Türkiye AİHM’in yetkisini tanıdı

“Türkiye, kurucusu olduğu Avrupa Konseyinin belkemiğini oluşturan Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin bir tarafıdır. Anayasanın 90/5 maddesi uyarınca adı geçen sözleşme ile iç hukuk kuralları arasında çatışma olur ise, bu sözleşmenin hükümleri uygulanır. Türkiye, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin yargı yetkisini de tanımaktadır”

Uymamak hukuk devletine tepkidir

“Ceza Muhakemesi Kanununun 311/1-f maddesi uyarınca, AİHM’in kesinleşmiş kararları yargılamanın yenilenme sebebidir. AİHM kararlarına uyulmaması yönünde bir tutum ve söylem, Avrupa'ya veya bizim dışımızdaki uluslararası bir kuruluşa değil, doğrudan doğruya hukukla bağlı devlet, yani hukuk devleti ilkesine tepki olacaktır.”

***

Eleştirsek de AİHM bağlayıcı

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin ‘Selahattin Demirtaş serbest bırakılmalı’ kararına ilişkin açıklama yapan Türkiye Barolar Birliği, ‘Türkiye’nin AİHM kararını eleştirme hakkı olmasına rağmen karara uyulmama ihtimalinden söz edilmesinin doğru olmayacağını’ belirtti.

Türkiye Barolar Birliği (TBB), Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “Bizi bağlamaz. Karşı hamlemizi yapar işi bitiririz” dediği Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) “Selahattin Demirtaş serbest bırakılmalı” kararıyla ilgili açıklama yaptı. TBB, Türkiye’nin AİHM’in Demirtaş kararını eleştirme hakkı olmasına rağmen bu karara uyulmama ihtimalinden söz edilmesinin doğru olmayacağını belirtti. TBB, Türkiye’nin AİHM kararına uymamasının “Avrupa ya da bizim dışımızdaki uluslararası bir kuruluşa tepki” anlamına değil “Hukuk devleti ilkeleri”ne tepki anlamına geleceğini ifade etti. TBB’nin AİHM kararıyla ilgili açıklaması şöyle:

Tarafı olduğumuz sözleşmenin hükümleri uygulanır 

“Türkiye Cumhuriyeti Devleti, Avrupa’nın bir parçasıdır ve 1949 yılından bu yana Avrupa Konseyi’nin kurucu üyesidir. Türkiye Cumhuriyeti Devleti, kurucusu olduğu Avrupa Konseyi’nin belkemiğini oluşturan Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin bir tarafıdır. Anayasamızın 90/5 maddesi uyarınca adı geçen sözleşme ile iç hukuk kuralları arasında çatışma olur ise, tarafı olduğumuz bu sözleşmenin hükümleri uygulanır. Türkiye Cumhuriyeti Devleti, kurucusu olduğu Avrupa Konseyi’ne üye bütün devletlerin bireysel başvuru hakkını kabul ettiği yargı organı olan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin yargı yetkisini de tanımaktadır.

Bu tepki hukuk devleti ilkesine tepki olarak algılanır

Bu çerçevede Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 311/1-f maddesi uyarınca Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin kesinleşmiş kararları yargılamanın yenilenmesi sebebidir. Türkiye Cumhuriyeti, Anayasamızın 2. maddesi uyarınca bir hukuk devletidir. Hukuk devletinin en basit tanımı hukukla bağlı olan devlettir. Şu hâlde yukarıda sıraladığımız hukuk kuralları uyarınca Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarını eleştirme hakkı olsa da bu kararlara uyulmayabileceğinden söz edilmesi doğru değildir. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarına uyulmaması ‘Avrupa’ya veya bizim dışımızdaki uluslararası bir kuruluşa tepki’ olarak yorumlanamaz. Böyle bir tutum ve söylem, doğrudan doğruya hukukla bağlı devlet yani hukuk devleti ilkesine tepki olacaktır.”