hesabyla
Q
iki yüz,
?
otuzdur; alt derece yukar çkt¤
için alt derece afla¤ düflmüfltür. Hem,
Q
telâffuzca teker-
rür etti¤inden, sakil olup, yalnz alt defa zikredilmifltir.
˘°V ,ç ,ì ,ñ
skletleri ve baz cihat- münasebat için
birer defa zikredilmifltir.
h
,
ì
dan ve
hemze
den daha
hafif ve
i
den ve
G
ten daha sakil oldu¤u için on yedi
defasakil
hemze
den dört derece yukar, hafif
G
ten
dört derece afla¤zikredilmifltir.
flte flu hurufun bu zikrinde harikulâde bu vaziyet-i
muntazama ile ve o münasebet-i hafiye ile ve o güzel in-
tizam ve o dakik ve ince nazm ve insicam ile iki kere iki
dört eder derecede gösterir ki, befler fikrinin haddi de¤il
ki flunu yapabilsin. Tesadüf ise, muhaldir ki, ona karfl-
sn. flte flu vaziyet-i huruftaki intizam- acip ve nizam-
garip, selâset ve fesahat-i lâfzyeye medar oldu¤u gibi,
daha gizli çok hikmetleri bulunabilir. Madem hurufatnda
böyle intizam gözetilmifl, elbette kelimelerinde, cümlele-
rinde, manalarnda öyle esrarl bir intizam, öyle envarl
bir insicam gözetilmifl ki, göz görse
1
*G n
ABÉ°n
TÉn
e
, akl an-
lasa
2
*G n
?n
QÉn
H
diyecek.
Beflinci Nokta:
Beyanndaki beraattir; yani, tefev-
vuk ve metanet ve haflmettir.
Nasl ki, nazmnda cezalet,
bârekâllah:
Allah ne kadar hayr-
l ve bereketli yapmfl.
befler:
insan.
cihat- münasebat:
ilgi ve uygun-
luk yönleri.
dakik:
ince.
derece:
kademe, de¤er.
ebcet hesab:
Arap alfabesindeki
her harfe belirli bir rakam de¤eri
vererek, bu harflerin belirli kural-
lara göre yorumlanmasyla keli-
me ve cümlelerin say de¤eri ola-
rak karfllklarnn bulunmasna
dayanan hasaplama flekli.
elif:
Arap alfabesinin ilk harfi.
envar:
nurlar.
esrar:
srlar.
fesahat-i lâfzye:
sözün açk, ak-
c ve ahenkli olmas.
gayrimelfuz:
okunmayan.
had:
bir fleyi yapabilme gücü ve
yetene¤i.
hareke:
Arap, Fars ve Osmanl ya-
zsnda, sessiz harfleri sesli oku-
mada kullanlan iflaretler.
harikulâde:
ola¤anüstü.
hafliye:
açklayc not, dipnot.
hemze:
Arap alfabesinde bir harf;
elif.
hikmet:
gizli sebep.
huruf:
harfler.
hurufat:
harfler.
insicam:
düzgünlük, uygunluk,
tutarllk.
intizam:
düzen, düzenleme, dü-
zenlilik.
intizam- acip:
benzeri görül-
meyen düzen.
madem:
de¤il mi ki.
mana:
anlam.
maflaallah:
Allah dilemifl ve
ne güzel yapmfl.
medar:
kaynak; sebep.
melfuz:
okunan.
muhal:
imkânsz.
münasebet-i hafiye:
gizli ilgi,
uygunluk.
nazm:
dizilifl, düzenlenifl.
nizam- garip:
flaflrtc düzen.
sakil:
a¤r.
sakin:
slâmî yazda hareke
ile okunmayan harf.
selâset:
sözün akc olma hâ-
li.
sklet:
a¤rlk.
tekerrür:
tekrarlanma.
telâffuz:
söyleyifl.
tesadüf:
rastgele olma.
vaziyet-i huruf:
harflerin du-
rumu.
vaziyet-i muntazama:
dü-
zenli durum.
zikir:
söyleme.
zikretme:
söyleme.
zira:
çünkü.
1.
Allah dilemifl, ne güzel yaratmfl.
2.
Allah ne mübarek yaratmfl.
612 | SÖZLER
Y
RM
B
EfiNC
S
ÖZ
