İMTİHAN’IN EHEMMİYETİ

Eğitim ve tedrisat (yetiştirmek) sahasında pratik bilgi ve maharetle ilgili seviyeyi ölçmektir. Onun içindir ki, bu ölçmek işinin büyük bir titizlik ve hassasiyetle tatbik edillmesi gerekir. Eğitimin bir parçası olan imtihanlar, bazı maharetlerin gelişmesini sağlayabilir.

Hangi gaye ile, yahut hangi seviyede olursa olsun imtihanlar yarışma özelliğinde olmalı ve güven hissi vermelidir. Yani, yapılan imtihanın ciddî ve neticesinde yapılacak değerlendirmenin adil olacağı kanaati uyandırılmalıdır. Aksi halde zararlı neticeler verir. Hele de imtihanı korku ve baskı aracı olarak tatbik etmek, daha çok zararlara yol açar. 

Meselâ, geçtiğimiz 22 Temmuz 2018 günü yapılan KPSS imtihanına giren bir milyondan fazla adaydan bir çoğunun siyasî güvensizlik yönünden pek ümitli olmadığı müşahede ediliyor. Çünkü, “kaç puan alırsan al, hesaba katılmayabilir” söylentisi yaygın! Yani, halk arasında söylenen “mahkemede dayısı olan kazanır” kanaati hâkim. 

İmtihanların ciddî ve faydalı olmasının şartı adil olması, katılanların güven hissinin sarsılmaması çok mühimdir. 

İMTİHANLAR STRESE DÖNÜŞTÜRÜLMEMELİ

Okullarda yapılan ara imtihanların hazırlıksız, plânsız, gelişigüzel veya baskı aracı olarak kullanılması menfi neticelere sebep olur. Lise Yerleştirme ve Üniversite Giriş İmtihanları’nda ise yetişme eksikliği ve politik yanlışlıklar da bir takım huzursuzlukların ortaya çıkmasında mühim rol oynar. Meselâ daha önce yapılan açıklamalara –günü birlik değişikliklerle- uyulmaması. İmtihanda çıkan sorularla ilgili konuların okullarda tam olarak işlenmemiş olması. Bu ise, kontrol eksikliği ve başıboşluğun olmasını gösteriyor! Dolayısıyla başarıya menfi yönden tesir etmesine ve adaylar tarafından “biz bu konuları görmedik” şeklinde şikâyet konusu yapılmasına sebep olmaktadır. 

İmtihanda sorular sorulduktan sonra, anlaşılamayan ve yanlış anlaşılmış durumların olup olmadığı araştırılmalı ve imtihanla ilgili bütün açıklamalar herkesin anlayabileceği şekilde yapılmalıdır. Bunlardan sonra, imtihan bitinceye kadar talebeler büyük bir titizlikle kontrol altında bulundurulmalıdır. 

Bu tavır, imtihanın ciddiyetinin bir özelliğidir. Bunlara dikkat ederken, talebelere karşı sert ve haşin değil, nazik ve şefkatli davranmayı ihmal etmemelidir. Çünkü, özellikle imtihan heyecanını yaşayan talebelere karşı nazik ve şefkatli davranmak, hem onların moral seviyelerini yükseltip cesaretlendirecek, hem de imtihanın iyi ve elverişli bir ortamda geçmesini sağlayacaktır. 

Bu arada, imtihan havasının ortaya çıkarabileceği bir takım psikolojik durumları da hesaba katmak gerekir. Şöyle ki, imtihan heyecanı yaşayan bazı öğrencilerde sinirlilik hali, baş ağrısı, baş dönmesi, mide bulantısı, kalp çarpması, sara nöbeti, bayılma vs. gibi durumlarla karşılaşılabileceği hesaba katılmalı ve gereken tedbirler alınmalıdır. 

Aslında bu eğitimin bir parçasıdır. Yani daha önce derslerde konular işlenirken, bir yandan da talebeler imtihana hazırlanmalıdır. Ayrıca, özel durumu olan öğrenciler tesbit edilerek, onlarla alâkadar olunmalıdır.