Türkiye Gazeteciler Cemiyeti (TGC), Avrupa Birliği destekli, “İfade ve Basın Özgürlüğü” raporu, yayımlandı. TGC’nin hazırladığı raporda, ifade ve basın özgürlüğüne ilişkin çarpıcı tespitlerde bulunuldu. Rapora göre, hapiste tutuklu olan gazeteci sayısının nisan ayı sonu itibarıyla 159’a tırmandığı ve yurt dışında “kaçak” durumunda 123 gazetecinin bulunduğu tespit edildi. Cumhuriyet’in haberine göre, raporun dikkat çeken bölümleri şöyle:

Dünyada 163’üncü sırada

Hapiste tutuklu olan gazeteci sayısının nisan ayı sonu itibarıyla 159’a tırmandığı ve yurt dışında “kaçak” durumunda 123 gazetecinin bulunduğu tespit edildi. Geride bıraktığımız dört ay boyunca Türkiye, hapisteki gazeteci sayısıyla dünya lideri olmaya devam etmiş ve bunun sonucunda da Freedom House’un yayımladığı 2016 raporunda dört sıra gerileyerek 76 puanla dünyada 163’üncü, Avrupa’da ise 42’nci ve son sırada yer aldı.

2017’de 46 soruşturma 20 dava

2017 yılı ilk dört ayında gazetecilere yönelik 46 yeni soruşturma ve 20 ilave dava açıldığı, bu arada gazetecilere yönelik hemen tüm davalardaki tutuksuz yargılanma taleplerinin reddedildiği de dikkate alındığında, basın özgürlüğü açısından uluslararası raporlarda ağır eleştirilerle karşılaşılması kaçınılmaz olduğu vurgulandı. Hapisteki tüm gazetecilerin bir an önce salıverilmeleri, tutuksuz yargılanmaları ve beraatları istendi.

Halkın haber alma hakkı ihlal ediliyor

İfade ve basın özgürlüğünün kısıtlanması, gazetecilerin siyasi veya sermaye baskısıyla görevlerini özgürce yapabilme imkânından mahrum bırakılması, sayfaların, ekranların, haber portalları ile sair platformların eleştiri hakkını kullanan veya haberleri belli bir siyasi gözlükle kullanmayı reddeden gazetecilere kapatılması, günümüzün en ciddî sorunları olarak aktarıldı. Gazetecinin görevini layıkıyla yerine getirmesinin olanaksız kılındığı, dolayısıyla da halkın haber alma hakkının ihlâl edildiği tesbit edildi.

Sendikasız, örgütsüz

İş güvencesine sahip olamayan, mesleki dayanışmadan yoksun ve ev kirası, çocuğunun okul giderleri, diğer ödeme taksitleri sarmalında her türlü baskıya açık hale gelen gazeteciye sahip çıkmadan, özgür gazeteciliğe de sahip çıkılamayacağı aktarıldı. Gazeteciler, kamuoyunu bilgilendirme görevini yerine getirirken, iş güvencesine ve örgütlerine sahip çıkması, siyasetin ve siyasetçilerin karalama ve suçlama kampanyalarına muhatap olmaması ve işverenin insafına terk edilmemesi görüşü öne çıktı.

“Sansür tırmanıyor”

Demokrasilerde basının dördüncü kuvvet olarak tanımlandığı unutulmadan, muhalif gazete, televizyon ve internet medyasına, eleştiri hakkını kullanan entelektüellere ve köşe yazarlarına “tahammül” edilmesi gerektiği bildirildi. Sansür ve otosansür artarken elektronik sansür ile verilere ulaşmak artık mümkün olmadığından ortalama günde 30 erişim yasağı, DNS engelleme, site kapatma ve sair şekillerde yaşanan elektronik sansür uygulamaları raporda net şekilde verilemedi.

Gazetecilik için yeni bir baskı örneği

Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Yönetim Kurulu bir açıklama yaparak Sözcü Gazetesi çalışanlarına yönelik evlerinde arama ve dijital verilere el koyma kararının iktidara yakın olmayan yayınları baskı altına almanın yeni bir örneği olduğuna dikkat çekti. TGC Yönetim Kurulu’nun açıklamasında şu görüşler yer aldı: “Sözcü Gazetesi’nin suçlanmasına neden olan ‘Cumhurbaşkanının nerede tatil yaptığının duyurulması’ gazetecilik açısından dünyanın her yerinde, her gazetenin yayınlamakta hiçbir sakınca görmeyeceği bir haberdir. Sözcü Gazetesi’ne yapılan, gazetecilik için yeni bir baskı örneğidir. Gazetecilik halkın haber alma ve gerçekleri öğrenme hakkı için yapılan bir meslektir. Gazetecilik faaliyetinin sürekli gözaltı ve tutuklamalarla baskı altında tutulması toplumun haber alma kanallarını tıkamaktadır. OHAL sürecinde de demokrasinin temeli olan basın ve düşünceyi ifade özgürlüğüne toplum olarak sahip çıkmak zorunda olduğumuzu hatırlatıyoruz. Sözcü Gazetesi çalışanlarıyla dayanışma içinde olduğumuzu kamuoyuna duyuruyoruz.”