ÜSTADIN TALEBESİ ALİ ÇAVUŞ ANLATIYOR: “Ruslar’a esir düştükten sonra karargâh yaptıkları bir otele götürdüler bizi . Burada iki Rus kumandanıyla Üstad harp hakkında konuşmaya başladı. Orada Üstad Hazretleri bacak bacak üstüne atıp sigarasını sararken onlarla konuşuyordu. Sanki onlar esir, Üstad hürdü…”  

“Seyda’nın vakti ibadet ve duâlarla geçerdi. Diğer birçok âlimin ilmi deniz olsa onun ayağının topuğuna bile ulaşamaz. Onun himmet ve kerametlerini çok gördük. Birinci Harb-i Umumi’de gönüllü fedailerle, talebeleriyle ilmî tedrisatı ve medreseyi bırakarak milis teşkilâtını kurarak başına geçti. En ön saflarda çarpıştı. Bu çarpışmanın neticesi Bitlis’te yaralı olarak esir düştü. İki sene kadar Rusya’da esir kaldı. 1922 yılından sonra Ankara’dan Van’a gelişinde esaretten nasıl kurtulduğunu sormuştum. O da anlattı. Hakikaten esaretten kurtulması da harika ve kerâmetkârane bir hadisedir. Onların dilini bilmediği halde Allah’ın yardımıyla o esaretten kurtulmuştu. Vatana döndü. Van’dan alınıp da Isparta’ya  götürüldükten sonra bir daha kendisini görmek nasip olmadı. İnşallah bizi öbür dünyada da terk etmez.”  (Molla Hamid)

BU KÖYLERDEN YAYAN GEÇMİŞTİ

Sıhke-Bostaniçi Köyü’nden Karpuzalan-Zırvandanis Köyü’ne geçtik. Karpuzalan (Zırvandanis) Köyü Üstad’ın kaldığı Kavuncular- Çoravanis Köyü ile Sıhke-Bostaniçi Köyü arasında küçük bir yerleşim alanıdır. İman hizmetini her şeyin üstünde tutan; başkalarının imanını kurtarmaya vesile olmayı kendisine vazife bilen, iman hizmetkârlığını hiçbir zaman gizlemeyen; iman hizmetini bir şeye alet etmeyen; dine hizmette nefse hisse vermeyen; dine hizmet ettim diye gururlanmayan ve iman, Kur’ân, Risale-i Nur hizmetlerinde asla korku duygusu taşımayan asrın dâhisi, imamı Bediüzzaman Said Nursî bu köylerden yayan olarak geçmiş ve cihanşümul iman hizmeti dâvâsının temelini buralardaki verdiği tedris ve sohbetlerle atmıştır. Karpuzalan’dan Çoravanis-Kavuncular Köyü’ne geçtik. Bediüzzaman’ın kendisinin temelini attığı ve yapılmasına vesile olduğu ve kış aylarında kaldığı caminin bulunduğu köydür. Üstad’ın talebelerinden Ali Çavuş’da bu köylüdür. Nurşin Camii’nde, kardeşi Abdülmecid Ünlükul’un evinde, Erek Dağı’nda ve Çoravanis Köyü’nde farklı sürelerde ve farklı tarihlerde kalmıştır. Kendisinin inşaa ettirdiği bu camiye Erek Dağı’nda kalırken Cuma günleri namaz için gelmiştir. Şu andaki cami Üstad Bediüzzaman’ın attığı temeller üzerine yeniden yapılmıştır. Bu köyün mübarek insanları Bediüzzaman’a ve O’nun misafirlerine daima ikramda bulunmuşlardır.

Çoravanis Köyü Mezarlığı’nda Bediüzzaman Said Nursî Hazretleri’nin talebelerinden Ali Çavuş, Molla Yasin Sivri (Saatçioğlu), Molla Maruf ve ismini bilemediğimiz birçok talebesi medfundur. Molla Maruf, Hasan Ekinci Ağabeyin babası Molla Hamid Ağabeyden naklettiğine göre; “Bediüzzaman’ın Van’daki dostlarındandır. Zamanın âlim ve faziletli zatlarında biridir. Nurşin Camii’nde Bediüzzaman Hazretleriyle beraber bulunmuştur.”

ALİ ÇAVUŞ’UN HATIRALARI

Çoravanis-Kavuncular Köyü’nden Bediüzzaman’ın diğer bir talebesi de 1886 yılında dünyaya gelen ve 1965 yılında vefat eden Ali Çavuş (Aras) Ağabeydir. Bediüzzaman Hazretleri Horhor Medresesi’nden yüz talebesiyle birlikte gönüllü Alay Kumandanı olarak Birinci Cihan Harbi’ne katıldığında, talebelerinin içinde Ali Çavuş da bulunmaktadır. Üstad, Ruslara esir düşmeden önce de onun yanındadır ve hatıratında Ali Çavuş olayı şöyle anlatır: 

“Ruslar Bitlis’te bulunan üç köprüyü de tutmuş olduklarından Üstad Hazretleri şehrin karşı tarafına geçmek istedi. Şimdiki Kasımpaşa İlkokulu’nun yanında büyük binanın altındaki su kemerinin üstünden aşağı atladık. Su üzeri tamamen karla kaplı, vaktin de gece olması dolayısıyla düşeceğimiz yeri tahmin edememiştik. Üstad’ın sağ ayağı taşa değmiş ve kırılmıştı. Bana kemerin içerisinde daha münasipçe bir yer göstererek, ‘Ali beni oraya götür. Sana izin veriyorum. Git. İnşaallah kurtulursun’ dedi. Ben kendilerini o yere götürüp oturttum. Benim musırrane gitmemi arzu ettiyse de gitmeyeceğimi ve birlikte şehit olmak istediğimi söyleyince başımı eliyle sıvazlayarak, ‘Dayı hayran, kader bizi esir etti.’ dedi. Ben kadere teslimiyetimi izhar ettim. Daha sonra elli kişilik bir Rus müfrezesi bulunduğumuz yeri bastı ve bizi esir etti. Karargâh yaptıkları bir otele bizi götürdüler. Burada iki Rus kumandanıyla Üstad harp hakkında konuşmaya başladılar. Orada Üstad Hazretleri bacak bacak üstüne atıp sigarasını sararken onlarla konuşuyordu. Sanki onlar esir, Üstad hürdü…”  

Bu kabirleri ziyaret edip Fatiha okuduktan sonra yolumuza devam ettik.

ZERNEBAT SUYU

Erek Dağı’nın eteklerindeki en son köy olan ve Üstad’a daima ücretini almak şartıyla süt-yoğurt, peynir ve meyve getirildiği Kopanis-Sarmaç Köyü’nün alt tarafından geçerek hemen Erek Dağı’nın içinden geçen vadinin baş tarafındaki kilise kalıntılarının arkasında yeni inşa edilen Bediüzzaman Camii’ne ve hemen caminin üst tarafında kaynak olarak akan Zernebat Suyu’nun başına geldik. Zernebat Suyu içimi lezzetli ve hafif bir su olduğu için civardaki bütün köyler tarafından içme ve sulama suyu olarak kullanılmış, Hz. Bediüzzaman’da daima Erek Dağı’nda kaldığı zamanlarda bu sudan içmiş ve talebelerine getirttirmiştir.

Ma-i zemzem gibi içenler olur âbad

Daim akan bir pınar işte zerebad

Önce Van’da sulandı kuruyan toprak

Bu asrın bediisine verildi bayrak

(Hasan Şen)

RİFAT OKYAY - [email protected]