2004 yılında Türkiye pazarına girdiğinde ticarî araç sektöründe önemli bir yer edinen Gaz Ticarî Araçlar  Mersa Otomotiv Distribütörlüğü’nde yeni bir hamleye başlıyor. Gaz Ticarî Araçlar, Sakarya’da kurduğu montaj üretim hattı ile Türkiye’ye yatırım yaptı ve iç pazara olduğu kadar ihracata yönelik araçlar da üretmeye yönelik çalışmalarına devam ediyor. İşte GAZ Ticarî Araçlar’da yeni Genel Müdür olarak göreve başlayan Cengiz Tiryakioğlu’na hayırlı olsun ziyaretinde bulunduk, çalışmaları ve hedefleri hakkında konuştuk.

Öncelikle GAZ Ticarî Araçlar’ın Türkiye’deki yatırımlardan başlayalım.  Şu anda Türkiye’deki durum nedir? Neler yapılmış ve yapılıyor?

Türkiye’deki yapılanma GAZ grup ve MERSA için çok yeni. Şöyle ki, geçen yıl yaz ortalarında başlayan bir takım faaliyetler yaz ortalarında sonlanmış.  Yazın sonlarında da, bilindiği üzere,  yeni fabrikanın kurulumu gerçekleşti. 3-4 ay kadar test üretimlerinin yapılmasının ardından 2012’nin Aralık ayında fabrikanın resmî açılışı yapıldı. Bugün itibariyle fabrikada eskade montaj yapılıyor.
Özellikle GAZ Rusya’nın teknolojik ve üretimin yapılabilirliği anlamında çok ciddî destekleri var. Bu sebeple, bugün GAZ Türkiye Ticarî Araçlar çok rahatlıkla işin altından kalkabilir hale gelmiş. Bunu özellikle söylüyorum, çünkü eskade yani montaj üretimi de olsa çoğu zaman piyasada yapılabilir bir şey değil. Bu başlı başına bir maliyet, çok önemli bir maliyettir. Bu yatırım yapılırken çok az markada olan antrepo bile fabrikanın içinde kurulmuş durumdadır. Bu, işe ne kadar ciddî bakıldığının, bir otomotiv profesyoneli olarak, bence son derece önemli bir göstergesidir. Çünkü malın başka bir yere inmesi, KİT’lerin oradan tekrar gelmesi, tekrar içeri girmesi çok önemli bir maliyet ve zaman kaybıdır. MERSA’nın operasyonunda direkt olarak KİT’ler fabrika içindeki antrepoya geliyor ve kendi bünyemizdeki gümrük operasyonuyla beraber, ki o da bizim bünyemizde, millîleşiyor. Bu, yatırımların hangi vizyonla yapıldığı noktasında çok önemli bir gösterge…

Montajın gerçekleştirilmesini daha sonra bir ‘üretim’ yapmanın bir başlangıcı olarak sayabilir miyiz?

Tabiî ki… Zira bugün montaj yaparken aynı zamanda akü, jant ve lastikte yerlileştirme çalışmaları başladı. Özellikle akü jant başladı, lastik de çok yakında devreye girecek. Genel vizyonumuz doğrultusunda yerlileştirmeyi daha da arttırarak devam edeceğiz. 2014 yılında biraz daha artacak, 2015 yılında biraz daha… Amaç 2016 yılında yerlileştirme seviyesini % 60’lara kadar yükseltmek.

Bunun yapılabilirliği noktasında altyapının olması gerekiyor. Meselâ bayiler ve servis noktaları açısından… Bu konudaki çalışmalar ne durumda?
Satış sonrası servis noktaları konusunda şu anda kanunî olarak gereken limitler zaten var. Olmasa zaten satış iznini almanız mümkün değil. Ama konu tamamen buraya bağlı değil… 2013 yılı sonuna kadar hedefimiz 37 satış 41 servis noktasını hayata geçirebilmek. Şu anda öncelikli çalışmalarımız bayi geliştirme tarafı ile ilgili. Amacımız şu: Satış sonrasında müşteri memnuniyetinde bir fark oluşturmamız gerekiyor. Ticarî araçlar denildiğinde ülkemizde genelde satış sonrası ya da müşteri memnuniyeti binek araçlar kadar önemsenmez. Müşteri çok fazla takip edilmez. Ticarî araçlarda şöyle bir algı vardır: “Adam zaten ticaret yapıyor, vakti bile olmaz” denilip çok fazla üstüne düşülmez. Bizim burada pazara en son giren marka olarak temel amacımız satış sonrası müşteri memnuniyetini yakalamak. Bunu yapabilmek için de Türkiye’nin pek çok noktasında standartlara uygun servis ve hizmet ağını kurmak başlıca amacımız.

