Yaşı müsait olanların hatırlayacağı üzere; siyasî partiler kapatılmış, üç kişinin yan yana yürümesi dahi yasaklanmıştı. ‘At izi ile it izi birbirine karışmış’; ‘kurunun yanında yaş’ da yanmıştı. ‘Netekim Paşa’ ise adil (!) bir şekilde bir ‘sağdan bir soldan’ idam ediyordu gencecik fidanları! Sonradan bu darbe ile ilgili çok şey yazılıp çizildi, romanlara filmlere konu oldu. Araştırmalara göre 550 bin kişi dolaylı ya da birinci derecede etkilenmişti darbeden. Ülkenin en az elli yıl geriye gitmesi ise cabası. Demokrasi ve nazenin hürriyet bir kez daha esir edilmişti. Bir milletin hak ve hürriyetlerine sahip çıkması gerekiyordu. Bu yapılmazsa darbelerin arkası kesilmez, darbecilerin cesareti kırılmazdı.

UÇURTMAYI VURMASINLAR, KİTAPLARI YAKMASINLAR!

Bu gün kitapları karıştırırken Feride Çiçekoğlu’nun 12 Eylül karanlığını hapishanedeki bir çocuğun gözünden anlattığı romanı ‘Uçurtmayı Vurmasınlar’ elime geçti. Daha önce olduğu gibi bir çırpıda ve severek okudum. Roman sinemanın da ilgisini çekmiş, film büyük ilgi görmüştü. Annesi ile birlikte cezaevinde bulunan küçük Barış, avludayken gökyüzünde gördüğü uçurtmaya el sallayarak koğuştaki kadın ve kızları da çağırır. Onlarda el sallayınca müdür bunu bir nevi isyan sayar, nöbetçilere uçurmayı vurmaları için emir verir. Mahpusları cezalandırır. Barışın şahit olduğu kitap yakma olayı ise ayrı bir trajedidir.

ÇOCUK MAHPUSLAR!

Resmî olmayan rakamlara göre, bugün de 6 yaş altı toplam 743 çocuk anneleri ile birlikte cezaevinde kalıyor. Sağlıksız ortamlarda benzer trajikomik hadiseler her gün yaşanıyor. 23 Nisan Çocuk Bayramı’nı bu çocukların cezaevinde karşıladığı yazılıp çizildi. Halbuki tutuklama hukukî bir tedbirdir. Yargılamalar tutuksuz yapılsa bu çocuklar da mağdur olmaz. Çünkü çocuklar çiçektir, solmamalı; çocuklar gelecektir, sağlıklı büyümeli.

TUTUKLAMAYA SEVK ETMEDEN ÖNCE DÜŞÜN!

Yıllar önce bir savcı arkadaştan dinlemiştim. ‘İstanbul’a yakın bir ilçede görev yapıyordum. Görev icabı cezaevine gitmiştim. Beş altı yaşlarında bir kız çocuğu dikkatimi çekti. Masumiyeti ile beraber yumruklarını sıkmış, gözleri çakmak çakmak, asi ve vahşi bir duruşu vardı. Üzerime fırlayacakmış gibi duruyordu. Sebebini sonradan öğrendim. Babasını görmeye gelmişti. 

Babasını çok seviyor, onu çok özlüyordu. Babası onun yanına gelmek istiyor fakat ‘zalim savcı’ babasını bırakmıyordu. Ailesi bütün suçun savcıda olduğunu anlatmışlardı bu masum yavruya. 

Havayı yumuşatmak için onunla biraz sohbet ettim. ‘Babamla beni görüştüreceksin, onu bırakacaksın, değil mi?’ dedi. Konuştukça gerginliği ve vahşiliği yerini masumiyete bıraktı.

Daha önce de hassas davranıyordum, ama o günden sonra birini tutuklamaya sevk ederken hep o küçük kızı düşündüm. Çok ağır bir suç olmadıktan sonra tutuklama talep etmedim.’ Kendisine zulmeden savcının küçük kızını görünce, onun hatırına bedduâdan vazgeçen asrın Bediinin ruhaniyetine selâm olsun!

BİRİSİNİN HATASINDAN ÇOCUKLAR MESUL DEĞİL!

Başta ‘uçurtmayı vurmasınlar’ diye feryad eden küçük Barış, olmak üzere; cezaevlerindeki çocuklar lisan-ı halleriyle yalvarıyorlar: Ey savcı ve hâkim amcalar kararlarınızı masumları, bizleri düşünerek verin lütfen. Adalet hızlı işlesin. Gerçek suçlular ile masumlar ayrılsın. Büyüklerimizin hatalarından dolayı bizler de mağdur olmayalım, ne olur!

***

Uçurtmalar vurulmasın, kitaplara engel olunup yakılmasın ve papatyalar solmasın lütfen!