Amelin ruhu niyet, niyetin ruhu ihlâstır. Peki bunu anlamak ve ölçmek mümkün müdür?

Bir insan insanların faydalanacağı bir hizmeti yapmış olsun. Biz de o hayır ehlini, ‘Sen bu işi Allah için değil, nefsin ve enaniyetin için yaptın.’ diyelim. İşte bu kınamaların o kişi dünyasında nasıl değerlendirildiği, onun o işi niçin yaptığının bir göstergesi olacaktır.

Birkaç kişiden kınama alan hizmet ehli kişi, eğer bu kınamalar neticesinde hizmetine kaldığı yerden devam ediyorsa ve şevkinde bir kırılma yoksa, bu kişi bu amelleri kınayanların ötesinde başka bir rıza için yapmıştır. Hak rızası mı halk rızası mı, bu o kişinin iman düzeyidir.

Nurun sohbetlerine ilgi ve alâka artınca şevklenen, azalınca şevki kırılan kişi, arızalıdır, çünkü neticeye gözünü dikmiştir. Oysa netice, vazife-i İlâhiyedir. 

Övgülerle çalışanlar, övgülerin bittiği noktada sönerler. Oysa Allah’ın rızası peşinde koşmak ne bitmek tükenmek bilmez bir hazinedir.

“Cömert” desinler diye infakta bulunan, “âlim” desinler diye ilim tahsil eden, “kahraman” desinler diye savaşan kimsenin çabasının Allah nezdinde hiçbir kıymeti yoktur. Hatta sahte niyetlerle yapılan sahte amellerinden ötürü ahirette hüsrana uğrayacaklardır. (Müslüm, İmare-152)

Rızası her şeyin üstünde tutulan Rabbimiz, eğer isterse ve hikmeti iktiza ederse sair insanları da razı eder, onlara da kabul ettirir. 

Sadece insanların rızası peşinde koşmak acınası bir durumdur. O (cc) küsmüşse, bütün dünya ile barışık olsan; O (cc) kabul etmişse bütün dünya ile küs olsan bir ehemmiyeti var mıdır?

Yapılan bir hizmetle ilgili insanlardan ciddî eleştiriler geldiğinde; şevkinde, kararlılığında bir dalgalanma meydana gelmiyorsa, bu o hizmeti, insanların eleştirileri veya övgüleri üzerine bina etmediğinin bir alâmetidir.

‘O razı olsa bütün dünya küsse ehemmiyeti yok’ manası böyle bir şeydir.