ALTINCI SEBEP

Ehl-i hakkın ihtilâfı namertliklerinden, himmetsizliklerinden, hamiyetsizliklerinden olmadığı gibi; gafletli ehl-i dünyanın ve ehl-i dalâletin hayat-ı dünyeviyeye ait işlerde samimâne ittifakları dahi mertlikten, hamiyetten, himmetten değildir. 

Belki, ehl-i hakkın, ekseriyetle ahirete ait olan faydaları düşünmekle, o ehemmiyetli ve kesretli meselelere hamiyeti, himmeti, mertliği inkısam eder. 

Hakikî sermaye olan vaktini bir meseleye sarf etmediği için, meslektaşlarıyla ittifakı muhkemleşmiyor. Çünkü meseleler çok, daire dahi geniştir.

Gafletli ehl-i dünya ise, yalnız hayat-ı dünyeviyeyi düşündüklerinden, bütün hissiyatıyla ve ruh ve kalbiyle, şiddetli bir surette hayat-ı dünyeviyeye ait meselelere sarılır. Ve o meselede ona yardım edene kuvvetli yapışır. Ve hakikat nokta-i nazarında beş paraya değmeyen ve ehl-i hak ona on para kıymet vermeyen meselelere, divane olmuş elmasçı bir Yahudînin beş paralık cam parçasına beş lira fiyat verdiği gibi, beş yüz lira kıymetindeki vaktini o meseleye hasreder. 

Elbette bu kadar fiyat verip ve şiddetli hissiyatla sarılmak, bâtıl yolunda dahi olsa, samimî bir ihlâs olduğundan, o meselede muvaffak olur ve ehl-i hakka galebe eder. Bu galebe neticesinde ehl-i hak zillete ve mahkûmiyete ve tasannua ve riyaya düşüp ihlâsı kaybeder. O namert, himmetsiz, hamiyetsiz bir kısım ehl-i dünyaya dalkavukluk etmeye mecbur olur.

Ey ehl-i hak! Ey hakperest ehl-i Şeriat ve ehl-i hakikat ve ehl-i tarikat! Bu müthiş maraz-ı ihtilâfa karşı birbirinizin kusurunu görmeyerek, yekdiğerinizin ayıbına karşı gözünüzü yumunuz. “Boş sözlerle, çirkin davranışlarla karşılaştıkları zaman, izzet ve şereflerini muhafaza ederek oradan geçip giderler.” [Furkan Sûresi: 72.] edeb-i Furkanî ile edepleniniz. Ve haricî düşmanın hücumunda dahilî münakaşatı terk etmek ve ehl-i hakkı sukuttan ve zilletten kurtarmayı en birinci ve en mühim bir vazife-i uhreviye telâkki edip, yüzer âyât ve ehadis-i Nebeviyenin şiddetle emrettikleri uhuvvet, muhabbet ve teavünü yapıp, bütün hissiyatınızla, ehl-i dünyadan daha şiddetli bir surette meslektaşlarınızla ve dindaşlarınızla ittifak ediniz, yani ihtilâfa düşmeyiniz. “Böyle küçük meseleler için kıymettar vaktimi sarf etmektense, o çok kıymetli vaktimi zikir ve fikir gibi kıymettar şeylere sarf edeceğim” deyip çekilerek ittifakı zayıflaştırmayınız. 

Çünkü bu manevî cihadda küçük mesele zannettiğiniz, çok büyük olabilir. 

Bir neferin, bir saatte, mühim ve hususî şerâit dahilindeki nöbeti bir sene ibadet hükmüne bazen geçmesi gibi, bu ehl-i hakkın mağlûbiyeti zamanında, manevî mücahede mesailinde, küçük bir meseleye sarf olunan senin kıymettar bir günün, o neferin o saati gibi bin derece kıymet alabilir, bir günün bin gün olabilir. 

Madem livechillâhtır, o işin küçüğüne, büyüğüne, kıymetli ve kıymetsizliğine bakılmaz. İhlâs ve rıza-i İlâhî yolunda zerre, yıldız gibi olur. 

Vesilenin mahiyetine bakılmaz, neticesine bakılır. 

Madem neticesi rıza-i İlâhîdir ve mâyesi ihlâstır; o küçük değildir, büyüktür.

Lem’alar, Yirminci Lem’a, s. 269

Lûgatçe:

edeb-i Furkanî: Doğru ile yanlışı ayıran Kur’ân’ın ortaya koyduğu edep, ahlâk.

ehl-i dalâlet: Dalâlet ehli; hak yoldan ayrılanlar, iman ve İslâmiyet yolundan sapanlar.

hamiyet: Gayret.

kesretli: Çok sayıda olan.

livechillâh: Allah için, Allah rızasına uygun.

maraz-ı ihtilâf: İhtilâf marazı; ayrılık, anlaşmazlık hastalığı.

mâye: Maya, asıl ve gerekli madde, öz.

mesail: Meseleler.

rıza-i İlâhî: Allah’ın rızası.

riya: Gösteriş; iki yüzlülük.

şerâit: Şartlar.

tasannu: Yapmacık hareket.

teavün: Yardımlaşma.

uhuvvet: Kardeşlik.

vazife-i uhreviye: Ahirete ait vazife.

yekdiğer: Birbiri.