Bu demek değildir ki, benim fikrimden, benim düşüncemden ve benim akıl ettiğimden  daha üstün ve daha farklı veya daha doğru hiçbir fikir yoktur ve olamaz. 

Ne yapmak lâzım cumhura, birlikte olduğumuz kişilere ve daha geniş anlamda senin fikirlerini açmak lâzım. Acaba onlar ne diyor… Mihenge vurmalarına fırsat vermek lâzım acaba kaç okka geliyor. Ve de ekseriyetin kabulünü ve tasdikini alabiliyor mu?

Eğer müsbet fikirleriniz bu manada kabul görüyorsa, alel re’si vel-ayn. Baş göz üstüne! Eğer kabul görmüyorsa reddetmek lâzımdır. Bid’attır diye ikaz ederek uzaklaşmak gerekir.

Israr ve inat ise iyide, güzelde  ve müsbette iyidir, güzeldir, hoştur. Fena ve pis kokular gelen şeylerde inat ise şerre ve şerire hizmet eder ve kötüdür, hoş değildir.

İnsan daima kendisini test etmeli, acaba faydalı olabiliyor muyum? Acaba zarar veriyor muyum? Yaptıklarımın yüzde kaçı müsbet neticeler veriyor, yüzde kaçı menfi neticeler veriyor diye kendisine çeki düzen vermeli ve kendi kendini sürekli kontrol altında tutabilmelidir.

Böyle insanların reyine gerçekten de müracaat edilir ve edilebilmelidir de. Yoksa hakikatı, müsbet ve faydalı işleri yapacak, yakalayacak  olan kişiler gökten zembille inmeyecektir. Eğer cumhurun içerisinde bir fert olarak bir şeyler yaptım, konuştum, yaz demek istiyorsak; cumhurun bizim hakkımızdaki düştükleri notlara bakmalıyız. Ve başkaları da bu notlara muhakkak bir surette itibar edebilmeli ki gerçek manadaki hakikatli ve doğru, faydalı fikirler ortaya çıkabilsin, fikir sahipleri fikirlerini uygulayabilsin.

Yoksa bir şahsın fikirlerini ve kendisini parlatmak için o şahıs ve fikirlerini; daha doğrusu heveslerini âlâ-yı vâlâ ile mübalâğa ve abartıyla bütün fikirlerinin ve fikir sahiplerinin teşkil ettiği şahs-ı manevinin önüne çıkartmak ve bunu da kasıtla, yalan yanlış ve eksik, noksan olarak yapmak hakikatle ve hakikati hali arayanlarca bağdaşmaz ve kabul edilemez.

Bir olmanın yolu birliğin beraberliğin temelinde harç, duvarında tuğla, çatısında kiremit olmakla ifade edilebilir. Bina ise hemen her fikrin ve düşüncenin paylaşıldığı, bölüşüldüğü şahs-ı manevî olarak tebarüz eder, ortaya çıkar.

Bizler eğer bina; şahs-ı manevî binası istiyorsak, pencere camlarıyla, kapı kollarıyla ve merdiven basamaklarıyla uğraşmayalım. Her birinin birbirinde fani olduğu ve ortaya çıkardığı bina ile hepimiz muvaffak, muzaffer bir şekilde feyizyab olalım. İşte bu fikirler ve bu fikirlerin tatbikiyle herkes faydalı bir ve beraberdir diyelim.