“Kadının saçı uzun, aklı kısadır” gibi ifadeler Cahiliye döneminden gelerek kültürümüze karışan sözlerden bazılarıdır. Bazı cahil insanlar da bu adetleri devam ettirmişler ve bu sözler ne yazık ki günümüzde bile kullanılır olmuştur.
Oysaki bu ifadelerin dinimizle hiçbir ilgisi yoktur. Kur’ân’ı hayatıyla modellendiren Peygamberimizin (asm) uygulamaları tamamen farklıdır.
O (asm) en zor dinî problemleri, sosyal, siyasî meseleleri hanımlarıyla konuşur, müzakere eder, danışır, hatta istişare ederdi. Zaman zaman da çok önemli konularda onların tavsiyelerine uymuştur.
ÂLİM SAHABE HANIMLAR
Sahabe hanımlar arasında ilimleriyle tanınan ve âlim sahabe unvanıyla yâd edilen iki hanım Sahabe aynı zamanda Peygamberimizin (asm) eşleri değerli annelerimizin hayatlarında bir iki tablo ile anlattıklarımızı örneklendirelim.
Sözgelimi Hudeybiye anlaşması gereğince Kâbe’ye giremeyecek dolayısıyla kurbanlarını orada kesemeyeceklerdi. Kurbanları çadırlarda kesmeye karar verdiler. Peygamberimiz (asm) “Kurbanlarınızı kesin” diye emrettiği halde, anlaşma maddeleri tam anlaşılamadığı ve çok ağır geldiği için Sahabeler emri hemen tatbik edememişlerdi. Peygamberimiz (asm) Ümmü Seleme (ra) Validemize durumu anlattığında onun söylediklerini uygulamayı uygun gördü. Validemiz “Ya Resullullah, siz çıkın kendi kurbanınızı kesin. Göreceksiniz ki onlar da sizi takip edecekler” fikrini vermişti… Peygamberimiz (asm) kurbanını kesti, Sahabeler de bunu takiben emri yerine getirmeye başladılar…
Diğer bir örnek Hz. Ayşe (ra) ile ilgili. Nebevî derslerle ilimde öyle ilerlemişti ki Peygamberimiz (asm) “Dininizin yarısını bu Hümeyra’dan alınız” demişti. Birçok sahabenin önemli konulardaki yanlışlarını düzeltmiştir. Hatta onun düzelttiği hatalı anlaşılan hadislerle ilgili kalınca bir kitap bile bulunmakta.
Bunlardan birkaç örneği paylaşalım dilerseniz: Sahabelerden biri gusül sırasında kadınların örgülü saçlarını açmaları gerektiğini. Dolayısıyla saçların ancak böyle ıslanabileceğini ifade ettiğinde konu Hz. Ayşe’ye gelir. “Söyleyin ona bari kadınlara emretsin saçlarını kazısınlar!” diye nükteli bir karşılık vererek meselesinin esasını anlatır: “Resulullah ile aile hayatı yaşadığım zaman sadece saçımın üzerinden suyu dökerdim” tarzında işin aslını anlatır.
Hz. Ayşe’nin düzelttiği bir diğer hadis örneği de şudur: “Namazın önünden kadın, eşek, siyah köpek, Yahudi veya domuz geçerse namaz bozulur” tarzında bir ifade Hz. Ayşe’ye ulaştığında Ahmed İbn Hanbel, Musned’inde ifade edildiği üzere “Bizi eşek ve köpeğe mi benzettiniz! Vallahi, Resulullah’ı (asm) kıblesiyle arasında yatakta yatar olduğum halde namaz kılarken gördüm. Benim için ihtiyaç hâsıl olunca oturup onu rahatsız etmek istemezdim (yatağın) ayak tarafından sıyrılıp çıkardım.” buyurdu. (Buharî, Salât 22, 99, 102, 103.104.105.108, Amel fi’s-Salât 10, Vitr 3, İsti’zân 37; Müslim, Salât 267, (512) ; Muvatta, Salatu’l-Leyl 2, (1,117); Ebu Dâvud, Salât 112, (711,712, 713, 714); Nesâî, Tahâret 120, (1, 101, 102), Kıble 10, (2, 67))
HÜLÂSA
Diyeceğimiz o ki kadına karşı ikinci sınıf, aklı az, sözü dinlenmez, kendisine danışılmaz telâkkisi İslâm’a aykırıdır. Bunu başka tarihî gelişmelere, oluşumlara bağlamak gerekir.
Bediüzzaman Hazretlerinin tabiriyle kadını ezik gösteren bu anlayışı “gelenek ve görenek belâsı”na bağlamak yerinde olacaktır!
Kadın ve ilim konusunda sadece bu iki hanım Sahabe dahi yeterli örnekler değil midir?
Rabbimize yakın olmayı öğreten ilim ise bütün Cahiliye kirlerini temizleyen bir nurdur!
“Ya öğreten, ya öğrenen, ya dinleyen, ya da ilmi seven ol. Sakın beşincisi olma, helâk olursun.” Hadisi bu sırrı çok güzel izah eder…