Bunlar; ekonomik verimlilik, sosyal adalet ve bireysel özgürlüktür. 

Bu söz ekonomik verimlilik açısından ele alındığında şunlar görünüyor: 

Ekonomik verimliliğin ana unsuru enerji politikalarıdır. Enerji kaynakları ile ülkeler dünya ekonomi piyasasında söz sahibi olabilirler.

İşte bundandır ki gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler ekonomik verimliliklerini sağlama almak için “benim düşmanım yoktur, benim çıkarlarım vardır.” politikası ile dost-düşman ülke demeden enerji anlaşmaları yapabilir. 

Uluslararası Enerji Ajansının verilerine göre Avrupa geçen yılki doğalgaz ihtiyacının yüzde kırk beşini Rusya’dan tedarik etmiş. 

Son dönemde Rusya’nın Ukrayna’yı işgali sonrası ortaya çıkan gaz kesme tehditleri sebebiyle, gerek Avrupa Birliği gerekse Türkiye, rotayı Ortadoğu’ya çevirdi.

Bilindiği üzere son on yılda Körfez Ortadoğu’sunda yeni bir Ortadoğu yapılanması işine Arap ülkelerinin yanında İsrail de katıldı. 

Erdoğan’ın 2009 yılında Davos zirvesindeki “One Minute” çıkışı ve ardından meydana gelen Mavi Marmara olayı sebebiyle “terör devleti” diyerek ipleri kopardığı İsrail’in cumhurbaşkanı geçen haftalarda ihtişamlı bir karşılama ile ülkemize geldi.

Amacı belliydi: 

İsrail’in Akdeniz’de bulduğu doğalgazı “enerji işbirliği” kılıfı ile ülkemize pazarlamak.  

Gelişmekte olan ülkelerin dış siyaset arenasında denge siyaseti ve çok yönlü dış politika anlayışı ile uyumlu bir kamu diplomasisi izlemeleri belli ölçüde normal sayılabilir. 

Nitekim dünyada enerji ihtiyacına yönelik olarak yapılmış sürpriz anlaşmaları ve bu kapsamda mesela Suudilerle İran arasındaki görüşmeleri düşündüğümüzde elbette Türkiye’nin de bu tür manevralara girmesi yadırganmamalı.

Ancak unutulmamalı ki Cumhurbaşkanı Erdoğan 2020 Ağustos’unda Türkiye’nin Karadeniz’de “tarihin en büyük doğalgaz keşfini” gerçekleştirdiğini ve bu miktarın üç yüz yirmi milyar metreküp olduğunu “müjde” olarak duyurmuştu. 

Ardından aynı yılın Ekim ayında seksen beş milyar metreküplük bir başka “müjde” daha duyuruldu. 

Bu tarihlerden sonra da ara ara başkaca müjdeler vatandaşlar ile paylaşıldı. 

Burada sorgulanması gereken husus şu: 

Bizden sadece bir yıl önce Akdeniz’de doğalgaz bulduğunu ve bunu çıkaracağını duyuran İsrail’den bu doğalgazı almak için geçen haftalarda yeni anlaşmalar yapıldı. 

Bize de haliyle vatandaş olarak şu soru düştü:

İsrail’in neredeyse bizimle aynı tarihte bulduğu doğalgaz buradaysa bizim doğalgaz nerede?

Ya da:

Kedi buradaysa ciğer nerede?