Torba kanunda vergi ve sosyal güvenlik prim alacaklarına getirilen af hükümlerinin yanında, kendi nam ve hesabına bağımsız çalışan 4/b sigortalılarının (esnaf ve çiftçilerin) sigortalılıkları ve emeklilikleri açısından bir çok yeni düzenleme ve hüküm getirilmiştir. 6111 sayılı torba yasanın 17'nci maddesiyle, 4/b sigortalıları prim borçlarını taksitlendirirlerse ve taksitlendirdikleri borçlarının bir taksitini tam olarak öderlerse, kendileri ve hak sahipleri genel sağlık sigortası yardımlarından yararlanabilecekler. Borçlarını taksitlendirenler altı, dokuz, on iki veya onsekiz eşit taksitte ödeyebileceklerdir. İlk taksiti ödeme süresi 2011 yılı Haziran ayında başlayacaktır. Tercih edilen taksit süresinden daha uzun bir sürede ödeme yapılamayacaktır. Borçlar ikişer aylık dönemler halinde ödenecektir. Borçlara; 12 ayda 6 eşit taksitte ödenmesi halinde yüzde 5, 18 ayda 9 eşit taksitte ödenmesi halinde yüzde 7, 24 ayda 12 eşit taksitte ödenmesi halinde yüzde 10, 36 ayda 18 eşit taksitte ödenmesi halinde yüzde 15 oranında faiz uygulanacaktır.
Torba yasadan önce, 5510 sayılı kanunun 19.06.2010 tarihli ve 5997 sayılı kanunla değişik 67'nci maddesine göre, SGK’ya 60 günden fazla prim ve prime ilişkin her türlü borcu olan 4/b sigortalıları SGK’ya başvurup borçlarını taksitlendirdikleri takdirde, ilk taksit tutarını peşin ödedikleri tarihten başlamak üzere, kendileri ve hak sahipleri genel sağlık sigortası yardımlarından yararlanabiliyorlardı. Ancak bu taksitlendirmede prim borcunun ana parası, gecikme zammı ve faizlerinde herhangi bir silinme yapılmadan işlem yapılıyordu. Torba yasa ile gelen taksitlendirmede ise, prim borçlarını taksitlendirenlerin gecikme cezası, gecikme zammı gibi fer’i alacaklarının tamamı silinmekte ve ana paraya enflasyon oranında bir fark ilêve edilerek borç tutarı tesbit edilmektedir. Bu sebeple, 4/b sigortalılarından torba yasadan önce prim borçlarını taksitlendirip te, sağlıktan faydalanan kişilere borçlarını torba yasaya göre yeniden taksitlendirerek sağlıktan faydalanmalarını tavsiye ediyoruz. Çünkü, bu şekilde daha avantajlı olacaklardır.

 Torba Kanun usta öğreticilere geçmişe dönük borçlanma hakkı getirdi

    6111 sayılı torba kanunun geçici 31'inci maddesi ile, usta öğretici olarak çalışanlara geçmişe yönelik borçlanma hakkı getirildi. Usta öğretici olarak çalışanlar bir ayda 30 günden az gösterilen sigorta günlerini 30 güne tamamlayacak şekilde borçlanabilecekler. Borçlanma için önce SGK’ya talep dilekçesi vermeleri ve bu dilekçede kaç gün ve kaç para ödemek istediklerini yazmaları gerekir. Borçlanma yapmak isteyenler usta öğretici olarak çalıştıklarını il veya ilçe millî eğitim müdürlüklerinden alacakları bir yazı ile kanıtlamaları gerekecek. Günlük olarak en düşük 26,55 TL üzerinden kazanç seçilebilir. Bu kazanca denk gelen günlük ödenecek net tutar 8,5 TL’dir. Borçlanma için başvuru yapanlar borcun kendilerine tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde ödemek zorundadırlar. Borç ödenmediği takdirde yeniden müracaat edebilirler. Yani usta öğreticilerin her zaman borçlanma başvuru hakları bulunmaktadır. Borçlanılan tarihte müracaatta bulunan kişi SSK’lı ise borçlandığı süreler SSK’ya sayılacak, borçlanılan tarihte müracaatta bulunan kişi Bağ-Kur’lu ise borçlanarak elde ettiği günler SSK’ya sayılacak.
Borçlanılan süreler son yedi yıl içinde hangi süreler çoğunlukta ise o süreler üzerinden dikkate alınmaktadır. Yani, bir kişi SSK’dan emekli olacaksa son yedi yıl içinde üç buçuk yılı SSK şartlarında geçirdiğinde nasıl ki SSK’dan emekli olma hakkı elde ediyorsa, usta öğreticilerin yaptıkları borçlanmalar da onların SSK’dan emekli olma imkânını sağlayabilecektir. Bu sebeple, borçlanılan sürelerin SSK’ya sayılması açısından borçlanma yapmadan önce son olarak bir gün bile olsa SSK (4/a sigortalılığı) sigortalısı olmalarını tavsiye ederiz.
 
Okurlara cevaplar

SORU: Babamın 1978 SSK girişi var ancak prim gün sayısı sadece 473. Bağ-Kur için ise 01.01.1987 sicil kaydı açılmış ancak e-devlet üzerinden gün/prim miktarını göremiyoruz. Torba yasası ile beraber bir çeşit af olacağını ve emekli olabileceğini algıladık. Olup olamayacağı ve olabiliyor ise ne yapmamız gerektiği konusunda yol gösterebilir misiniz? (Sezer GÜL)
CEVAP: Babanızın emekli olabilmesi için hem yaş hem prim gün sayısı koşulunu yerine getirmesi gerekir. 01.01.1987’de sicil kaydı olmasına rağmen bu sicilden dolayı günümüze kadar Bağ-Kur’dan numara almamışsa hizmet süresi kazanamaz. Babanız SSK şartlarında 44 yaş ve 5000 gün prim ödemesi şartıyla emekli olabilir. Torba yasa ile sigortalılık kaydı/tescili olup ta borcu birikenlere prim affı getirildi. Bunun dışında babanızı etkileyecek herhangi bir durum yok.
SORU: Benim 1993 yılında kendime ait iş yerim vardı. O zaman Bağ-Kur’a kaydımı yaptırmamıştım. Ancak vergi dairesinde o tarihe ait 1 yıllık kaydım var. 2005’den bu yana ise SSK primlerimi yatırıyorum. 1993-2005 yılları arasını yeni yasaya göre borçlanabilir miyim? (Timur ÇÖLKESEN)
CEVAP: 5510 sayılı kanunun geçici 8'inci maddesi gereği, eğer günümüze kadar kendinizi Bağ-Kur’a (SGK’ya) kayıt ve tescil ettirmediyseniz, 1993 yılındaki vergi kaydınıza istinaden size sigortalılık başlangıcı  verilmez. Ayrıca, 1993-2005 arasını da hizmet olarak kazanmazsınız. Mahkemeye başvursanız bile sonuç değişmez.