Bir ülkede mabet neden mahzun olur? Mabetten neden korkulur?
İster Hıristiyan memleketlerde olsun, ister Müslüman, ister kilise, ister cami olsun; dünya tarihinde Ayasofya kadar kendisine ceza kesilen başka bir mabet var mıdır?
Mabet yükselişe mi engel, barışa mı engeldir?
Yoksa kafalardaki inanç buhranına mı engeldir?
Bir mabedin kapalı olmasından kim memnun olur? Bundan ülke ne kazanır?
Ayasofya konusunda Türkiye’nin elini kolunu bağlayan nedir? O konuşulmayan şey nedir? Türkiye kendi topraklarındaki bir mabedi neden açamaz? Gizli anlaşmalarda bağlayıcı maddeler varsa nelerdir? Türk evlâdının bunu bilmesi hakkı değil midir?
Türkiye neden net değildir? Neden karnından konuşur?
Fatih’in beş yüzyıllık armağanı Ayasofya’nın bir Bakanlar Kurulu ile müzeye çevrildiği söylenir. Tekrar bir Bakanlar Kurulu kararı ile mabetlik hakkını iade etmek neden bu kadar zordur?
Umarız kamuoyu bu meseleleri açık yüreklilikle tartışır. Umarız barışın ve fethin sembolü olan o Ulu Mabet mahzun olmaktan çıkar ve derununda yapılacak secde ve duâlara kavuşur. Umarız, açılmasına katkı verenler de bu duâdan nasibini alır.
Ayasofya Hakkında Kim Ne Dedi?
Fatih Sultan Mehmed Han: “Kim Ayasofya’yı değiştirirse, günahı onu değiştirene ait olacaktır. Allah’ın azabı onlaradır. Allah işitendir, bilendir.”
Sultan Vahdeddin Han: “Benim hayatımı boş verin¸ eğer işgalciler Aziz İstanbul’un fetih sembolü olan Ayasofya’ya çan takmaya gelirlerse; benden emir beklemeden ateş açın.”
Arif Nihat Asya: “Ulu mabed, neye hicrana büründün böyle,/ Fatih’in devrini bir nebzecik olsun söyle!/ Beş vakit loşluğunda saf saftık,/ Dâvetin vardı dün ezanlarda,/ Seni ey mabedim utansınlar,/ Kapayanlar da, açmayanlar da!”
Bediüzzaman Said Nursî: “Ayasofya, Hıristiyanlığın, İslâmiyet’e devir ve tesliminin bir âbidesidir. Bunun için kilise iken cami olmuştur. Elbette tekrar camiye çevrilecektir.”
Bediüzzaman Said Nursî: “Demokrata ezan-ı Muhammedî gibi çok kuvvet vermek ve Risale-i Nur’un neşrine müsaadesi gibi çok taraftar olmak ve âlem-i İslâmı, hatta bir kısım Hıristiyan devletlerini de memnun etmek için Ayasofya’yı muzahrefattan temizleyip ibadet mahalli yapmaktır.” 1
Necip Fazıl: “Gençler! Bugün mü, yarın mı, bilemem; fakat Ayasofya açılacak! Öylesine açılacak ki, bu millete iyilik etmiş sanılan kötülerle, kötülük etmiş sanılan iyilerin gizli dosyaları da onun mahzenlerinde ele geçecek!”
Fethin sembolüsün Ayasofya!
Osman Yüksel Serdengeçti: “Ey İslâmın nuru, Türklüğün gururu Ayasofya! Şerefelerinde fethin, Fâtih’in şerefi ışıl ışıl yanan muhteşem mabet! Neden böyle bomboş, neden böyle bir hoşsun? Hani minarelerinden göklere yükselen, tâ maveradan gelen, ezanlar?”
Cahit Zarifoğlu: “Ayasofya’yı ibadete açacak olan partinin memlekette fevkalâde itibarı yükselir. Hayrettir, bu bile kimseyi kıpırdatmamıştır. Akla aykırı bir şey.”
Eşref Ziya: “Aylar yıllar geçti, hâlâ ağlarsın,/ Artık yaşlarını sil Ayasofya./ O mahzun halinle yürek dağlarsın,/ Fetihin sembolüsün bil Ayasofya.”
Süleyman Demirel: “Biz Ayasofya Camii’nin Hünkâr Mahfili’nde namaz kılınmasını ve minarelerinde ezan okunmasını uygun bulduk. Zira minare ezan okunmak, cami de namaz kılınmak için vardır.”
İslâm Yaşar: “Ayasofya’nın hicap perdesini yüzünden kaldırınız ve bu kahraman milletin ebedî bir medar-ı şerefi, Kur’ân ve cihad hizmetinde dünyada pırlanta gibi pek büyük bir nişanı ve kılıçlarının pek büyük ve antika bir yadigârı olan Ayasofya Camii’ni hak ettiği hürriyetine kavuşturunuz.”
Hasan Şen: “Şanlı Sultan Fatih’in emaneti,/ Müjdeler beklemedeyiz artık,/ İstanbul fetholdu dediler,/ Fakat seni hâlâ fethedemedik Ayasofya!”
Türkiye Ermenileri Patriği Sahak Maşalyan: “Ayasofya bizim gözümüzde mabettir. Mabede girin, sessizliği soluyun ve öğrenin ondan. Aya Sofya, ‘Kutsal Bilgelik’ mabedi, seyrettiği 1500 yüzyıllık insanlık tarihinde barıştan daha değerli bir şeyin olmadığı öğüdünü verecek size. Yeni bir haç ve hilâl ihtilâfı lüksümüz yok.”
Dipnot:
1- Emirdağ Lâhikası, s. 568.