Türkiye’de nerelerde yoğunlaştınız?

Öncelikli hedef satış payının yüksek olduğu iller. İstanbul, İzmir, Ankara, Gaziantep, Diyarbakır… Takdir edersiniz ki, Türkiye’de 81 il var, ama pazarın % 50-60’ını 7-8 il oluşturuyor. Ama bu büyük illerin haricinde Diyarbakır’dan Erzurum’a, Erzurum’dan Artvin’e kadar bir ağı kurmak durumundayız. Çünkü bugün sadece araçların satıldığı yerler değil, aynı zamanda bu araçların ticarî araç olması sebebiyle gideceği yerleri düşünürsek 41 noktayı bu yüzden belirledik. Özetle; 41 noktada, Türkiye’nin büyük illeri, orta büyüklükteki illeri ve geçiş güzergâhındaki iller de dahil olmak üzere büyük bir yapıyı kurmaya başladık.

2013’den bakacak olursak pazar payını nerelere çekmeyi düşünüyorsunuz?

2013 yılında toplam ticarî araç pazarının 2012 ile hemen hemen benzer seviyede, 220-230 binler seviyesinde olacağını düşünüyoruz. Bizim sınıfımız yani tek kabin çift kabin, kısa şase uzun şase kamyonet olarak baktığımız zaman yaklaşık 25-30 binler seviyesinde bir pazar var. Planımız, bu sene sonuna kadar istediğimiz teşkilâtı kurarsak önümüzdeki yıl 2 bin 500 aracı pazara koymayı düşünüyoruz. Bu da yaklaşık % 7-8’lik bir pazar payı anlamına geliyor. Tabiîki amaç daha fazlasını koyabilmek. Ancak adımlarımızı da sağlam atmamız gerekiyor. Önceliğimiz neresi olursa olsun, nasıl olursa olsun satış yap, değil. Önceliğimiz; satış sonrasında ve müşteri memnuniyetine sağlam altyapıyı kurabilmek.

Bilinirlik noktasında GAZ Ticarî Araçlar hangi seviyede?

Aslında sıfırdan başlayan bir marka değiliz. Daha önceden bir takım tecrübeler olmuş. Şu anda Türkiye’de 4 bin 500 civarında bir araç parkı var. Ama bu ulaşmak istediğimiz bilinirlik anlamında yeterli değil. Bu yüzden 1 Nisan’dan bu yana yoğun bir reklâm çalışmaları başlamış durumda. Yılsonuna kadar devam edecek. Bilinirlik üzerine yapacağımız çalışma sadece görsel ya da yazılı basın anlamındaki reklâmlar değil, aynı zamanda sahada aktif olan her noktaya girip çıkan bir bayi teşkilâtını kurmak. Çünkü unutmamalıyız ki yolda trafikte döndüğü ölçüde bilinirliğiniz yükselecek. O yüzden bir taraftan reklâm çalışmaları devam ederken öbür taraftan da satış çalışmalarımızı sahada aktif olarak yürütme üzerine hareket edeceğiz.

Ürün gamında olan araçlardan biraz bahseder misiniz?

Ürün gamında şu anda “Gazel business” diye tabir ettiğimiz tek kabin çift kabin, kısa uzun şasesi olan araçlarımız var. Uzun yıllardır satılan modeller bunlar. Bu seneki ürün gamından bahsederken gerek araçların motorunda gerek diğer parçalarında çok önemli teknolojik değişikliklere gidilmiş durumda. Araçta artık dünyaca ünlü parçalar kullanılıyor. Araca halojen farlar, abs, ebd gibi özellikler eklenmiş durumda.

