Görüntülerde sahilin plastik şişe, poşet ve yiyecek atıklarıyla dolu olduğu görülüyor. Change.org web sitesinde bir de kampanya başlatılan çevreciler, plastik poşet ve kapların satışının yasaklanmasını talep ediyorlar. Uzmanlar da plastiğin zorunlu alanlar dışında hem toplumsal sağlık hem de ekoloji için üretilmemesi ve kullanılmaması gerektiği konusunda hemfikir.

Burası Balıkesir Erdek'teki Ormanlı Köyü sahili. Sahilin her yeri; plastik şişeler, kaplar, yiyecek atıkları ve poşetlerle dolu. (Fotoğraf: Levent Erbab)

"Böyle kirletmeye devam edersek..."

Çevre aktivisti Levent Erbab, Ormanlı Köyü sahilinde çekilen görüntüleri, 15 Eylül'de Facebook hesabından paylaştı. 500 bini aşkın kişi tarafından izlenen videoda Erbab, tatil için gittiği köy sahilindeki plastik atık kirliliğini göstererek isyan etti:

"Bu, Türkiyemizin kanayan bir yarısı. Böyle kirletmeye devam edersek 10 sene sonra bizim çocuklarımız buralarda denize giremeyecekler. Doğa, bu yaptıklarımızın intikamını bizden bir gün alır, şimdi denize attıklarımızı bize geri veriyor." 

Levent Erbab, yayınladığı görüntülerle birlikte change.org web sitesinde bir de kampanya başlattı. Al Jazeera'ye konuşan Erbab, "Çevre ve İnsanlık İçin El Ele" sloganıyla başlatılan imza kampanyasının amacının plastik poşet kullanımının yasaklanmasını sağlamak olduğunu söyledi.

Bu haberin yazıldığı ana kadar kampanyaya bin 812 kişi imza verdi.  

Al Jazeera'ye konuşan Levent Erbab, herkesi çevreye karşı duyarlı olmaya çağırdı.  

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile Orman ve Su İşleri Bakanlığı'nın muhatap gösterildiği kampanyanın çağrı metninde, "Lütfen bütün yetkililer gereğini yapsın ve çocuklarımıza temiz bir dünya bırakalım" dendi.

Plastik poşet kullanımı nerelerde yasak? 

Dünyanın birçok ülkesinde plastik poşet kullanımının azaltılması için çalışmalar yapılıyor. Hükümetler; vergilendirme, fiyatlandırma ya da tamamen satış yasağı getirme gibi yöntemlerle plastik poşet kullanımını düşürmeye çalışıyor. Bangladeş, 2002'de plastik poşeti yasaklayan ilk ülke oldu. Çin, Tayvan ve Makedonya'da da plastik poşet kullanımı tamamen yasak.

Avrupa'nın çoğu ülkesinde plastik poşet kullanımını azaltmak için başvurulan yöntem ise fiyatlandırma. Avrupa Komisyonu tarafından Kasım 2013'de yayınlanan öneri ile üye ülkelere plastik poşet kullanımının azaltılması için en uygun önlemleri almaları tavsiye edildi. Avrupa Parlamentosu, Nisan 2014'de üye ülkelere plastik poşet kullanımını 2017'ye kadar %50, 2019'a kadarsa %80 azaltılması direktifi verdi.

Bu yıl başlarında marketlerin plastik poşet satmalarını yasaklayan Fransa, 18 Eylül'de Yeşiller Partisi'nin meclise getirdiği yasa ile birlikte plastik bardak, tabak, çatal, bıçak ve kaşık kullanımını da yasaklayan ilk Avrupa ülkesi oldu.

Amerika, Avustralya ve Birleşik Krallık'ta da yerel otoritelerin plastik poşetlerin kullanımını azaltmak adına aldıkları birçok karar var. 

İnfografik: Sevda Öztürk  

"Kullanımı tamamen yasaklanmalı"

Ekolojist Prof. Dr. Beyza Üstün'e göre plastik ürünlerin zorunlu alanlar dışında üretilmemesi ve kullanılmaması gerekiyor. Kimyasal süreçler sonucunda üretilen plastik ürünlerin doğa tarafından tanınmadığını, bulunduğu ortamdaki mikroorganizmaların yaşamını baskıladığını söyleyen Üstün, plastiğin hem toplumsal sağlık hem de ekolojiye zararlarını şöyle anlatıyor:

"Plastik, işgal ettiği alandaki canlı yaşamının sürekliliğini ortadan kaldırıyor. Gıda malzemelerinde kullanıldığında, çözülerek içerisinde ürüne geçiyor. Gıda yoluyla insana ulaştığında sağlık riski oluşturuyor. Toprağa ya da denize atıldığında oradaki canlıların yaşamını tehdit ediyor.  toprağa ya da denize atıldığında parçalanma ömrü de 10'lu yıllarla artıyor. birikim süreci ve işgal ettiği alan ve bu alandaki canlı yaşamın sürekliliğini önleme riski de daha da büyüyor. Hem görülen hem de görülmeyen bir yığın risk faktörünü içinde barındıran plastikler, yüzyıllarca da bozulmadan doğada kalıyor. Asla ve asla gıda aracı olarak kullanılmamaları gerekir. Fransa'nın aldığı tarihi karar gibi plastik, zorunlu alanlar dışında üretilmemeli ve kullanılmamalı. Türkiye'de plastik, geri toplanabilir atıklar içerisinde. Fakat plastik geri dönüştürüldüğünde de direnci zayıf, ucuz, düşük kalitede ürünler ortaya çıkıyor. Bu yüzden hem toplumsal sağlık hem de ekoloji için plastik üretimi ve kullanımının tamamen ortadan kaldırılması gerekiyor."