"Ümitvar olunuz, şu istikbal inkılâbı içinde en yüksek gür sada İslâm'ın sadası olacaktır."

Piyasalar

Kur’ân ezelden gelmiş, ebede gidecektir

Süleyman KÖSMENE
21 Ocak 2015, Çarşamba
Süleyman Un: “Kur’ân-ı Kerîm ezeli midir? Bu konuda Üstadın ve geçmiş ulemânın görüşleri nelerdir?”

KUR’ÂN EZELÎDİR

Kur’ân ezelîdir ve ebedîdir. 

Bu hakikati Bediüzzaman Hazretleri uzun bir cümlede Kur’ân’ı tarif ederken şöyle ifade ediyor: “Kur’ân, şu kitâb-ı kebîr-i kâinatın bir tercüme-i ezeliyesi; ve âyât-ı tekviniyeyi okuyan mütenevvi’ dillerinin tercümân-ı ebedîsi; …… ve şu âlem-i şehâdet perdesi arkasında olan âlem-i gayb cihetinden gelen iltifatât-ı ebediye-i Rahmâniye ve hitâbât-ı ezeliye-i Sübhâniyenin hazînesi…”

Bediüzzaman’ın bir diğer cümlesi de şöyledir: “Kur’ân’ın düsturları, kanunları ezelden geldiğinden, ebede gidecektir.”2

Kur’ân’ın ezelî oluşu hakikatini ortaya koymak ilk dönem ehl-i sünnet âlimleri için zor olmuştur. Batıl mezheplerle tartışmışlar, bedel ödemişlerdir. 

MUTEZİLE İLE EHL-İ SÜNNETİN TARTIŞMALARI

Mutezile mezhebi Kur’ân’ın ezelî değil; yaratılmış (mahlûk) olduğunu savunuyordu. Mutezile bu fikirle Allah’ın ezeli oluşunu ispat etmek istiyor, Allah’tan başka hiçbir şeye ezeliyet sıfatı vermemekle de Tevhid inanancı korunmuş oluyordu. 

Bu mezhep, Allah’ın zatının dışında başka şeylerin de kadim ve ezelî olduğunu kabul etmenin, tevhid inancı ile çeliştiğini iddia ediyordu. Bu sebepledir ki, Kur’ân’ın ezelî değil, sonradan yaratılanlar arasında yer aldığını, çünkü Allah’ın zatının dışında ezelî bir şeyin olmadığını savunuyorlardı.

Oysa ehl-i sünnet âlimleri Mutezile’nin bu görüşüne karşı Allah kelâmı olan Kur’ân’ın mânâ itibariyle ezelî olduğunu, Kur’ân’ın mânâ itibariyle ezelî oluşunun Allah’ın zatının ezelî oluşunun bir gereği olduğunu, binaenaleyh Kur’ân’ın mânâ itibariyle ezelî oluşu ile Allah’ın zatının ezelî oluşu arasında bir çelişmenin asla düşünülemeyeceğini ispat ediyorlardı..

Ehl-i sünnet âlimleri Kur’ân’ın yazıldığı sayfaların, yaprakların, kâğıdın, kalemin, mürekkebin, yazının, harflerin, kelimelerin ise hiç şüphesiz ezelî olmadığını, bunların mahlûk (yaratılmış) olduğunu; fakat bunların mahlûk oluşu ile Kur’ân’ın Allah kelâmı olarak ve mânâ itibariyle ezelî oluşu arasında uzaktan yakından bir alâka bulunmadığını, bu ikisinin karıştırılmaması gerektiğini açık bir şekilde ifade ve ispat ettiler.

SİYASET İLME MÜDAHALE EDİNCE  

 Bu sırada Abbasi devletinin başında Abdullah el-Me’mun bulunmaktaydı ve Abdullah el-Me’mun Mutezile mezhebinin hızlı bir savunucusuydu. Mutezile mezhebinin güçlenmesi ve yayılması için iktidar gücünü kullanıyor, münâzarâlar düzenliyordu. Nihayet hicrî 212. yılında Mutezile mezhebinin görüşlerini resmî görüş olarak ilân etti ve iktidar gücünü kullanarak karşı görüşleri susturmaya yeltendi. Bu dönem ehl-i sünnet âlimlerinin fikirleri ve görüşleri yüzünden işkenceler görmeye başladığı talihsiz bir dönem olmuştu.

Abdullah el-Me’mun’un Bağdat’taki vekili, Kur’ân’ın mahlûk olduğunu kabul etmeyip, ezelî olduğunu savunan ehl-i sünnet âlim ve müçtehitlerinden Ahmed bin Hanbel’i yakalattı, ellerine kelepçe vurdurdu ve halifenin huzuruna gönderdi. Bu sırada halife öldü.

AHMED BİN HANBEL’İN ÇİLESİ

Fakat yeni halife Mu’tasım da Mutezile rejimini güdüyordu. Yeni halife, inancından taviz vermeyen, içtihatlarını açıklamaktan da geri durmayan Ahmed bin Hanbel’i Bağdat zindanlarına attırdı ve orada işkence ettirdi.

Ahmed bin Hanbel’in çilesi 28 ay sürdü. Nihayet ona Kur’ân’ın yaratıldığı fikrini kabul ettiremeyince serbest bıraktılar. Ahmed bin Hanbel uzun süre yara bere içinde kaldı. Bu sürede bile ilim çalışmalarından geri durmadı.

Mu’tasım ölünce yerine geçen Halife Vâsık da Mutezile rejimini sürdürdü. Bu dönemde Ahmed bin Hanbel’e yeniden hapis yolları gözüktü. Fakat Ahmed bin Hanbel’in halk nezdindeki itibarından korkan iktidar, artık ona zulmetmekten çekindi. Bununla beraber ders vermesini, fikir açıklamasını, fetva vermesini, hadis rivayet etmesini yasakladılar.

Nihayet Vasık’ın da ölmesiyle yerine geçen El-Mütevekkil devrinde Mutezile mezhebi saraydan yüz bulamadı. El-Mütevekkil âlimlere hürmetkârdı. Mutezile fikrinde olanların yetkilerini aldı, görevlerine son verdi ve onları sarayından uzaklaştırdı.

Dipnotlar:

1- Sözler, s. 330; İşaratü’l-İ’caz, s. 15.
2- Sözler, s. 372.

Okunma Sayısı: 1903
YASAL UYARI: Sitemizde yayınlanan haber ve yazıların tüm hakları Yeni Asya Gazetesi'ne aittir. Hiçbir haber veya yazının tamamı, kaynak gösterilse dahi özel izin alınmadan kullanılamaz. Ancak alıntılanan haber veya yazının bir bölümü, alıntılanan haber veya yazıya aktif link verilerek kullanılabilir.

Yorumlar

(*)

(*)

(*)

Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış, Türkçe karakter kullanılmayan ve tamamı büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır. İstendiğinde yasal kurumlara verilebilmesi için IP adresiniz kaydedilmektedir.
    (*)

    Namaz Vakitleri

    • İmsak

    • Güneş

    • Öğle

    • İkindi

    • Akşam

    • Yatsı