Hakikaten öyle. Zamanında açan bir gülün kokusunu hangi çiçek verebilir ki? Meyveler dahi mevsiminde yenirse fayda veriyor. Vaktinde yapılan ibadetin daha değerli olduğu biliniyor. Genç ve zinde olduğumuz zamanlar, daha verimli geçiyor. Her bir yaratılmışa bir zaman verilmişken, onları ait olmadıkları zamanlara taşıyamayız. O yüzden, zaman geçmeden harekete geçmeli.  Ne yaparsak yapalım, vaktinden önce çiçek açmaz zaten. Yani kaderin de hissesi var. Mesela bu yazdıklarımı hissettiğim zaman yazabiliyorum. Yani zamanı gelmeden, ha deyince de olmuyor. Bunun için de biraz gayret, biraz çaba lazım. Vakti de geldiyse neden olmasın.

Vaktinde değerlendirmediyseniz zamanı, görün bakın nasıl gidiyor. O sel gibi akıp giderken siz sadece bakakalıyorsunuz, belki de anlamıyorsunuz. Çünkü zaman sizi başka şeylerle oyalıyor. Zamansız gelmeden ölüm, uyanmak gerekiyor. Boş zamanın seline kapılırsak, kulak veremeyiz  saatlere. Geçen maziyle birlikte, gelecek de gidiyor. Sonra, sonsuz bir aleme doğru zaman yolculuğumuz başlıyor. 

Ne sermaye ne de itibarla alınıyor zaman. Şu hayatta belki her şeyi alabiliyoruz da, bir tek zamanı geri getiremiyoruz. Bir dahası yok çünkü.  Öyle de vefalı ki,  bıraktıkları ömür boyu peşinden geliyor. Ya oh dedirtiyor, ya ah. Ah dememek için zamanı en doğru şekilde yaşamak gerekiyor. Ehli dünyanın “Anı yaşa” felsefesini biz ahiret için de kullanmalıyız. Ahirette herkes daha fazlasını yapmadığı için pişmanlık duyacaksa, şimdiden uyanmalıyız. Yarın ölecekmiş gibi ahirete, hiç  ölmeyecekmiş gibi dünyaya çalışmalıyız. Böylece zaman mevhumunu aşıp, asırlar ötesine ulaşabiliriz. Hiç geçmeyen zamanlarımız da olacak.  Zamansız bir alemin güzelliklerini tam da burada kazanacağız. Kim bilir belki nice zor zamanlara karşı duruşumuz kazandıracak ebedi menzilleri.       Sabırla razı olduklarımız, açacak sonsuz alemin kapılarını.

Ne kadar kapılsak da zamana, zaman zaman hayatın ne kadar değerli olduğunu hissediyoruz. Bazen bir söz, bazen bir eksiklik bizi bu düşünceye götürebiliyor. Üniversite okuduğum şehirde, Safranbolu Demirciler Çarşısında şöyle bir tefekkür etmiştim.          İnsanların demire şekil vermesi için ömürlerini, çok değerli zamanlarını verdiklerini gördüm. Demiri döverek, ince ince işliyorlardı. Bu zamanda böyle güzel sanatlarla uğraşanlar varmış. Bir dükkanın kapısında asılı olan, kısa ama özlü bir söz dikkatimi çekti: “Demir tava geldi, kömür bitti. Akıl başa geldi ömür bitti.” Bu manidar söz üzerine epey düşündüm. O kadar uğraşılıyor ama hepsi bitecek. Vadesi dolan gidecek. Bu kadar uğraşa değer mi? Sonra bu mesleğin bir peygamberin emrine verildiğini, Kur’an’da geçtiğini hatırladım. Allah tarafından gönderilen bir ilim olarak bakıldığında neden yazık olsun. Elbette dünya ahiret kazanç olur. O zaman her ne yaparsak yapalım, yönünü iyi belirlemek gerekiyor.  İnsan için ancak çalıştığının karşılığı varsa,  dünyayı ahirete değişmeden,  iki aleme çalışmalıyız.  İşte o zaman, geçen zamanlar boşa geçmiyor.

Evet zamanı anlamlı kılan, hayatta iken kıymetini bilmek. Dünya hayatı bunun farkına varmak için her ne kadar aldatıcı olsa da, kaybetmeden anlamak gerekiyor.

Batılılar bunu fark etmiş olmalı ki, zamanı büyük bir sermaye olarak görmüş ve günlük işlerini saatlere göre tanzim etmiştir. İş, uyku, dinlenme, aile ve sosyal hayatlarını zaman dilimlerine ayırarak kontrol etmişlerdir. Ünlü Amerikalı romancı Ely Burn, kendi kendini yetiştirme hususunda elde ettiği başarıyı kendi dehasına değil ‘boş vakitler ‘denilen kıymetli zaman parçalarını doğru kullanmayı bilmiş olmasına bağlar. Bu zat, demirci olarak hayatını kazandığı sıralarda 8 dil ve 22 avrupa lehçesi öğrenmiştir. “İstikbalin idareli kullanışı, mazide yapılan israfı telafi edebilir. İnsanları doğru dürüst bir hayat yaşamaktan alıkoyan zamanın yokluğu değil, zamanın israfıdır” diyerek,  geçmişten geleceğe ümit dolu bir yolculuk yaptırır.     İslamiyet, bizi baştan sona zaman yönetimine teşvik ederken, bizim yapacak daha çok işlerimiz olmalı.  Her Müslüman ibadet saatleriyle zaman bilinci kazanabiliyor.  Hal böyle iken, dünya ve ahiret başarısı için daha çok çalışabiliriz.

Zaman geçiyor, evet bazen iyi ki de geçiyor. Şairin dediği gibi ya en acı yerinde dursaydı. İmtihan dünyası. Nelerle sınancağımızı bilemiyoruz. Eğer duracaksa en güzel zamanda durmalı. O zaman öyle yaşamalı ki, ölüm bizi güzel bulmalı.      Değişmeyen sonumuz değil, sonsuz bir alemin başlangıcı olmalı.  Bize sonsuz zamanları    verecek olan yine bu zaman. Dünyada ne kadar çalışırsak, ahirette o kadar kazanacağız. Bediüzzaman, işlediği zaman tahlilleriyle durumu çok güzel özetliyor: “Evet, hayat apartmanı yıkılıyor. Ömür tayyaresi şimşek gibi geçiyor. Zaman da sel dolaplarını sür’atle çalıştırıyor. Arz sefinesi de, sür’atle giderken ‘Bulutların geçişi gibi geçip gider’1 âyetini okuyor. Sefine-i arz sür’atle yürürken, dünyanın gayr-ı meşru lezzetlerine uzatılan ellere zehirli dikenlerin batacağı düşünülsün. Binaenaleyh, o zehirli dünya oklarına bakıp el uzatma. Firâkın elemi, telâki lezzetinden ağırdır.”2

Velhasıl, zamansız gidiyor her şey. Zaman geçmeden, çok geç olmadan yaşamak lazım. Dosdoğru, planlı yaşamak. Ömür dakikalarımızı güzel geçirirsek, geniş zamanlara ulaşacağız inşaallah.

Dipnotlar:

1) Neml Suresi, 27:88.   

2)Bediüzzaman, Said Nursi, Mesnevi-i Nuriye, İstanbul, Yeni Asya Neşriyat, s.94