Her şeyin her şeyini bilerek ve bildirerek, tanıttıran ve hayatiyetlerini devam ettiren Cenab-ı Hâkk’ın bir lütfu, keremi ve ihsanıdır, adalet.

İnsanoğlu adaleti, Allah’ın peygamberlere İlâhî hitap ve emirlerinden öğrendiği gibi, dünya ve kâinat yüzünde tecelli eden, tatbik edilen ve gösterilen İlâhî adaletten de öğrenmiştir.

Elbette ki öğrenmek, bilmek, mahiyetini bilmekle adalet, adalet olmaz. Adalet ancak adaletli bir şekilde uygulanırsa adalet olur. Herkese göre, her adama göre adalet olmaz. Adaletin her konuda tatbik edilmiş, yaşanmış fikirlerden, düşüncelerden, akıllardan ve iradelerden öğrenilmesi mümkün iken; adaletsizlikten adaletin öğrenilmesi mümkün değildir.

Konunun başında da belirttiğimiz gibi, her yaşayanın, hayatım var diyen yaratılmışın hayat gibi muhtaç olduğu tek şey de adalettir. Adaletin kıymeti, adaletsizliği yaparak sefil bir duruma düşmeden anlaşılmalıdır. Adaletin ben böyle yaptım, sen böyle yaparsını da olmaz. Adaletin bir parçası olan kanunu ve kanun kuvvetinin marifetini adaletin yerine koymamak ve tatbikine çalışmamak lâzımdır. Adalet parçalarla, kendi cüzleriyle değil bir bütün olarak, bütün tanım ve hükümleriyle bir bütün olarak ancak adalet olabilir.

Adalete en çok devletler, milletler, topluluklar değil fertler, şahıslar, bireyler muhtaçtır. Adaletle tanışan ve âdil olabilen her bir fert, birey kendisi gibileri bir araya kolayca getirebildiği gibi âdil bir devleti de, milleti de topluluğu da çok kolay teşkil eder ve hükümferma ederek hayata geçirebilir.

İsimle, resimle, tarihle, hikâyeyle, ben böyle anlıyorumla adalet hiç olmamıştır ve olması da mümkün değildir.

Allah’ın adaletinden, yarattıklarının adaletine sığınmak demek adaleti reddetmek demektir. İlâhî adalet, şahsî adalet, adalet bilgileriyle donanımlı devlet ve millet adaleti eşittir: Hakikî adalet olacaktır.