Türkiye’de emekli olabilmek için, sigorta başlangıç tarihinin ne olduğunun çok büyük önemi bulunmaktadır. Özellikle 4/1-a yani SSK şartlarında emekli olmak için, sigorta başlangıç tarihi ne kadar eski bir tarihi ihtiva ediyorsa, o kadar erken emekli olunmaktadır.
Almanya’da yaşayan gurbetçilerimiz bu durumu bildikleri için Almanya rant sigortasına, yani Alman sosyal güvenlik sistemine tabi olarak çalışmaya başladıkları tarihi Türkiye’de sigorta başlangıcı olarak saydırmak istemektedirler. SGK, Almancıların bu isteklerini reddetse de, iş mahkemelerine açılan dâvâlarla Almanya çalışma başlangıcı Türkiye’de sigorta başlangıcı olarak kabul edilmektedir.
Ancak, bütün bu anlatılanlarla birlikte Almancı kadınlarla ilgili çok önemli bir durum daha vardır. Almancı kadınlar, Alman rant sigortasına tabi olarak çalıştıkları süreleri Türkiye’de sigorta başlangıcı saydırmalarının yanında Almanya’da çocuk bakımından dolayı Alman rant sigortasına tabi oldukları süreleri de, Türkiye’de iş mahkemesi kararıyla sigorta başlangıcı olarak saydırabilmektedirler.
Almancı kadınların çocuk bakımı için Alman rant sigortası kapsamında geçirdikleri süreleri, Türkiye’de sigorta başlangıcı olarak saydırma haklarının olduğunu herkes bilmediği için, bu yazımızda bu konuyu ele almayı ve okurlarımızın bilgilenmelerini sağlamaya çalıştık.
İş kazasında ölen işçi sigortasız da olsa işveren kusuru oranında sorumludur
Değerli okurlar, iş hayatında ve çalışma hayatında herkesin başına sigortasız çalıştırdığı bir işçisinin ölüm durumu meydana gelebilir. Örnek olarak, kamyonunda sigortasız şoför olarak çalışan kişinin yük götürürken, yolda trafik kazası geçirip ölmesi gibi. Bu gibi durumlarda, SGK eğer olayı iş kazası kabul ederse, ölen kişiyi kaza günü itibariyle sigortalı saymakta ve ölenin hak sahiplerine ölüm aylığı (geliri) bağlamaktadır. Daha sonra da, ölen kişiyi sigortasız çalıştırdın diye, işverene, hak sahiplerine bağladığı aylığın ilk peşin sermaye değerini rücu etmekte, yani ödettirmektedir.
SGK bu gibi durumlarda, sigortasız işçi çalıştırdığı gerekçesiyle, işverene bağladığı aylığın ilk peşin sermaye değerinin tamamını, işverenin kusursuz sorumluluğu ilkesinden hareketle, ödettirmeye çalışmaktadır.
Ancak, konuyla ilgili Yargıtay kararları incelendiğinde, işverenin sigortasız çalışırken ölen işçisi olsa dahi, işveren SGK’nın hak sahiplerine bağladığı aylığın ilk peşin sermaye değerinden kusuru oranında sorumludur. İşverenin kusuru yoksa, iş kazasının meydana gelmesinde, ölen işçi tamamen kusurluysa, SGK işverenden herhangi bir talepte bulunamaz.
Not: Sosyal güvenlikle ilgili karşılaştığınız sorularınızı
[email protected] e-posta adresine yazın. Sizin için cevaplayalım.