"Ümitvar olunuz, şu istikbal inkılâbı içinde en yüksek gür sada İslâm'ın sadası olacaktır."

Piyasalar

Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin Çin’e etkileri

Muhammet ÖRTLEK
06 Ağustos 2022, Cumartesi
Rusya’nın Ukrayna’yı işgali, Çin için Tayvan ile yapılacak muhtemel bir çatışmanın ön izlemesi durumunda.

Çünkü Ukrayna’daki savaş, Çin’in, Tayvan’ı işgalinde karşılaşacağı bölgesel ve uluslararası refleksleri ölçmesi açısından önemli. Yine de bu refleks ve tepkilerin, Çin’i Tayvan’ı kontrolü altına alma kararlılığından vazgeçirmeyeceği tahmin ediliyor. Dolayısıyla Çin hakkında, Ukrayna’da Rusya’nın başarısızlıklarını incelemek ve benzer hatalardan kaçınmak için planlamalarını geliştirdiği hususunda ortak kanaat hakim.

Birde Çin’in, Tayvan’a yönelik “stratejik belirsizlik” politikasının, bu ülkeye müdahale etmesi durumunda değiştireceğine kesin gözle bakılıyor. Rusya işgalini ABD, AB ve NATO’nun tüm tepkilerine ve yaptırımlarına rağmen sürdürüyor. Ancak Çin’in uluslararası kuruluşların kararlarını Rusya kadar bile dikkate almayacağı değerlendiriliyor.

Eski ABD Başkanı Richard Nixon ve Dışişleri Bakanı Henry Kissinger’ın “Çin’e açılımın kilit unsurunun Sovyetler Birliği’ne karşı koymak politikası” hatırlandığında, Çin’e “yeniden açılma”nın, Rusya’nın Ukrayna’daki işgaline karşı koymak şeklinde düşünülebilir. Elbette bu, Rusya’ya karşı alınan tavrın Çin’le ilişkilerin belirlenmesinde ciddi bir strateji öngörüsünü gerektirecektir. Bununla birlikte Ukrayna’nın işgali ve Çin’in birçok alandaki yükselişi ile ABD ve NATO’nun hem Rusya’ya hem de Çin’e karşı aynı anda denge sağlayamayacağı veya karşı koyamayacağı ihtimali de mevcut.

Batılı güçlerin, Çin’le pragmatik bir ilişkinin yolunu aradıkları da kesin. Ancak Çin’in Güney Çin Denizi’ndeki eylemlerini ve Tayvan konusunda potansiyel tehlike olabilecek askerî gelişimini dikkatle takip ediyorlar. Ayrıca Çin’in insan hakları ihlallerini de ilişkilerinde argüman olarak kullanıyorlar.

Şimdi Batı için öncelik Ukrayna’da Rusya’yı durdurmak. Bunu gerçekleştirebilmenin yolu ise, Rusya’yı caydırmak için Çin’le ilişkileri geliştirmek olabilir. Bunu da Nixon’ın ifadesiyle “Çin’i uluslararası sistemin dışına itmeden, ortak noktalarda buluşup, mümkün olan yerlerde farklılaşmayı kabul etmekten geçiyor.” 

Çin, BM Genel Kurulu’nda ve Güvenlik Konseyi’nde, Rusya’yı, Ukrayna’yı işgali nedeniyle kınayan oylamada çekimser kalmıştı. Dolayısıyla Çin’in, Rusya’nın işgalinden memnun olmadığı söylenebilir.

Covid-19 pandemisi ve Ukrayna işgali sonrasında, eski uluslararası sistemin kırılganlığı ve eksikleri hesap ediliyor. Şimdi her iki gelişmenin ardından yeni uluslararası sistemden bahsediliyor. Tabii ki, yeni sistemde Çin’in de yeri olacak. Çin’in ilişkilere ve sisteme dahil edilmesiyle, Çin’in başka bir uluslararası seçenek aramasının da önüne geçilecektir. Çünkü Çin hesaba katılmadan, dünyanın sağlık, iklim, ekonomi, politik, askerî, insan hakları vb. sorunları çözülmeyecektir. Bundan sonra Çin’le diplomatik retoriğin dışında, ilişkiler gerçeklik üzerinden inşa edilmelidir.

Nixon ve Kissinger’ın “Çin’e açılım politikası” tam da Sovyetler Birliği’nin 20 Ağustos 1968’de Çekoslovakya’yı işgalinden sonra başlamıştı. Hatta Çin Komünist Partisi’nin Halkın Günlüğü Gazetesi, Çekoslovakya’nın işgalini “Sovyetler’in silahlı saldırganlığı ve askerî işgali” başlığıyla haber yapmıştı. Ukrayna’nın işgalinin de, Batı’nın Çin’le yeni ilişkiler kurmasında bir başlangıç olması ihtimaller arasındadır.

Okunma Sayısı: 1442
YASAL UYARI: Sitemizde yayınlanan haber ve yazıların tüm hakları Yeni Asya Gazetesi'ne aittir. Hiçbir haber veya yazının tamamı, kaynak gösterilse dahi özel izin alınmadan kullanılamaz. Ancak alıntılanan haber veya yazının bir bölümü, alıntılanan haber veya yazıya aktif link verilerek kullanılabilir.

Yorumlar

(*)

(*)

(*)

Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış, Türkçe karakter kullanılmayan ve tamamı büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır. İstendiğinde yasal kurumlara verilebilmesi için IP adresiniz kaydedilmektedir.
    (*)

    Namaz Vakitleri

    • İmsak

    • Güneş

    • Öğle

    • İkindi

    • Akşam

    • Yatsı