"Ümitvar olunuz, şu istikbal inkılâbı içinde en yüksek gür sada İslâm'ın sadası olacaktır."

Piyasalar

Bediüzzaman’ın Hizan ve Nurs savunması

Abdülbakî ÇİMİÇ
11 Ağustos 2022, Perşembe
Bediüzzaman’ın Hayatı’ndan Tesbitler (219)

Haziran 1332/ 1 Temmuz 1916 tarihinde Bediüzzaman, Erzurum Cephesi’nde Ermeni ve Ruslara karşı kahramanca mücadele ettikten ve Van’da muhâcirleri korumak gayesiyle Vastan’da savaşıp kıymetli talebesi ve kâtibi Molla Habib’i de orada şehid verdikten sonra, İsparit Nâhiyesi ve Hizan’a Ermeni çetelerinin taarruz ettiğini duyar. Hemen talebeleriyle birlikte, kendi doğum yeri olan Hizan’a gelerek Ermeni çetelerine karşı vatanını savunmaya başlar. Maalesef Rus ve Ermenilerin soykırımları devam ederken Bediüzzaman’ın talebeleri ile birlikte cihâdları da devam eder. O muharebeler esnasında Ermeni fedaileri bazı yerlerde çoluk-çocuğu keserler. Buna karşı Ermenilerin çocukları da bazen öldürülür. Bediüzzaman’ın bulunduğu nâhiyeye binlerle Ermeni çocuğu toplattırılır. Molla Said askerlere: “Bunlara ilişmeyiniz!” diye emreder. Daha sonra bu Ermeni çoluk-çocuğu serbest bıraktırır. Bu hareket, Ermeniler için büyük bir ibret dersi olup Müslümanların ahlâkına hayran kalırlar ve sonunda: “Madem Molla Said bizim çoluk-çocuğumuzu kesmedi, bize teslim etti. Biz de bundan sonra Müslümanların çocuklarını kesmeyeceğiz” diye ahdederler. Bu suretle o havâlideki binler masumların felaketten kurtulmaları temin edilmiş olur.1

Ermenilerin zulümleri

Osmanlı Arşivi belgelerine göre, Hizan Kazası’nın Horos karyesi, Uçum nâhiyesine bağlı Nurs ve Avnik, End, Mezra’a-i End yaylası, Hirit Karyesi, Kulpik (Gülpik) Karyesi, Hakif nâhiyesine bağlı Korsuh ve Sükur Karyeleri ve Hizan’ın merkezi Karasu’da Ermeni ve Rusların yaptıkları dehşetli zulümler, mezâlimden kurtulabilenlerin ifadelerinden anlaşılmaktadır ve bu ifadeler arşivlerde saklıdır. Cemhanı ve Gayda tekkeleri, içlerinde ne kadar aceze-i nisvan ve çoluk çocuk ve ihtiyarlar var ise cümlesi yakılmış, Karasu Hükümet Konağı yakılmış, Kürd mezâliminden şikâyet eden Ermeniler, emsalleriyle kıyaslanmayacak vahşette bulunmuşlar, girdikleri köylerde emval ve eşya namına bir şey koymamışlar, öldürdükleri insan şeklinden çıkarılmış idi.2

Ermenilerin teklifleri

Ayrıca Osmanlı Arşiv Belgeleri’nden kesin bir şekilde şu hakikatler ortaya çıkmaktadır: Manidar olan tarafı zikredeceğimiz tutanaktaki imzalardan biri de Bediüzzaman Said-i Kürdi’nin birâderi Molla Abdullah’a aittir. Bitlisli Abdülmecid isimli zatın ifadeleri şöyledir: “Bu reisler arasında şu anda esir veyahûd telef edildiği şüpheli bulunan ve insanlar arasında Bediüzzaman Said-i Kürdi denmekle ma’rûf olan Molla Sa’id de bulunuyordu. Ermeniler Çete reisleri Dilo vâsıtasıyla “Sana çok para da vereceğiz. Git, Molla Said vesâ’ir rü’esâya söyle! Orada kalan Ermenileri bize teslim etsinler ve Şurâsını da anlat ki, artık bî-hûde yere telef olmaktan fâ’ide yoktur. Zâten her taraf alındı. Ruslar tâ Haleb’e kadar gittiler. Ermenistan tasdik olundu. Gelsin bize teslim olsunlar. Bir de orada kuvvet ve asker olup olmadığını gel bize haber ver” diye teklifte bulunuyorlar.”3

Dipnotlar: 1 Tarihçe-i Hayat, s.111; Abdurrahman, Bediüzzaman’ın Tarihçe-i Hayatı, s. 36-37 2 BOA, Arşiv belgelerine göre Kafkaslar’da ve Anadolu’da Ermeni mezâlimi-I: 1906-1918, s. 188 vd. 3 Bitlisli Abdülmecid (Bu zat, I. Cihan Harbi’nden sonra esâretten kurtulmuş, gelip Urfa’ya yerleşmiş, bilâhare İzmir’e nakl-i mekân ederek 1958’de orada vefat etmiştir.)

Okunma Sayısı: 1306
YASAL UYARI: Sitemizde yayınlanan haber ve yazıların tüm hakları Yeni Asya Gazetesi'ne aittir. Hiçbir haber veya yazının tamamı, kaynak gösterilse dahi özel izin alınmadan kullanılamaz. Ancak alıntılanan haber veya yazının bir bölümü, alıntılanan haber veya yazıya aktif link verilerek kullanılabilir.

Yorumlar

(*)

(*)

(*)

Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış, Türkçe karakter kullanılmayan ve tamamı büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır. İstendiğinde yasal kurumlara verilebilmesi için IP adresiniz kaydedilmektedir.
    (*)

    Namaz Vakitleri

    • İmsak

    • Güneş

    • Öğle

    • İkindi

    • Akşam

    • Yatsı