Eskiden bireylerin kurumları vardı; ama günümüzde kurumların bireyleri vardır ve kurumun güzcüne göre eskisine nispeten çok daha güçlüdür. Kurum bir şahs-ı manevî olmakta ve onu temsil eden bir birey de o şahs-ı manevinin bir azası olarak çok daha değer kazanmaktadır. Ta asrın başında bu durumu harika zekâsı ve mükemmel dehası ile keşfeden Bediüzzaman Said Nursî Hazretleri “Zaman cemaat zamanıdır” diyerek bu geçeği haykırmaktaydı. Ama ne var ki bilhassa gelenekçi din adamları tarafından henüz tam olarak anlaşılabilmiş değildir. Bundan dolayı da dinde en büyük tecdidi bilhassa iman ve ihlâs vadisinde gerçekleştiren, zamanımıza “Asr-ı Saadet” devrini taşıyarak Kur’ân’ın şebabetini gösteren ve hakkaniyetini ispat eden Bediüzzaman’ın içtihatları da görmezden gelinmektedir. Bunun sonucu olarak da bocalama devam etmekte, bir çıkış yolu bulunamamakta ve İslâm’ın üstünlüğünü gösterilememektedir.  
Peygamberimizin (asm) Asr-ı Saadetteki tatbikatı hep kurumsallık yönündedir. Dış dünyanın etkisinden arınmış bir şekilde Peygamberimizin (asm) hayatına ve Kur’ân-ı Kerîm’in âyetlerine bakıldığı zaman ortada şahıs ve şahsa bağlılık yoktur. Bunun yerine prensipler, vasıflar ve bunları oluşturan şahs-ı maneviler vardır. En açık bir örnek olarak Kur’ân’ın peygambere olan bağlılığı emretmesi, peygamberin şahsından çok “Sünnet-i Seniyesi”dir. Bunu böyle anlayan “Ehl-i Sünnet ve’l-Cemaat” istikameti yakalayarak gerçeğe göre hareket etmiş ve İslâmı şahsa bağlılıktan çıkararak “Hak Mezhepler” ile kurumsal bir yapıya oturtmuştur. Yine Peygamberimizden (asm) tam dersini alan ilk kuşak sahabeler kurumsal bir yapı olan “Devlet ve Hükümeti” seçimle devlet başkanının belirlendiği bir yapı ile insanlığa mükemmel bir devlet modeli örneği sunmuşlardır. Ama ne var ki henüz medeniyete alışmayan ve hissiyattan kendilerini kurtaramayan ve şahsa bağlılığı ön plana çıkaran halk kitleleri bu yapıyı anlayamayarak hilâfeti tekrar saltanata çevirmiş, bireyi öne çıkaran bir yapıya dönüştürmüşlerdir.

ZEKÂT VE FİTRE REHBERİ
MEHMET ALİ KAYA