2016’ya kadar olan süreçte yeni modeller daha eklenecek, değil mi?

Rusya ile konuşarak çeşitlendirme düşüncemiz var. Öncelikle yılsonuna doğru kısmetse Gazel Next modelini devreye sokacağız. Yine çift kabin tek kabin olarak… Özellik Gazelle’nin tek teker aracı var. Şu anda onunla ilgili çalışıyoruz. Minibüs ve panelvan üzerinde de çalışmalarımız devam ediyor. Bu gün itibariyle 7.5 tonluk kapasitesi olan bir kamyon üzerinde çalışıyoruz. Buradaki temel amaç tüketiciye GAZ’ın sadece çift teker kamyonet satan değil, bir ticarî araç grubu olduğunu ve tüm bu ürünleri tüketiciye sunabildiğini göstermek. Bunu da çok kısa bir süre içerisinde, 2,5 senelik bir sürede, ürün gamını tamamlayabilmek olacak.

Çok ciddî yatırımlardan bahsettiniz. Görülüyor ki Ruslar gayet ciddî. Bunu sadece Türkiye’ye yönelik yapmıyorlar. Bunun yanında Ortadoğu ve Afrika’ya açılma planları var. Türkiye bu anlamda geçiş noktası olacak desek, doğru olur mu?

Çok doğru. GAZ Rusya’nın buradaki değişiminin temel sebebi, kendi taraflarında da bir buçuk iki yıl önce ciddî bir organizasyon değişikliğine gittiler. Tepe yönetimine Avrupalı birtakım yöneticileri getirdiler. Türkiye’ye bakış açıları ise ciddî. Zira Türkiye önemli bir pazar, ama esas mesele dışarıya açılmak. Distribütörlük sözleşmesinde 3 tane yer var. Bunların hakkı Türkiyede’dir. Bunlar, Doğu Avrupa, Kuzey Afrika ve Ortadoğu. Pek çok markada olduğu gibi başka bir yol pek fazla gözükmüyor. Dolayısıyla Türkiye’nin lojistik üssü olma konumu Ruslar tarafından son derece önemli. Biz kendileriyle konuşmamızda, Türkiye pazarını doğru bir yola soktuktan sonra önümüzdeki yıldan itibaren ihracat çalışmalarına başlayacağız.

Yapılanları ve yapılacakları kısaca toparlayacak olursanız…

Özetlemek gerekirse, GAZ Rusya ve MERSA Grup çok büyük hedeflerle bu işin içine girmiş durumda. Çok kısa bir süre içinde montajın çalışabilir hale gelmesi, bütün belgelerin tamamlanması, teşkilâtın kurulması gerçekleştirilmiş durumda. Amaç Türk halkına sadece fiyat anlamında değil, kullanım maliyeti anlamında da çok doğru bir aracı sunarak pazarda çok uzun yıllar yerimizi korumak olacak. Son olarak, pek bilinmez, ama Volkswagen’in üretim ortağı olduğumuzu da eklemek isterim.

FİYAT ARALIĞI

Şu anda 29 bin 900 TL’den başlıyor. Modeline göre artmakla beraber 42 bin TL’ye kadar çıkıyor.

HAFİF TİCARÎ

Pazarın ihtiyaçları doğrultusunda hafif bir ticarî araç üretmek kafamızda yok değil, ama bunu öncelikle GAZ Rusya ile konuşmalıyız. Zira ürün gamlarında böyle bir şey söz konusu değil. Belki de sadece Türkiye’ye ve Avrupa pazarına özel bir model üretme konusunda ikna etmemiz gerekiyor.

BİNEK ARAÇ

GAZ’ın binek aracı yok. Binek pazarında da Rusya’da büyük bir rekabet var. Önümüzdeki yıldan itibaren Gümrük Birliği sürecine girecekler. Bu yüzden stratejik bir karar olarak binek araç meselesini düşünmeleri gerekecek.