Kur’ân’da anne baba olmakla ilgili örnek bilgiler öğrenebileceğimiz en güzel sûrelerden biri “Ahsenül kısas” olarak tanımlanan Yusuf Sûresi’dir. Rabbimiz Hz. İbrahim’in (as) oğlu Hz. İshak’dan (as) dünyaya gelen Yakub (as) örnek bir ebeveyn modeli olarak sunar. Hz. Yakup (as) için oğulları ilginç bir sınav sorusu gibidir. Oğullarının kıskançlık ve ayrılık acısıyla ince sınavlardan geçer.

Genelde babaların çocuklarına karşı genel tavrı Celâl isminin tezahürü ile olsa gerek annelerden farklıdır. Annelerin şefkatlerini göstermek için özel çaba sarf etmeleri gerekmez, zaten hayatlarını dahi feda edecek bir şefkatle yaklaşırlar evlâtlarına. Babaların ise evlâtlarına şefkatlerini göstermeleri için belki özel bir çalışma yapmaları gerekir. 

İşte, Yakup (as) baba şefkatinin nasıl olması gerektiği konusunda Kur’ânî bir modeldir. Tıpkı Hz. İbrahim (as), Hz. Lokman (as), Hz. Lut (as), Hz. Nuh (as) gibi…

Güneş, ay ve yıldızlar

Yusuf rüyasında on bir yıldızın, Güneş ve Ay’ın kendisine secde ettiklerini görmüştür. Bu rüyanın tabirini muhabbet ve hürmet dolu bir şekilde hitap ederek babasından sorar. Rüyasını, annesi ya da kardeşleriyle değil babasıyla paylaşır. Aklını kurcalayan bir konuyu ilk defa babasıyla paylaşması baba oğul arasındaki sağlam iletişimin de delilidir. “En son babalar duyar” modundan çok farklı, on iki çocuğu olan baba için mutluluk verici bir tablodur bu.

Babası oğlunun rüyasını dikkatle dinler. Ona önem verdiğini belli eder. Oğlunun özel bir çocuk olduğunu rüyasından da anlamıştır. 

İltifat ederek rüyasını yorumlar. Harika bir geleceğin onu beklediğini söyler ve duâlar eder. Diğer çocukları Yusuf gibi değildir. Çocuklarını çok iyi tanıyan bir baba olarak oğlu Yusuf’a “Dikkat et, seni tuzağa düşürebilirler” der. 

Yusuf’a olan sevgisini kıskanan oğullarının, Hz. Yusuf’un (as) kanlı gömleğini “Onu kurt yedi” diyerek getirdiklerinde yalan söylediklerini anlar. Bağırıp çağırmaz, ceza vermez sadece Allah’tan güzel bir sabır diler, ama üzüntüsünden de gözleri görmez olur. 

Sûrelerde de izini sürebileceğiniz çileli maceralardan sonra Hz. Yakup’un (as) oğulları hatalarını anlayıp tövbe ederler.1 Yakup (as) ölmek üzereyken oğullarını yanlarına çağırıp “Benden sonra kime ibadet edeceksiniz emin değilim” der. Onların verdiği cevap Ezeli kelâm’da şu şekilde yer alır: 

“Yakup’a ölüm gelip çattığında siz orada mıydınız? Hani o oğullarına ‘Benden sonra neye ibadet edeceksiniz?’ diye sormuş, onlar da şöyle cevap vermişlerdi: ‘Biz Senin İlâhın ve ecdadın İbrahim’in, İsmail’in ve İshak’ın İlâhı olan bir tek Allah’a ibadet edeceğiz. Biz yalnız O’na teslim oluruz”2 

Sabrın tatlı meyveleri

“Sabır acıdır, meyveleri tatlıdır” denir ya, yıllar sonra da olsa Yakup (as) bu tatlı meyveleri toplar. Yusuf’una bir anne babayı pek mutlu edecek makamda Mısır azizi olarak kavuşur, diğer oğulları hidayete erer.

Sevgili oğlu Hz. Yusuf’un (as) böylesine mutlu bir ortamda ahirette salihler arasında haşr olma duâsı ise ayrı nurlu hikmetlere işaret eder. Bediüzzaman Hazretleri 23. Mektup’ta bunu çok lâtif bir şekilde izah eder. 

Sekizinci Mektup

Yıllar önce bir ablamız uzak bir coğrafyaya ilim tahsili için giden evlâdını çok merak ettiğini, özlediğini anlatmış “Sonunda Risale-i Nur’da Sekizinci Mektup derdime derman oldu. Hz. Yakub’un duâsını zikir haline getirmeyi o bahisten öğrendim. Ayrılık yarama merhem oldu demişti.” 

Sekizinci Mektup’ta Bediüzzaman Hazretleri aşk ve şefkat duyguları arasındaki farkı inceden inceye tefekkür ederek Hz. Yakub’un (as) oğlu Yusuf’a şefkatinin, Züleyha’nın Yusuf’a olan aşkından çok daha üstün olduğunu, karşılık beklemediğini, Rahman ve Rahim isimlerinin tecellisi olduğunu çok güzel anlatır. 

Oğlu Yusuf’u çok merak eden Yakup (as) “En iyi koruyucu Allah’tır. Merhametlilerin en merhametlisi de O’dur”3 diyerek şefkatinden gelen üzüntüsüne deva bulmuştu. Kıymetli ablamız Sekizinci Mektubu tefekkür ederken, Yakub’un (as) duâsını da zikir haline getirmişti. 

Hülâsa

Hz. Yakub’un (as) hayatından alacağımız sayısız dersler arasında Allah’a güvenmek ve güzelce sabretmek ilk sıralarda gelir. Rabbimizin “And olsun ki, Yusuf ve kardeşlerinin kıssalarında, bilgi edinmek isteyenler için ibretler vardır”4 demesi boşuna değildir!

Dipnotlar:

1 - 2. Bakara Sûresi/ 133.

3. Yusuf Sûresi/ 64.

4. Yusuf Sûresi/ 7.           

(Bizim Aile Dergisinin Temmuz sayısından alınmıştır.)