Özetle “Bediüzzaman’a Dünya Savaşı’na girme sebeplerimiz soruluyor, Bediüzzaman da, “emredilen beş vakit namazı kılmadık beş sene sipere yatıp kalkmakla namaz kıldırdı, senede bir ay bin hikmetli orucu tutmadık beş sene sahursuz oruç tutturdu, zekât olarak bazı maldan kırkta bir bazı maldan onda bir vermedik birikmiş zekâtımızı kırkta otuz dokuz olarak aldı...” diye cevaplar veriyor. Zeylinde ise, haccın manasını terk ettiğimizden zecr tokadına maruz kaldığımızı ve âlem-i İslâm’ın birbirine düşmesine sebep olduğunu bildiriyor.

Rüyada bir hitabenin şerhi manasında değerlendirilebilecek bir eser, Mehmet Abidin Kartal’ın kaleminden, “Küresel Krizden Küresel Huzura” ismiyle Yeni Asya Neşriyat tarafından 2009’da neşredilmiştir.

2008 küresel krizinin özelinde bu tür ekonomik krizlerin mâna-i hakikisini Risale-i Nur ölçüleriyle anlatması hasebiyle bu eser, bir şerh çalışması olarak değerlendirilebilir

Krizin sebebi olarak iki mühim emr-i İlâhî olan zekâtın farziyeti ve faizin haram olmasına itaat etmememiz gösterilmektedir. Zekâtın mütemmimi olarak sadâka ve karzı hasenin faydaları ve krizlere nasıl çare olacağı örneklerle izah edilmektedir.

Krizlerin başka bir sebebi olan yolsuzluklar konusuna da değinilen kitapta Hz. Ömer ve Ömer b. Abdülaziz’den örnekler vererek konuyla ilgili İslâmiyet’in hassasiyetinin üzerinde durulmuştur. Kitapta kurban ibadetinin ekonomik krizlere etkisinin üzerinde de durulmaktadır. Krizlerden çıkma çaresi olarak kurban ibadetinin etkisinin yanında bitkilerin susuzluk anında kısa vadeli ve uzun vadeli kriz yönetimlerinden örnek alınması gerektiği ifade edilmiştir. 

Piyangoyla mahvolan hayatlar listesinden örnek olarak bir kısmının aktarıldığı kitap, konuyu bütün yönleriyle ele aldığı kanaatindeyim.

Günümüz meselelerine ışık tutan kitaptan altı çizili bazı satırlar:

 “1980’li yıllardan sonra, işletmelerin başına getirilen CEO, şirkette âdeta tek kişilik bir sınıftır. Böyle bir mevki her yönüyle işletmecilik kural ve prensiplerine aykırıdır. Meselâ, işletmede icraat ve kontrol faaliyetlerinin birbirinden bağımsız işlevler olduğunu, dolayısıyla da farklı kimse veya departmanlar tarafından yürütülmesi gerektiğini, teoride ve tatbikatta herkes kabul eder.

Şirketin başına konan bir CEO, hem genel müdür, hem de yönetim kurulunun yetkilerini haiz olduğundan, söz konusu ilke kendiliğinden rafa kalkar. Genel müdür sıfatıyla önce bir öneriyi hazırlayıp yönetim kurulunun onayına sunan CEO, aynı anda yönetim kurulu başkanının koltuğuna oturarak kendi önerisini değerlendirir ve tabiî ki her defasında kabul eder.

Böyle bir ortamda, şirketin kötüye gidişi hakkında kimse ikaz yapmak ve işlerin düzelmesi teklifini getirmek cesaret ve arzusunu gösteremez.

Netice olarak, CEO iki-üç başlı, dört ayaklı, beş elli tuhaf bir yaratık gibidir ve kendini var eden ABD’li şirketlere uğursuzluk getirdiği gibi, tüm dünyaya da zarar vermektedir.”

Kriz anında işletmenin başına gelenleri merak edenlerin kitabı okumalarını tavsiye ederim.