra, değerler eğitimi kapsamında manevî değerlerinde büyük ölçüde yer alması gereğini vurgulamıştık.

Toplantıya katılanların büyük ekseriyeti bizim bu yöndeki değerlendirmelerimize, toplantı sonucunda katıldıklarını söylerken, içeride zülf-ü yare dokunur endişesiyle pek bir şey demediklerine şahit oluyorduk.

Eğitim meselesinde öylesine takıntılar ve dayatmacı unsurlar öne çıkmışki, hür ifade mekanizmasının önüne korku dediğimiz mefhum çıkmaktadır maalesef. Eğitimde problem, sistemdedir. Sisteme hakim, şahsa bağlı düşünce sistemlerinin çepeçevre sardığı mevcut sistem dolayısıyla demokratik olamaz ve demokratikleşemez. Siz istediğiniz kadar, fizikî donanım ve araç-gereç yönünde en son teknik ve teknolojiyi kullanın, ftrî ruh olmayınca şekilcilikten öteye geçemezsiniz. Eğitimde maddî imkânlar alabildiğine tatminkâr bir şekilde yol almış durumdadır. Son derece modern okullar, kapasite bakımından, teknik ve teknoloji açısından harika diyebileceğimiz imkânlarla dizayn edilmiş mekânlar mevcuttur. Bunlar fevkalâde güzel gelişmelerdir. Maddî yönden böylesine mükemmel sevyelerde seyreden eğitim kurumları, ne yazık, ruhsuz mekânlar halindedirler.

Sistemdeki tıkanıklıkları aşıp dayatmacı, jakoben ve şahsa endeksli olumsuzlukların aşılması halinde kalitesi yüksek gerçek eğitimi kazanırız, diye düşünüyoruz.

Mesele, gayet net ve açıktır. Ülkemizdeki mevcut eğitim sistemi, yüzyıla yakın bir zamandır bir çok olumsuzlukla devam edip gitmektedir. Maalesef devletin resmi mekanizması da demokratikleştirme yolunda sisteme pek dokunmamaktadır. Bir takım değişiklikler olsa bile, şekilcilikten öteye gidememektedir. Sistemle entegre hale gelen eğitim camiası ve bürokrasi ise, aynı hava içinde gününü gün etmekle meşguldur.

Dokunamıyorlar, yapamıyorlar, çünkü sistemin ruhuna resmî idelojiyle birlikte şahıs inisiyatifi hakimdir. Hakim gücün tahribatlarını tamire çalışma yönünde olumlu gayretler yetersizdir. Tıkanıklığı aşma yönünde en fazla gayretin yönetimlere, sivil kuruluşlara ve üniversitelere düştüğünü de belirtmiş olalım.

Neler yapılabilir?

Eğitim sistemini olumlu yöne getirme adına, yeniden dizayna tabi tutulan projelerle gündem oluşturulur. Sivil toplum kuruluşları, üniversiteler ve yönetimler işbirliği sonucu enine boyuna tartışılmaya açılır. Demokratik ortamda konu ele alınarak üzerinde fikir teatilerinin yanısıra, değerlendirmeler yapılır. Sonuç itibariyle, ortak akıl mekanizmasının çalıştırılması sağlanarak ortaya çıkacak duruma göre hareket edilir.

Mevcut eğitim sisteminin bağlayıcılığı, kanun ve genelgeler nezdindeki kriterlerle sistemin tartışılması sonuca giden bir yol olarak değerlendirilir.

Sistemi icra ile mükellef Eğitim Bakanlığı, ülkemiz ve insanımızın faydasına üreteceği projelere dayalı olarak bilgi ve raporlarla mevcut sistemin artı ve eksilerini ortaya koyacak plan ve programlar üzerine cesaretle gitmelidir. Sistemin içeriği dahil, ders kitapları, müfredatlar gibi hususiyetler çağın gerektirdiği normlar baz alınarak yeniden formatlanmalıdır.

Bütün bu değerlendirmelere en önemli katkıyı sağlayacak yazılı ve görsel medya unsurlarının da, rolü elbette büyüktür.

Ülke olarak, ülkenin bekası ve insanının sağlıklı bir eğitim adına sistemi bütünüyle doğru eksende tartışmalıyız. Yoksa, çağın gerisinde seyreder ve sınıfta kalırız.

Eğitimde bir üst sınıfa geçmenin yolu, sistemi yeniden formatlamaktan geçer.

Sonuç: Geliniz hep birlikte eğitimde sistemi tartışalım.