Öncelikle sigortalı ya da hak sahiplerinin askerlik borçlanmasının şartlarından sözetmek istiyorum. Hemen söyleyeyim ki, sigortalının askerlik borçlanması yapabilmesi için, önceden sigortalılık şartı bulunmamakla birlikte, askerliğin sigortalılık öncesinde ya da sonrasında yapılmasının farklı sonuçları vardır. Kural olarak, er veya erbaş olarak silâhaltında veya yedek subay okulunda geçen sürelerin borçlanabilmesi için, fiilen askerlik yapılması yeterlidir. Yani önceden askerlik yapıp daha sonra da sigortalı olanlar, askerlik borçlanması yapabiliyorlar. Bu durumda sigorta başlangıç tarihi, askerlik süresi kadar geriye gideceğinden, daha erken emekli olunması da mümkün olabilmektedir. Askerlik borçlanması, en fazla askerlik süresi kadar yapılabilir. Askerlik borçlanması talebinde bulunulması halinde, borçlanma başvuru belgeleri askerlik şubelerince veya kuvvet komutanlıklarınca onaylanmış olmalıdır. Bu arada hemen dillendirmekte fayda var; askerlik yapmayanlar ya da askerlikten muaf tutulanlar, askerlik borçlanması yapamazlar.
Askerlik borçlanması yapılırken, sigortalı ya da hak sahiplerinin asgarî ücret ile asgari ücretin 6,5 katı arasındaki dilediği matrah üzerinden borçlanma yapması mümkündür. Sigortalının kendisinin belirleyeceği günlük kazancın yüzde 32’sinin, borçlanılacak gün sayısı ile çarpılması suretiyle hesaplanacak. Mevcut asgarî ücret (978,60 TL) dikkate alındığında, 18 aylık askerlik borçlanması yapan bir 4/a sigortalısı (SSK’lı), en az 978,60 TL x 0,32 = 313,15 TL üzerinden 18 aylık askerlik borçlanması karşılığı 18 X 313,15 = 5636,70 TL olacaktır. Bu tutarını borcun tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde ödenmesi gerekmektedir.

Şimdi Metin SEVCAN isimli okuyucumun sorusunu birlikte okuyalım: ‘Ahmet Bey, bilgilerimi şöyle özetleyebilirim: Doğum tarihim, 06.11.1966. Askere katılış tarihim, 04.09.1986; terhis tarihim ise 05.03.1988. Sigorta işe giriş tarihim, 10.09.1988; toplam prim ödeme gün sayım ise 5919 gün. Bu bilgelere dayanarak: 1- Askerliğimi borçlanabilir miyim, askerliğimi borçlanırsam hangi tarihte emekli olurum? 2- Askerlik borçlanmasının kaç gününü borçlanabilirim? 3- Askerlik borçlanmasını alt limit veya üst limit ödersem emekli maaşım ne kadar olur? 4-Askerlik borçlanmasını erken ödeme mi, yoksa emekli olmama 1 ay veya 2 ay kala mı ödemimi tavsiye edersiniz, lütfen açıklar mısınız? SGK emekli aylık hesaplamalarını bilgisayar tarafından yanlış yapıldığını bu konu ile ilgili gazeteleri ve TV programları takip edip öğreniyoruz. Emekli aylığı hesaplamalarındaki yanlışlıkları, görevli memurlar, ekseriyetle kabullenmiyorlar, suçu bilgisayara atıyorlar; gerekçeleri de ‘hesaplamayı biz yapmıyoruz, bilgisayar yapıyor’. Bu durumdan da vatandaş mağdur oluyor? Ben de böyle sorunlarla karşılaşmak istemiyorum.’

Okuyucumun sorularını şöylece cevaplayabiliriz:
Okuyucum, askerliğini borçlanabilir. Doğum tarihi, 06.11.1966; askerliğe katılış tarihi, 04.09.1986; terhis tarihi, 05.03.1988; sigorta işe giriş tarihi, 10.09.1988; toplam prim ödeme gün sayım ise 5919 gün olan okurum, askerliğini borçlanmazsa, 10.09.1988 olan sigorta işe giriş tarihi ve toplam 5919 prim ödeme gün sayı ile 25 yıllık sigortalılık süresini, 51 yaşını ve en az 5450 prim ödeme gününü tamamlama şartlarını yerine getirerek, 51 yaşını tamamlayacağı 06.11.2017 tarihinde SGK’dan yaşlılık aylığını talep ederek emekli olabilecektir. Eğer askerliğini borçlanırsa, askerliğini sigortalılığı öncesinde yaptığından, tümünü ya da sadece 4 ayını borçlanırsa, sigortalılık başlangıcını 10.05.1988 tarihine çekeceğinden, 25 yıllık sigortalılık süresini, 50 yaşını ve en az 5375 prim ödeme gününü tamamlama şartlarını yerine getirerek, 50 yaşını tamamlayacağı 06.11.2016 tarihinde SGK’dan yaşlılık aylığını talep ederek emekli olabilecektir. Toplam askerlik süresi olan 1 yıl 6 ayını borçlansa bile, emeklilik yaşını 49 yaşına çekemeyeceğinden, okuyucumun bütün askerlik süresini borçlanmasını önermiyorum. Okuyucumun askerliliğinin en fazla 4 ayını borçlanılmasının yeterli olacağı değerlendirilmiştir.
***
Sosyal güvenlikle ilgili karşılaştığınız sorularınızı [email protected] e-posta adresine yazın. Sizin için cevaplayalım.