Zübeyr’in öz kardeşidir. Babası Abdulmuttalip ölümünden önce, sekiz yaşında olan Muhammed’in ba-
kımını ve himayesini kendisine vasiyet etmişti. Haşimoğullarının reisi olan Ebu Talip, Hz. Ali’nin de (
RA
)
babasıdır. Müslüman olmayan, fakat Resulullahı ölünceye kadar himayesinde bulunduran ve her za-
man onun yanında bulunan Ebu Talib 619 yılında Mekke’de vefat etmiştir.
EBU’L-ALÂ-İ MAARRÎ:
Meşhur Arab filozofu ve şairidir. Kör olmasına rağmen fevkalâde hafızasıyla
tanınmış, ümitsizlik ve kötümserlikle ilgili kasideleriyle meşhur olmuştur. Lügat, edebiyat, gramer, fı-
kıh ve tarih tahsili aldı. Müslüman olmadığı hâlde, İslâm toplumu içinde yaşamış ve hürriyet içinde
kitaplarını yazmıştır. (m. 973-1057)
EFLÂTUN (ÖL. M.Ö. 347):
İslâm felsefesi üzerinde önemli etkileri olan İlk Çağ Yunan filozoflarından
biridir. Kendisine omuzunun veya alnının genişliğinden dolayı Platon denmiş ve tarih boyunca hep bu
adla anılmıştır. Arabcada “p” sessizinin bulunmaması ve yan yana iki sessiz harfin telâffuzundaki güç-
lük sebebiyle adı, İslâmî literatürde Felâtun veya daha yaygın olan Eflâtun şeklini almıştır. Hocası
Sokrat’ın demokrasi adına idam edilmesinin ıztırabını yaşayan Eflâtun’un felsefesini, bu sebeple sos-
yal düzen ve insanın saadeti meseleleri teşkil eder. Eflâtun’un en önemli hocası Sokrat olmakla beraber,
Kritilos, Timaios, Arkitas, şair Homeros ve Hesiodos gibi şahsiyetler onun fikir ve ilham kaynaklarından
bazılarıdır. Tarihe “Akademi” olarak geçen okulun da kurucusu olan Eflâtun’un en ünlü talebesi Aris-
to’dur. Eflâtun m.ö. 347 yılında, seksen yaşlarında iken ölmüş ve Akademi’nin bahçesine defnedilmiştir.
Eserleri: Devlet, Devlet Adamı ve Kanunlar.
EŞ’ARÎ (EBU’L-HASAN, 873-936):
Eş’ariye diye bilinen kelâm mezhebinin kurucusudur. Ehl-i sünnet
akidesinin gelişip yayılmasına olan önemli katkılarından dolayı “Nasirüddin” lâkabıyla da anılır. Ehl-i
sünnet itikadını ayetlere ve hadislere göre izah ve şerh ederek tespit etmiştir. Ehl-i sünnet mezhebi
itikadına tercümanlık ederek İslâmiyet’e büyük hizmeti dokunmuştur. İtikada dair meydana koyduğu
hakikatleri kabul edenlere Eş’arî; mezhebine ise Eş’ariye denilmektedir.
— F —
FARABÎ (870-950):
İslâm felsefesini metot, terminoloji ve problemleri açısından temellendiren, ses
olayını ilk defa fizikî yönden açıklayan ünlü Türk filozofudur. Felsefedeki şöhreti Aristo’ya yakın olan Fa-
rabî’nin asıl adı Ebu Nasr Muhammed b. Muhammed bin Tarhan bin Uzluğ’dur. Türkistan’ın Farab
şehrinde dünyaya gelen Farabî ilk öğrenimini burada yaptıktan sonra İran’da Farsça, Bağdat’ta Arabca
öğrendi. Latin ve Yunan dillerini kavradı. Uzun zaman Bağdat’ta kalan ve burada felsefe, mantık, tıp hak-
kında eserler yazan Farabî, daha sonra Mısır ve Halep’e gitti. 950’de Dımaşk’ta vefat eden Farabî,
Aristo’dan sonra “muallim-i sani” adıyla anılmıştır. İlimleri dil, mantık, matematik, fizik-metafizik ve me-
denî ilimler şeklinde tasnif eden Farabî 100’den fazla eser bırakmıştır. Eserlerinden bazıları:
el-Medinetü’l-Fazıla, es-Siyasetü’l-Medeniye, İhsâü’l-Ulûm, v.d.
FATIMA
(
RA
)
:
Bi’setten yaklaşık bir yıl önce 609 yılında Mekke’de doğdu. Hz. Peygamberin soyunu
devam ettiren kızı, Hz. Ali’nin (
RA
) de hanımıdır. Hz. Peygamberin en küçük kızı olan Hz. Fatıma’nın, Hz.
Ali’den üçü erkek ikisi kız olmak üzere beş çocuğu olmuştur. Resulullahın ölümünden beş buçuk ay
sonra 632’de Medine’de vefat etti ve Cennetü’l-Bâkîye defnedildi. Hz. Fatıma’dan 18 hadis rivayet edil-
miş olup hepsi Kütüb-i sittede yer almaktadır.
FİRAVUN:
Eski Mısır’da krallara verilen ünvandır. Fakat bu unvan İslâmî kaynaklarda Hz. Mûsa ile
mücadele eden Mısır kralı için kullanılmaktadır.
Eski Mısır’da mülkü ve yönetimi elinde bulunduran firavunlar aynı zamanda ilâhların yeryüzündeki
temsilcileri sayılıyor ve ibadetler onlar adına yapılıyordu. Hazret-i Mûsa ile mücadele eden Firavun da
SÖZLER | 1287 |
Ş
AHIS
B
İLGİLERİ
