Istılâhî manası ise sadece Allah’ın rızasını gözetmek ve O’nun rızasını esas maksad edinerek taat, ibadet ve salih amelde bulunmak manalarını ihtiva etmektedir.

Bediüzzaman Hazretleri ihlâsın sırlarını ve hakikatlerini şu şekilde sıralamaktadır. 

“Bu dünyada, hususan uhrevî hizmetlerde en mühim bir esas, en büyük bir kuvvet, en makbul bir şefaatçi, en metin bir nokta-i istinad, en kısa bir tarik-i hakikat, en makbul bir duâ-yı mânevî, en kerametli bir vesile-i makasıd, en yüksek bir haslet, en sâfi bir ubudiyet, ihlâstır.”1

İhlâs esasen Rabbimize tam bir inkıyat ve itaat ve tam bir marifeti iktiza eden tefekkürî boyutlara sahip manalara haizdir. Hem ihlâs sırrı; daire-i Vücubun tasarrufunda kaderin sırrına taalluk eden hakikatlerde derinleşerek kullukta fani olmakla teslimiyetin azamî mertebede inkışafıdır. Yani bütün ömrünü O’nun rızası dahilinde olmayı düstur ittihaz ederek O razı olduktan sonra dünya tam manasıyla yüzünü çevirse dahi ehemmiyet vermeyerek yalnızca Rabbinin rızasını kazanmayı esas maksat yapan bir kulluk şuuruyla ihlâs sırrına vakıf olunabilmektedir. 

Cüneyd-i Bağdadi’ye atfedilen bir vecizede ihlâs şöyle tarif edilmiştir:

“İhlâs… Allah (cc) ile kul arasında bir sırdır. Melek bilmez ki; yazsın. Şeytan bilmez ki; bozsun..” 

Risale-i Nur’u okuyup ve oradaki hakikatleri anlayıp hakkıyla yaşamaya gayret eden talebeler ise Nur bünyesinin şahs-ı manevisi içinde ihlâs sırrını kazanmanın ve muhafaza etmenin ne kadar ehemmiyetli olduğunu bildiğinden ihlâsı kazanmak ve muhafaza etmek için 21. Lem’ada Üstadımızın beyan ettiği düsturları gaye edinerek hizmet-i Kur’âniyenin hakikî hadimleri arasına duhul etmeyi niyaz etmektedir. 

Peki ihlâsı kazanmak neden bu kadar önemlidir? Burada Peygamber Efendimizin (asm) ihlâsın önemini beyan şu hadisi şerifini hatırlamakta fayda var. “İnsanlar helâk oldu-âlimler müstesna. Âlimler de helâk oldu-ilmiyle amel edenler müstesna. Amel edenler de helâk oldu-ihlâs sahipleri müstesna. İhlâs sahiplerine gelince, onlar da pek büyük bir tehlike ile karşı karşıyadırlar.”

 Üstadımız Bediüzzaman Hazretleri; kulluğun Rabbimizin emrine itaat edip, rızasına dahil olmaya gayret etmekle hakikî kulluk seviyesine inkılâb edeceğine vurgu yapmaktadır. Yani kulluk emre itaat ile rıza dairesine girmeyi netice vermektedir. Semeratı ise uhrevî âleme bakar. Hadis-i şerifte de buyrulduğu gibi medar-ı necat yalnızca ihlâstır. İhlâsın kıymeti öyle azametlidir ki ihlâslı olarak yapılan zerre misalinde bir amel, batmanlarca ihlâslı olmayan amele karşı ağır gelir. Zira ihlâsla yapılan bir hasenatta sadece Rabbinin rızasını kazanmak şuuru ve niyeti vardır. Yani karşılığında bir mukabele, mükâfat beklenmeyen bir faziletli amel, yalnızca Rabbinin rızasını, O’nun hoşnutluğunu bekleyen bir amel, ihlâslı bir ameldir.

Elhasıl; bu kadar ehemmiyetli olan ihlâsı elde etmenin vasıtalarını da Üstadımız İhlâs Risalesi’nde bize ders vermektedir. İhlâsı kazanmanın ve muhafaza etmenin en müessir bir sebebinin rabıta-i mevt olduğunu nakletmektedir ve ihlâsı kazanmanın bir diğer vasıtası da daima huzur-u İlâhîde olduğunu düşünmektedir.