Bundan önceki yazımızda söz verdiğimiz üzere bu hafta sizlere Trakya insanın “H” harfiyle mücadelesini anlatacağım. Biz Trakyalılar bildiğiniz üzere “h” harflerine biraz takmışız. Bunun sebebinin ne olduğunu tam olarak bilmesem de bu bölgede yaşayan çok fazla göçmen olmasıyla bir bağlantısı olabileceğine inanıyorum. Gelin şimdi sizlere “h” harfinin kullanılmayan alanlarından bahsedeyim.

Bir keresinde ortaokulda fen bilgisi hocamız sınıfta incelememiz için bize civa verdi, “Elden ele dolaştırın, herkes baksın” dedi. Tabii öyle dokundukça parça pinçik olan bir şeyi görünce sınıfta bir kargaşa oldu ve uğultular, konuşmalar başladı. Tabii olarak hocamız çıldırdı. E! Bir yandan incelemek için verdiği civanın geri gelmeyeceği korkusu da var tabii. İyice tepesi attı başladı sınıfı fırçalamaya yani azarlamaya: “Şşşş! Eyyy bakın bakayım buraya. İleride büyüceniz, liseye gitçeniz angi okuldan geldiniz deycekler, ocanız kimdi deycekler. Ne deyceniz?” 

Diyemedik tabi “ocam “e” arfini söyleyemidiniz” diye. 

Daha enteresanını söyleyeyim mi? Eski zamanlarda bir savaş sırasında askerlerin ha varırız ha varırız diye vardıkları bir yer zamanla bir yerleşim yeri olmuş. Peki, köyün şuanki girişinde yazan isim ne? “AVARIZ.”

Söylene söylene bu hale gelmiş. Söylene söylene demişken bu tip şehir ve ülkelerin isimlerinin nereden geldiğiyle ilgili hikayeleriyle akıllara kazınan bu köşenin eski sahibi Heredot Zevzek’e de selamlarımı iletiyor, yazılarını okumanızı tavsiye ediyorum. 

Evet konumuza dönelim. “H” arfi diyorduk. 

Başka yörelerde de kullanılan bir tabir var. “Haydamak”. Yani “Sürmek, kullanmak.” Ama “h” nin kullanılmadığı bir coğrafyada tabii olarak “aydamak” olmuş bu kelime. Nereden geldiğiyle ilgili iki rivayet var; birisi eskiden at arabalarını kullanan kişilerin haydaa haydaa diye sürekli ata bağırmasından, diğeri ise koyun süren çobanların koyunların arkasından haydaa haydaa diye çığırmasından. Netice itibariyle sürmek, kullanmak yerine kullanılan bir kelime. Fakat Trakyalılar onun da kullanım alanını genişletmiş. Mesela bir Trakyalı sesini duymadığından dolayı onu anlamadığını düşünen kişiye “adaş senin kulaklar aydamüyü galiba” der. Ya da çalıştıramadığı bir makinaya “aydamüyü bu beya” diye sitem eder. 

Evet, Trakya’da kelimelerin kullanım alanı çok geniş. Zaten bu köşeye de o sebepten başladık ya. Yoksa aydamak eşittir sürmek, kullanmak bunu herkes anlatır.