Lemaat, Bediüzzaman Hazretleri’nin ilk eserlerinden biri. 1921 yılının Ramazan ayında İstanbul’da Darü’l-Hikmeti’l-İslâmiye azası iken yazılmış. Aynı yıl İstanbul’da Evkaf-ı İslâmiye Matbaası’nda basılmış.
“Manzum gibi” kaydı koyduğu bu eser şiire benzer, ama şiir değildir. Ramazan’ın hilâli ile bayram hilali arasında günde 2-2,5 saat çalışarak yazılmıştır. İnsanın hayat yolculuğunda yoluna ışık tutacak çok güzel düsturlar kısa başlıklar altında sunulur. İleride vücuda gelecek Risale-i Nur Külliyatı’nın adeta “fihristi” hükmündedir. Bu hakikat şu sözlerle ifade edilir: “On sene sonra çıkan ve yirmi üç senede tamamlanan Risale-i Nur’un eczalarına bir işaret-i gaybiye, gaybi bir işaret nevinden müjdeli bir fihrist hükmündedir” (Bediüzzaman Said Nursî, Sözler)
1921’E YOLCULUK
Bediüzzaman Hazretleri Birinci Dünya Savaşı’nda Doğu Cephesi’nde alay komutanı olarak Ermeni ve Ruslara karşı çarpışırken, esir düştüğü Ruslar’ın elinden firar eder. Kasım 1918’de İstanbul’a ulaştığında Harbiye Nazırı Enver Paşa’nın teklifiyle Darü’l-Hikmeti’l-İslâmiyeye tayin edilir. Şeyhülislâm Musa Kâzım Efendi’nin teklifi ile Sultan Vahdeddin tarafından kendisine “mahreç” payesi verilir. Bu Osmanlıdaki resmî ulemanın reisi olan “Başmüderrislik”ten sonraki ilmî rütbedir.
Çamlıca’da Yusuf İzzettin Paşa Köşkü’nde kalan Bediüzzaman, Kur’ân’ın mu’cizeliğini çağın insanına göstermek için yazdıklarını neşretmeye başlar. (Tarihçe-i Hayat, Yeni Asya Neşriyat, s. 10, 2007) Lemaat da bunlardan biridir.
Zira o çok genç yaşta, yıllar önce daha Van’da iken bir gazetede okuduğu haber hayatının gayesini de tayin etmiştir. Haberde, İngiliz Sömürgeler Bakanı “İslâm dünyasına hâkim olmak için, ya Kur’ân Müslümanların elinden alınmalı, ya da Müslümanlar Kur’ân’dan soğutulmalı” demektedir. Bu dehşetli “sömürge planı”nı temelinden sarsacak eserler için hayatını vakfetmeye, haberi okuduğunda karar vermiştir. Darü’l-Hikmeti’l-İslâmiye üyesi iken de Kur’ân’ın mu’cizeliğini neşir hizmetine devam eder.
HÜLÂSA
Lemaat’ta yer alan bütün bölümler ileri tarihlerde yazılacak olan Risale-i Nur eserlerinin fihristi gibidir. Sözgelimi ”Kadınlar yuvalarına dönmeli” başlığını taşıyan bölüm ileride yazılacak olan Tesettür Risalesi’nin müjdesini verir.
Lemaat Risale-i Nur Külliyatı’nın müjdeli bir fihristidir!