Madem ki herkes kendisine bir yol haritası çiziyor ve yola koyuluyor; dünyalık veya ahiretlik yola çıkışlarda insan herkesle değil de kendi çizdiği yola en yakın olanlarla bir olarak yolculuğa devam etmelidir.

Böyle yolculuklarda inanç önemlidir, iman önemlidir, rehber önemlidir, bilgi/malumat önemlidir ve en önemlisi de yol arkadaşı, dost, ahbap önemlidir. Seni bilen, tanıyan, Allah’tan korkan ve seni yarı yolda bırakmayacak olan dostların, ahbapların ve kardeşlerin olduğu yolculuklardır.

AİLE

İnsan için aile önemlidir. Öyle önemlidir ki; hayatın temel taşı ailedir. Hani insanlar için ilk başlarda ve devamlı söylerler ya: “Temiz bir aile mi, aile terbiyesi görmüş mü, kim bilir ailesi nasıl, bu aileden ancak bu çıkar vb.”

BAKIŞ AÇISI

Hayata bakış açıları, hayattaki iddialar ve hayattan beklentiler de önemlidir. Bazısı dünyaya; –hâşâ– ‘bu dünya hayatı hayatın tamamıdır, hepsi bu kadardır’ diye bakıyor. Bazısı ‘hayat dünya için fanidir/geçicidir, ahiret için bakidir’ diye bakıyor. Bazısı da dünyaya dünya kadar, ahirete ahiret kadar bakıyor.

İDDİALAR

Hayatta hedeflenen ve istenen iddialar ise hayatı kim ne kadar anlamışsa o kadar oluyor. Kısa hayat, uzun hayat ve de ebedi hayat. Ya da topyekün dünyalık dünya kadar bir hayat iddiası veya ahiretlik ahiret kadar bir hayat iddiası. Öyle ya her iddia da bir ispat ister.

DUR DEMEK

Bir insan hayatta kendi ebedî aleminin geleceği için hayır demeyi, dur demeyi, olmaz demeyi ve reddetmeyi bilmelidir. Eğer baki hayatını ve baki lezzetlerini arzu ediyorsa kesin bir nefis terbiyesi ile Allah’ın yap dediği her şeyi yapmayı yapmaya çalışarak nefsine, şeytana ve kötü arzularına dur demeyi bilmelidir.

DEĞİŞMEYENLER

Kısaca dünya işlerinin bitmeyeceği bilinmelidir. Dünyanın işlerinin bittiği yerde ahiret için yapabilecek işlerin de dört tekbirle biteceği de bilinmelidir. İnanan, tahkikî iman sahibi olan insanların ne yaptıkları işler ne de yapacakları işler değişmez, değişmemelidir.