İffet ve Edep

Giyim kuşam iffeti ve edebi temsil ettiği gibi, iffetsizliği ve edepsizliği de resmeder. Bu iki sihirli kelime aslında giyim kuşamın nasıl olması gerekiği hakkında yeterli bilgi veriyor. Edepli ve iffete uygun giyim kuşam kulu da, Allah’ı da razı eder. İffetsiz ve edepsiz olursa kul rahatsız olur, Allah da razı olmaz.

İffetin ve edebin ölçüsü var mıdır? Vardır ebette. Açık saçıklık edepsizlik ve iffetsizliktir. Lamı cimi yoktur. İster medeniyet emretsin, ister deniyet emretsin!

Ahireti isteyen de, dünyayı isteyen de iffetli ve edepli olmalıdır. Ahireti de, dünyayı da istemeyenlere sözümüz yoktur. 

İbn-i Mesud nakletmiştir ki: Bir gün Peygamber Efendimiz: “Allah’tan hakkıyla hayâ edin!” buyurdu. Biz: “Elhamdülillâh Allah’tan hayâ ediyoruz, Ya Resulallah!” dedik. 

Bunun üzerine Efendimiz: “Söylemek istediğim, şudur: Allah’tan hakkıyla hayâ etmek; başı ve üzerindeki azaları, bedeni ve ondaki azaları muhafaza etmeniz, ölümü ve toprakta çürümeyi hatırlamanızdır. Ahireti dileyen, dünyanın ziynetini terk edip ahireti bu hayata tercih etmelidir. İşte kim bu söylenenleri yerine getirirse, Allah’tan hakkıyla hayâ etmiş olur.”1 Buyurdu.

Şalvar Makbul Giysilerdendir

Bol pantolona şalvar diyebiliriz. Şalvarın da bol olanı makbuldür. Sahabe kadınlarından birisi atından düşmüştü. Fakat ayağında şalvar olması nedeniyle üstü başı açılmadı. Peygamber Efendimiz (asm) dua buyurdu: 

“Şalvar giyerek edebini koruyan kadınlardan Allah razı olsun.”

Dar pantolona ise izin yok. Çünkü o vücut hatlarını belli ediyor. Ama bol olursa buna da yasak yok. Bol pantolonla veya şalvarla namaz kılınabilir. 

Öte yandan, Peygamber Efendimiz (sav) erkeklerden kadınlara benzemeye özenenlerin, kadınlardan da erkeklere benzemek isteyenlerin Allah’ın rahmetinden uzak olduğunu bildirmiştir.2 Ancak karşı cinse benzeme kastı taşımaksızın; “tesettür” esaslarına riâyet etmek şartıyla giyim kuşam tercihinde bulunmakta bir sakınca yoktur.  

Entari Anadolu’da kadın giysisi iken; bazı geleneklerde erkek giysisidir. Yine bazı yörelerde erkeklerin de başlarına baş örtüsü veya poşu almaları örf haline gelmiştir. Şalvarı da kimi yerlerde hem erkek, hem kadın giymektedir.

Binâenaleyh erkeklerin pantolon giymeleri, bunu bir dış elbise altında kadınların da giyemeyeceği anlamını taşımaz. Erkeklere benzeme kastı bahsimizden hariç olmak şartıyla; geniş pantolona yasak yoktur. 

Örf Ötelenmemeli

İslâmiyet dar giysiyi erkek için de, kadın için de haram kılmıştır. Pantolon dar olur ve tek başına giyilirse, câiz olmaz. Ancak geniş olur ve üzerine bir palto veya kabanla birlikte giyilirse, bunda bir kerahet yoktur.

Müslüman kadının giysisi geniş olmalı; açık olmamalı, vücut hatlarını belli edecek derecede dar olmamalı, dikkat çekici de olmamalıdır. Bunun ötesini örf ve âdetlerle birlikte, renk ve modelle ilgili zevklerimiz de belirleyebilir. 

Giysilerimizin örfümüzle örtüşme gereğini de, göz ardı etmemeliyiz. Bulunduğumuz yörenin örfüne çok aykırı giyinmenin, sağlıklı beşerî ilişkilerimizi olumsuz etkileyeceği akıldan uzak tutulmamalıdır. 

Dipnotlar:

1- Tirmizî, Kıyâmet, 24/2458

2- Ebû Davud, Libas, 31