Kuzey Afrika'daki en önemli İslâmî ilim merkezlerinden biri olan Tunus önemli bir camiye ev sahipliği yapıyor. Zeytune Camii, Buhari, Müslim ve Kadı İyaz'ın Şifa eserinin okutulduğu derslerle, Hazreti Muhammed'in (asm) hayatına dair bilgileri aktarma geleneğini sürdüren nadir camilerden biridir. Başşehir Tunus'un en eski yerleşim bölgelerinden birinde, zeytinliklerin bulunduğu bir tepede kurulduğu için "Zeytune" adı verilen tarihî cami, dünyadaki ilk üniversitelerden biri kabul ediliyor.

Çok eskiye dayanıyor

Caminin geçmişine bakıldığında, başşehir Tunus’ta çarşıların ortasında yer alır ve şehrin büyük camisi olmasından dolayı Câmiu’l-kebîr (Tunus Ulucamii) adıyla da anılır. İlk defa Emevî valilerinden Hassân b. Nu‘mân’ın 699’da tesis ettiği yapıyı İbnü’l-Habhâb  732-734 yıllarında yenilemiştir. Daha sonra Abbâsî Halifesi Müstaîn-Billâh’ın emriyle Ağlebîler’den II. Ziyâdetullah tarafından genişletilerek yenilenen cami, Fâtımî halifelerinden Azîz-Billâh zamanında 991-995 yılları arasında mihrap önü kubbesi ve avludaki revakları ile tekrar inşa edilip bezenmiştir. Tunus’ta idareyi elinde bulunduran hükümdarların camiye olan ilgisi devam etmiş, Horasânîler hânedanı zamanında caminin doğu ve kuzey kapıları yenilenmiştir.