Allah (cc), Rab’dir, Mürebbî’dir
Allah (cc), Rab’dir, Mürebbî’dir. Yani Cenab-ı Allah terbiye eder, eğitir, öğretir, büyütür, geliştirir, olgunlaştırır, kemâle erdirir. Her canlı Allah’ın terbiyesi ve rubûbiyeti dâiresinde hareket eder.
Kâinatta zerrelerden yıldızlara her şey, Allah’ın rubûbiyetinin sınırsız kuşatması altındadır. Allah her mahlûkunu ve canlı cansız her şeyi husûsî tâlim ve terbiyesinde olgunlaştırır. Kullarına elçiler ve vahiyler gönderir.
Allah’ın sınırsız terbiye ediciliğini bildiren Rab ismi Kur’ân’da beş yüz küsuru Allah lâfzı yerinde 1 olmak üzere, sekiz yüz kırk altı defa zikredilmiştir. 2 Cenab-ı Hak, hem “âlemlerin Rabbidir,” 3 hem de “insanların Rabbidir.” 4
Rab isminin tef’îl babından ism-i fâili olan Mürebbî ismi Hazret-i Ali’nin (ra) Peygamber Efendimizden (asm) rivâyet ettiği Cevşenü’l-Kebir’de geçmektedir. 5
İlgili âyetlerden bir kaçını buraya alalım:
“De ki, ‘Allah her şeyin Rabbi iken, O’ndan başka bir Rab mi arayayım? Herkesin kazandığı kendisinedir. Kimse başkasının yükünü taşıyamaz. Sonunda dönüşünüz Rabbinizedir. İhtilâfa düştüğünüz şeyleri size bildirecektir.’” 6
“‘Yedi göğün de Rabbi, yüce arşın da Rabbi kimdir?’ de. ‘Allah’tır’ diyecekler. Öyleyse O’na karşı gelmekten sakınmaz mısınız?” 7
İnsanın, mevcûdâtın perişaniyetinden müteessir olduğunu beyan eden Bediüzzaman, oysa her şeyi Hakîm ve Mürebbî olan Cenab-ı Hakk’ın terbiye ettiğini, bu ulvî terbiyeye insan ruhunun da muhtaç ve müştâk bulunduğunu kaydeder. 8 Bediüzzaman’a göre, bütün eşyanın, bilhassa canlıların pek çok muhtelif ihtiyaçlarının ve isteklerinin ummadıkları ve elleri yetişmediği yerlerden münâsip ve lâyık vakitlerde verilmesi ve imdat edilmesi, binler parmaklarla Mürebbî ismine işâret etmektedir. 9 Bütün varlıkların, teklifsizce birbirlerinin yardımında olmasından anlamaktayız ki, bütün mahlûkat bir tek Mürebbînin terbiyesindedir. 10
Dipnotlar:
1. Mektûbât, s. 396.
2. Age, s. 395.
3. Fâtiha Sûresi: 2.
4. Nâs Sûresi: 1.
5. Mecmuâtü’l-Ahzâb, 2: 257.
6. En’am Sûresi: 164.
7. Mü’minûn Sûresi: 86, 87.
8. Age, s. 586.
9. Age, s. 597-598.
10. Age, s. 603.